Czynniki śródbłonka regulujące napięcie naczyń krwionośnych W śródbłonku powstają specyficzne czynniki, które: ⇒ Zaliczamy do eikozanoidów, ⇒ Nie zaliczamy do eikozanoidów. EIKOZANOIDY: • Prostacyklina - czyli PGI, wybitnie rozszerza naczynia, jest stale syntetyzowana, znaczą-
ca synteza zachodzi w płucach; mechanizm jej działania to aktywacja cAMP, wzrost syn-
tezy powoduje : - Siła tarcia, - Różne substancje np. Ach, angiotensyny, bradykinina, ADP, trombina. Zapobiega ona agregacji trombocytów i uwalniania z nich związków naczynioruchowych (degranulacji) - zapobiega uwalnianiu serotoniny, tromoksanu A2 (tu też mechanizm działa-
nia to aktywacja cAMP). Utrzymuje się równowaga między PGI a TXA2. PGI poza działa-
niem naczyniorozszerzającym, jest podstawowym czynnikiem zapobiegającym wykrzepianiu krwi w naczyniach krwionośnych. • Prostaglandyny - wywierają działanie naczyniozwężające lub rozszerzające: - PGE - rozszerza, - PGF - zwęża. Pobudzana przez podobne czynniki jak PGI, jej działanie jest niejednakowe w różnych obszarach naczyniowych. • Leukotrieny - kurczą naczynia, ale niektóre prowadzą do ich zwiotczenia, np. w skórze, • Produkty oksygenacji kwasu arachidonowego - EDCF2 - śródbłonkowy czynnik kurczący mięśniówkę naczyń krwionośnych, działa konkurencyjnie wobec EDRF - to powoduje autoregulację krążenia (przepływu), zwłaszcza w krążeniu mózgowym. ↑ EDCF2 - powoduje nadciśnienie tętnicze, najwięcej jest go w n. płucnych, mózgowych, wieńcowych; wraz z endoteliną równoważy działanie EDRF. NIE EIKOZANOIDY (nie są pochodnymi kwasu arachidonowego): • Endoteliny - działa lokalnie , polipeptydy znajdujące się w ścianie naczyń krwionośnych i we krwi krążącej; uwalniana w wyniku rozciągania naczyń i w stanach deficytu tlenu. Uważa się, że jest ona najsilniejszym, ze znanych, czynników naczyniokurczących. Me-
chanizm działania - jest ona agonistą kanałów wapniowych, wrażliwych na dihydropiry-
dynę, powoduje napływ jonów wapnia do komórki, a one uwalniają dalsze jony z siatecz-
ki - działanie kurczące. • EDRF2 - śródbłonkowy czynnik rozszerzający naczynia, zidentyfikowany jako NO - en-
dogenna nitrogliceryna; syntetyzowany stałe, osłabia napięcie naczyń krwionośnych, a także, synergicznie z prostacykliną, działa antyagregacyjnie. Syntetyzowany przez leuko-
(…)
… syntezę EDRF. Związki te dzielimy na dwie grupy: • Zawsze rozszerzające: - ATP, ADP, - Histamina, działająca przez receptor H1, - Substancja P, - Kwas arachidonowy i niektóre jego pochodne, - Trombina, - Bradykinina (B2), - Neuropeptyd Y, - VIP, - Oksytocyna. • Wpływające rozszerzająco za pośrednictwem EDRF, ale kurcząco po bezpośrednim do-
tarciu do mięśniówki naczyń krwionośnych: - Acetylocholina (M2) - kurczy mięśnie przewodu pokarmowego, - Serotonina - przez receptor 5 HT2, - Noradrenalina, - Angiotensyna II, - Wazopresyna. Bezpośrednio (bez EDRF) działają naczyniorozszerzająco prawdopodobnie tylko PGI, histamina za pośrednictwem H2, adenozyna, ANP i aminy katecholowe (adrenalina), wcho-
dzące w interakcję z receptorem β 2 - krwionośnym. Uszkodzenie śródbłonka powoduje spastyczne działanie czynników…
… - działanie kurczące. • EDRF2 - śródbłonkowy czynnik rozszerzający naczynia, zidentyfikowany jako NO - en-
dogenna nitrogliceryna; syntetyzowany stałe, osłabia napięcie naczyń krwionośnych, a także, synergicznie z prostacykliną, działa antyagregacyjnie. Syntetyzowany przez leuko-
cyty, substrat - arginina. Do syntezy potrzebne są jony wapnia, konkurencyjnie do nich działają jony magnezu. NO jest syntetyzowany przez syntazy. Wyróżniamy trzy syntazy tlenku azotu: - eNOS = NOS 3 (endotelialna), - nNOS = NOS 1 (w OUN), obie wyżej wymienione to syntazy konstytutywne, zależne od Ca2+, - iNOS = NOS 2 (indukowana, powstaje w makrofagach, niezależna od Ca2+). L-arginina → NO + cytrulina Mechanizm działania (NO) - aktywuje cyklazę guanylową. Przez cGMP dzia-
ła także ANP. Działanie cGMP: - Usuwa jony wapnia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)