To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Charakterystyka rozbicia dzielnicowego na ziemiach polskich
- Czynniki decentralizacyjne powodowały kryzys władzy monarszej, były to min możnowładztwo, które po uzyskaniu samodzielności ekonomicznej chciało się uniezależnić politycznie
- dodatkowym czynnikiem były kłótnie i wewnętrzne walki o tron książęcy, zatargi z duchowieństwem, powstania ludowe
- na przełomie XI /XII w. Tendencje decentralistyczne pogłębiły się i powstał pierwszy, nietrwały podział na dzielnice, dokonany przez Wł. Hermana w 1097
- trwałego podziału państwa dokonał Bolesław Krzywousty w 1138 wydając testament (statut), który regulował sprawy następstwa tronu i organizacji władzy
- wprowadził zasadę senioratu - władza zwierzchnia podzielona między princepsa - księcia zwierzchniego ( najstarszy w rodzinie książę) oraz podległych mu książąt dzielnicowych ( juniorów)
- Pirnceps miał dzielnicę własną i pryncypalną ( ziemia krakowska, sieradzka, łęczycka, być może część wielkopolski z Gnieznem, Pomorze Gdańskie, zwierzchnictwo nad Pomorzem Zachodnim).
- posiadał uprawnienia o charakterze ogólnopaństwowym min. Prowadzenie polityki zagranicznej, naczelne dowództwo wojskowe, mianowanie urzędników kościelnych i państwowych, utrzymywanie załóg w grodach juniorów.
- Każdy z pełnoletnich synów Krzywoustego otrzymał dzielnicę własną, która była dziedziczna i mogła ulegać podziałom - po śmierci Kazimierza Sprawiedliwego zanikła władza princepsa, princepsa dzielnice zaczęły usamodzielniać się w odrębne organizmy państwowe
- stan trwałego rozdrobnienia feudalnego utrzymał się do 1320 roku
- następowało ograniczanie władzy książąt dzielnicowych na rzecz możnowładztwa i duchowieństwa, pod koniec XIII w sformułowano prawo oporu ( ius resistendi) - zabranie władcy tronu za nieprzestrzeganie praw lub naruszenie zobowiązań
- w okresie tym wzrosło znaczenie wojewody, starał się on samodzielnie przejąć kompetencje księcia, znaczenie miała podkreślać tytulatura z użyciem formuły „z bożej łaski”
- przy urzędzie kanclerza powołano kancelarię książęcą, którą zarządzał pronotariusz, podporządkowani mu byli redagujący dyplomy notariusze
- w razie łączenia się dzielnic urzędy kumulowano. Od początku XIII w. W każdej dzielnicy utrzymywała się odrębna hierarchia urzędnicza - urzędnicy centralni przekształcili się w ziemskich
- dzielono kasztelanie, w XIII w było ich prawie 100
- zaniechano koronacji, przywrócono ją dopiero w 1295 ( Przemysł II)
- wyodrębniły się wiece międzydzielnicowe i dzielnicowe
- kościół zbliżył się do możnowładztwa celem osłabienia władzy księcia zwierzchniego.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)