Ekonomiczna istota pieniądza - jego formy i funkcje w procesie rozwoju gospodarczego i społecznego podziału pracy
W gospodarce towarowo-pieniężnej pieniądz spełnia trzy podstawowe funkcje: środka wymiany, miernika wartości i instrumentu oszczędzania (tezauryzacji). W przeciwieństwie do wymiany naturalnej (barterowej) cechą charakterystyczną gospodarki towarowo-pieniężnej jest obsługa obrotu towarów i usług za pośrednictwem pieniądza, który nadaje się do podziału wartości na części ułamkowe a jednocześnie umożliwia dokonywanie większych rozliczeń. W ten sposób pieniądz usprawnia procesy wymiany rynkowej i sam podlega rozwojowi stosownie do potrzeb rozwijającej się gospodarki.
Pieniądz jako środek wymiany powstał z potrzeby usprawnienia obrotu towarowego w gospodarce.
Pieniądz jako miernik wartości pozwala na wyrażenie w jednostkach monetarnych wartości towarów znajdujących się na rynku. Cena jako pieniężny wyraz wartości umożliwia porównywanie wszystkich dóbr na rynku, a ponadto odnoszenie ich do kosztów wytwarzania i weryfikację efektywności produkcji ex post i ex ante.
Pieniądz jako miernik wartości jest narzędziem racjonalizowania działalności bieżącej i inwestycyjnej.
Pieniądz jest instrumentem oszczędzania (tezauryzacji) lub tworzenia rezerw. Pewna zmienna ilość pieniądza znajduje się stale w dyspozycji podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych zanim zostanie zużyta na określone cele (forma odroczonego wydatku).
Rozwój pieniądza
W historycznym ujęciu w miarę rozwoju gospodarczego, wymiana naturalna (towar za towar) stawała się coraz bardziej uciążliwa. Stąd funkcję pośrednika zaczęły pełnić niektóre towary (początkowo: bydło, prasowana herbata, tytoń, skóry , a w późniejszym okresie żelazo, miedź, brąz). Z upływem czasu rosło jednak znaczenie metali szlachetnych (złoto, srebro). Ze względu na ich zalety, które szczególnie predestynowały je do spełniania roli środka wymiany. Są trwałe, łatwe w utrzymaniu, transporcie, podzielne materialnie, rzadko występują w przyrodzie, a ponadto są powszechnie pożądane. Posługiwanie się tymi metalami początkowo w formie sztabek - nie było wygodne. Wymagało ważenia i ich sprawdzania pod względem czystości metalu; pojawiły się bowiem próby fałszowania poprzez dodawanie cyny do srebra i miedzi do złota. Stąd już w starożytności udoskonalono funkcję złota i srebra w obrocie towarowym wprowadzając do obiegu monety , które były kawałkami kruszcu o określonym kształcie i miały oznakowanie informujące o ich wadze i próbie. W starożytnym Rzymie pierwsze ośrodki, w których bito pieniądz metalowy powstały w świątyniach. Były to bowiem nie tylko miejsca spotkań i modlitw ludzi, ale także miejsca handlu. Jedną z pierwszych świątyni gdzie zaczęto bić pieniądze była Świątynia Junony Monety. Pieniądze te zaczęto nazywać monetami. Powszechny ekwiwalent pieniężny w sposób zasadniczy zracjonalizował wymianę towarową. Ewolucyjny rozwój form pieniądza przyczynił się do rozdzielenia operacji zakupu i sprzedaży w czasie i przestrzeni, co sprzyjało dynamizowaniu wymiany towarowej i ogólnemu rozwojowi gospodarczemu.
(…)
… minimum 12% (współczynnik wypłacalności banku), powołanie Bankowego Funduszu Gwarancyjnego Wkładów Bankowych (instytucja ta została powołana i finansowana jest przez zainteresowane banki).
Szczególne uwarunkowania restrukturyzacji BGŻ
Restrukturyzacja Banku Gospodarki Żywnościowej (BGŻ) wydłużała się w czasie ze względu na jego szczególną specyfikę organizacyjną, prawną i kapitałową. Był to bank…
… on bezpośrednią obsługę finansową i kredytową wszystkich jednostek gospodarki uspołecznionej z wyjątkiem sektora rolno - spożywczego.
Bank Rolny - obecnie Bank Gospodarki Żywnościowej SA - sprawował obsługę finansową i kredytową jednostek zajmujących się produkcją rolną i przetwórstwem rolno - spożywczym. Oddziały - głównie w miastach wojewódzkich i nielicznych miastach byłych powiatów. Podstawową sieć oddziałów…
… funkcjonowały we wszystkich gminach wiejskich i w niektórych gminach miejskich. W okresie scentralizowanego zarządzania gospodarką banki spółdzielcze były obligatoryjnie zrzeszone w Banku Gospodarki Żywnościowej.
Banki w gospodarce rynkowej - w sferze organizacji i ekonomiki - od 1990 r System bankowy w gospodarce rynkowej cechuje w sferze organizacji banków: otwartość systemu na inicjatywy krajowe…
… ekwiwalent pieniężny w sposób zasadniczy zracjonalizował wymianę towarową. Ewolucyjny rozwój form pieniądza przyczynił się do rozdzielenia operacji zakupu i sprzedaży w czasie i przestrzeni, co sprzyjało dynamizowaniu wymiany towarowej i ogólnemu rozwojowi gospodarczemu. Formy pieniądza
Pieniądz w obrocie występuje w formie gotówkowej i bezgotówkowej.
Pieniądz w obrocie gotówkowym
Pieniądz kruszcowy definiowany jest jako pewna ilość kruszcu zawarta w monetach obiegowych, nadająca im pewną własną wartość (np. wartość złota jaką zawierają). W początkowym okresie pojawiania się pieniądza kruszcowego, jego wytwarzanie nie było ograniczone. Panowała pełna swoboda np. przetwarzania pieniądza kruszcowego na wyroby ozdobne, jak też wybijaniu pieniądza z dostarczonego do mennicy kruszcu (był to tzw. otwarty…
… znaczenie, że postęp techniczny wykorzystywany jest dla przyspieszenia obiegu pieniądza i skracania cyklu rozliczeniowego. Znajduje to odzwierciedlenie w pojawianiu się nowych technik przepływu pieniądza bezgotówkowego.
Szybki rozwój elektroniki wpłynął na dalsze usprawnienia rozliczeń bezgotówkowych poprzez pojawienie się tzw. pieniądza elektronicznego. Nie jest on nową formą pieniądza bezgotówkowego, lecz jedynie nową formą jego obrotu, wynikającą z ogólnego procesu komputeryzacji procesów finansowych; ma on walory usprawniające, szybkość, pewność i niskie koszty ( w przypadku powszechnego zastosowania). Pieniądz elektroniczny - to pieniądz w formie zapisu księgowego na specjalnych nośnikach nie na papierze, służy do tych samych operacji co zwykły pieniądz papierowy.
Bankowość i uwarunkowania jej rozwoju…
… realizowanych zadań : bank centralny, banki komercyjne, banki uniwersalne, banki wyspecjalizowane
według własności kapitału: banki państwowe, banki spółdzielcze, banki prywatne, banki o kapitale mieszanym w tym banki w akcyjnych
według zasięgu terytorialnego działania: banki regionalne, banki krajowe, banki zagraniczne (międzynarodowe).
Banki można również sklasyfikować według pozycji na rynku (standingu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)