To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA
Podstawowe pojęcia klasycznej etologii
(wykład 2)
Elementy zachowania
składniki - wrodzone/nabyte o różnym stopniu złożoności, nie pełnią samodzielnej funkcji biolog. (Na przykład jeśli chodzi o składnik wrodzony - wykonanie kroku jest uważane przez etologów za składnik zachowania, dlatego, że krok sam w sobie niczemu nie służy. Zaczyna on pełnić funkcję dopiero w jakimś kontekście. Jeżeli chodzi o przykład zachowania nabytego - to na przykład naciskanie przez szczura dźwigni w celu otrzymania pokarmu. W warunkach naturalnych takie zachowanie nie pełni żadnej funkcji, dopiero w warunkach laboratoryjnych.).
elementarne rodzaje zachowania - wrodzone, obejmują zazwyczaj cały organizm, pełnią samodzielną rolę biolog. (Są to dosyć proste zachowania mające sens adaptacyjny.).
Toniczne reakcje przystosowawcze
Odruchy posturalne
Wywoływane głównie przez bodźce proprioceptywne - płynące z układu ruchu (ze ścięgien, stawów).
Mają często charakter odruchów tonicznych - polegają na długotrwałym skurczu mięśni
Np. odruch homostroficzny u wija (to jest pokazane na rysunku, gdy jego tylną część przesuniemy w prawo to automatycznie jego górna część wychyli się w lewo, to jest odruch, który pozwala temu stawonogowi utrzymać stabilną pozycję ciała), ułożenie kończyn u ptaków podczas lotu itp.
Reakcja poziomego utrzymywania głowy (okazana na rysunku z żabą i gęsią)
Funkcją tych odruchów jest utrzymanie poziomego położenia głowy względem podłoża.
Znieruchomienie
Pełni funkcję ochronną
Występuje u kręgowców i bezkręgowców
Szczególną formą jest tanatoza (udawanie martwego) występująca głównie u bezkręgowców takich jak owady, również u węży.
Reakcje orientacyjne i startowe
Po zadziałaniu nowego bodźca występuje przerwanie dotychczasowej działalności - reakcja orientacyjna
Pojawia się odruch celowniczy - zwrócenie głowy (telereceptorów - zbierają informacje z dużych odległości na przykład oczy, uszy) w stronę nowego bodźca - reakcja orientacyjna. Cel adaptacyjny takiego zachowania do identyfikacja bodźca, sprawdzić co to jest. Gdy bodziec jest bardzo silny może pojawić się reakcja startowa (odruch wzdrygnięcia)
Odruchy ochronne
Odruchy cofania (retrakcyjne) i odruchy czyszczące (repulsyjne) polegają na szybkich skurczach mięśni nie powodujących jednak ruchu osobnika
(…)
… śluzowych lub skóry (kichanie, wypluwanie, kaszel, wymioty, drapanie się, otrząsanie, wicie się/trzepotanie, autotomia - odrzucenie jakiejś części ciała na przykład odrzucanie ogona przez jaszczurkę)
Funkcją ruchu retrakcyjnego jest przerwanie kontaktu z bodźcem, który jest niebezpieczny. Natomiast celem odruchu repulsyjnego jest pozbycie się z organizmu czegoś co tam niepotrzebnie do niego przywarło…
… symetrii ciała (pierwotniaki, jamochłony. Przykładem może być stułbia, jeż - pod wpływem zagrożenia kurczy się czyli zwija się w kłębek)
Kinezy
reakcje lokomocyjne np. u pierwotniaków i stawonogów, prowadzą do znalezienia optymalnych warunków środowiska - preferendum etologicznego
ich intensywność zależy od siły bodźca
Kinezy
Podział ze względu na charakter ruchu - orto- i klinokinezy
ortokinezy polegają…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)