in. takie zagadnienia jak: rozwój biologiczny człowieka, rozwój osobniczy człowieka, okres szkolny, metody kontroli rozwoju, układ immunologiczny, układ nerwowy, układ hormonalny.
BIOMEDYCZNE PODSTAWY ROZWOJU I WYCHOWANIA
-wykład-
dr Kościńska Elżbieta
E- mail: ellakos@tlen.pl
1.10.2009r.
Janczewski A.(red) Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju I wychowania cz. III 2005r. Warszawa wyd. ŻAK Janczewski A. Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania człowieka 1995r. Warszawa wyd. WSiP cz.I
Jopkiewicz A., Suliga E. Biologiczne podstawy rozwoju człowieka. Kielce 1995 WSiP
Kotschy M. Kropińska J., Kotschy D. biologiczne podstawy rozwoju i zdrowia; Bydgoszcz 2001 wyd. ARBED
ZAGADNIENIA:
Rozwój biologiczny.
Rozwój osobniczy człowieka.
Okres szkolny.
Metody kontroli rozwoju.
Układ immunologiczny.
Układ nerwowy.
Układ hormonalny.
15.10.2009r.
TEMAT: Rozwój biologiczny człowieka. ROZWÓJ- jest to proces ukierunkowanych zmian, w których można wyróżnić następujące po sobie etapy rozwojowe danego gatunku, wskazujące zróżnicowanie się tego obiektu pod określonym względem.
Rozwój ma charakter progresywny, jeżeli w jego wyniku powstaje nowa, wyższa cecha.
ONTOGENEZA- rozwój osobniczy. Jest to rozwój osobnika od momentu poczęcia aż do chwili śmierci.
Zjawisko akceleracji- przyspieszonego rozwoju. ASPEKTY JAKOŚCIOWE ROZWOJU FIZYCZNEGO:
WZRASTANIE- powiększanie się ciała.
rozrost- zwiększanie się wymiarów i masy tkanek.
Rozplem- pomnażanie liczby komórek na skutek podziałów DNA.
2) RÓŻNICOWANIE- doskonalenie struktury budowy.
a) przebudowa struktur komórek i tkanek, czyli cytogenezę i histogenezę
b)grupowanie się tkanek w określone narządy i układy, czyli organogeneza.
APOPTOZA- śmierć komórki zwana genetycznie zaprogramowanym samobójstwem, będąca częścią procesów związanych z rozwojem organizmu, jego funkcjonowaniem i odnawianiem tkanek.
dostrajanie się poszczególnych układów i narządów do pozostałych i formowanie się ogólnych kształtów i proporcji organizmów, czyli TYPOGENEZA.
3) DOJRZEWANIE- czyli doskonalenie się funkcji.
Specjalizacja- kształtowanie się funkcji narządów i układów (oko- widzenie)
Integracja- dostrajanie się całego układu.
Postęp- doskonalenie organizacji organizmu jako systemu.
ASPEKTY ILOŚCIOWE ROZWOJU FIZYCZNEGO:
KINETYKA ROZWOJU- poziom na jakim przebiega rozwój danego osobnika- może być niższy, średni (normalny), wysoki.
DYNAMIKA ROZWOJU- jest to wielkość przyrostu danej cechy w jednostce czasu inaczej tempo rozwoju.
ROZMACH- jest to wielkość zmian względem wyjściowej, urodzeniowej lub maksymalnej wielkości cechy.
(…)
… DOJRZEWANIA:
Dojrzewanie, wzrastanie, pokwitanie
Pierwszorzędowe cechy płciowe (jądra wytwarzające plemniki, jajniki, gdzie dojrzewają komórki jajowe)
Drugorzędowe cechy płciowe (u kobiet: jajowody, macica, pochwa; u mężczyzn: penis, worek mosznowy, najądrza, gruczoł krokowy)
Trzeciorzędowe cechy płciowe (sylwetka ciała, typ owłosienia, sposób poruszania się tonacja głosu)
Cechy psychiczne
Zmiany w narządach…
… przyrostem masy ciała, głównie w postaci podskórnej tkanki tłuszczowej.
w tym okresie dojrzewania rozwój i zwiększenie masy ciała u chłopców spowodowane są przez męskie hormony płciowe- androgeny.
U chłopców, w przeciwieństwie do dziewcząt, występuje szeroki, dobrze rozwinięty pas barkowy i wąskie biodra.
W okresie dojrzewania występuje zarówno u dziewcząt jak i chłopców rozwój cech płciowych.
Często…
… ROZWOJU NIEKTÓRYCH UKŁADÓW USTROJU
Przy określaniu wieku rozwojowego posługujemy się kryteriami:
wiek morfologiczny (sylwetki)
wiek kostny (szkieletowy)
wiek zębowy
wiek wtórny cech płciowych
WIEK MORFOLOGICZNY
Oceniamy na podstawie cech:
wysokość (długość)
ciężar ciała
ich proporcje
WIEK KOSTNY (SZKIELETOWY)
Dojrzałość szkieletowa wyraża stopień zaawansowania w dojrzewaniu układu kostnego…
… lat życia.
Zęby stałe od 6 do 15 roku życia.
Ilość należnych zębów mlecznych= wiek niemowlęcy- 6
WIEK WTÓRNYCH CECH PŁCIOWYCH
Wiek drugorzędnych cech płciowych u chłopców określa się na podstawie zaawansowania w rozwoju narządów płciowych (prącia, jąder i moszny) oraz owłosienia łonowego, a dziewcząt na podstawie rozwoju piersi i owłosienia łonowego.
Poszczególne stadia dojrzałości płciowej określany…
… zwanym LOKUS.
Ciąża bliźniacza dwuzygotyczna (dwujajowa)- powstaje w wyniku zapłodnienia dwóch odrębnych komórek jajowych przez dwa osobne plemniki. DNA składa się z 4 rodzajów zasad azotowych:
Adeniny (A)
Guaniny (G)
Cytozyny (C)
Tyminy (T)
Względy przestrzenne i reguły chemiczne ograniczają łączenie się w pary zasad: A=T, G=C
Podstawowe substancje genetyczne DNA: (kwas dezoksyrybonukleinowy) i RNA…
…. fenyloketonurgia
Aberacje liczbowe chromosomów w np. zespół Downa
Następstwa zakażeń, zatruć, urazów mózgu w życiu płodowym, okołoporodowym i późniejszym; przyczyna psychospołeczna (brak aktywności umysłowej); kilka stopni upośledzenia umysłowego, określanych wartości ilorazu inteligencji (lekki ok. 80% dzieci z tym zaburzeniem, dzieci te mogą uczyć się w szkole normalnej i osiągają poziom klasy 6 szkoły…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)