Spinozyzmu. Objętość notatki to 8 stron.
BENEDYKT SPINOZA (Baruch de Spinoza).
Z YWOT: Benedykt Spinoza żył w latach od 1632 do 1677 roku. Pochodził z rodziny żydowskiej osiadłej w Niderlandach, w kraju tym Benedykt Spinoza spędził całe swoje życie. Nauki pobierał w szkole żydowskiej, gdzie po raz pierwszy zetknął się z filozofią, a szczególnie z doktrynami średniowiecznych Żydów. Dopiero po 1654 r. poznał łacinę i język grecki, wtedy zaczął studiować dzieła scholastyki chrześcijańskiej oraz rozkwitające wtedy nauki przyrodnicze, szczególny wpływ wywarł na nim Kartezjusz. Za nieprawowierne poglądy został odtrącony przez współwyznawców, a od 1656 r. wyłączony z gminy i wyklęty. Odtąd żył w odosobnieniu, obcując z małym tylko gronem przyjaciół, całkowicie oddany nauce. Poza studiami teoretycznymi zajmował się także szlifierstwem. Mieszkał najpierw w Amsterdamie, potem w Hadze. Powołanie na katedrę do Uniwersytetu Heidelberskiego w 1673 r. odrzucił, nie chcąc niczym krępować swej niezależności. Umarł w młodo w wieku 45 lat. Liczne świadectwa przedstawiają go jako prawdziwego mędrca, opanowanego, pogodnego i łagodnego, bezinteresownie poświęcającego swe życie wiedzy. Pisma: Jedynie dwie prace Spinozy ukazały się za jego życia: „Renati des Cartes Principiorum philosophiae” i „Tractatus theologico-politicus”. Pierwsza z nich referowała poglądy obce, druga dotyczyła spraw pozafilozoficznych. Jego filozoficzne pisma zostały ogłoszone dopiero pośmiertnie i anonimowo, pt. „B. d. S. Opera Posthuma”. W blisko dwa wieki później, w 1852 r. odnaleziono w holenderskim przekładzie jeszcze jedną rozprawę Spinozy, „Krótki traktat”, czyli „Tractatus de Deo et homine eiusque felicitate”. Najważniejszym dziełem Spinozy jest „Etyka”, zawierająca nie tylko filozofię moralną, ale cały jego system filozoficzny. W zasadniczej koncepcji powstawała w latach 1662 - 1665, ale była dopracowywana i ulepszana aż do śmierci autora. „Traktat o poprawie umysłu” stanowi epistemologiczne przygotowanie do filozofii Spinozy.
Poprzednicy: System filozoficzny Spinozy miał dwa główne źródła, z jednej strony odwieczną panteistyczną metafizykę, a z drugiej Kartezjańską teorię poznania i mechanistyczne poglądy nowożytnego przyrodoznawstwa. Do nowych idei, które oddziaływały na Spinozę, należały postulaty Hobbesa, które nadały jego filozofii naturalistyczny odcień. Panteistyczna metafizyka stała się osią poglądów Spinozy, a idee naukowe odeszły na dalszy plan i zajęły miejsce służebne.
Filozofia Spinozy stanowiła nawrót średniowiecza w XVII wieku, poprzez odnowienie panteizmu oraz połączenie nauki nowożytnej z tradycją teologii żydowskiej. Poglądy Spinozy miały ponadto jeszcze trzecie źródło. Spinoza zabierał głos nie tylko w sprawach ściśle filozoficznych, ale także i politycznych. Był rzecznikiem wolności i tolerancji. Do tej działalności zachęcały go prądy wolnościowe panujące w XVII wieku w Niderlandach. Środowisko holenderskie wraz ze środowiskiem żydowskim, kierując się ogólnoeuropejskimi ideami XVII w. Wydało złożoną doktrynę Spinozy.
(…)
… wolnościowe panujące w XVII wieku w Niderlandach. Środowisko holenderskie wraz ze środowiskiem żydowskim, kierując się ogólnoeuropejskimi ideami XVII w. Wydało złożoną doktrynę Spinozy.
Poglady: Spinoza pojmował poznanie podobnie jak Kartezjusz - w sposób racjonalistyczny. Miarą prawdy dla niego była jasność i wyrazistość, a rozum poznający w sposób jasny i wyraźny był dla niego jedynym źródłem prawdy.
Do racjonalistycznej teorii poznania dostosował racjonalistyczną metodologię. Wyznawał ideę powszechnej nauki przejętą od Kartezjusza, a w „Etyce” przedstawił wiedzę o świecie, Bogu, poznaniu i działaniu, opartą na wspólnych założeniach i tworzącą jeden naukowy system. Przejął także typową dla racjonalistów myśl, że matematyka jest wzorem nauki. Swoją wiedzę ukazał przy użyciu geometrii, przyjąwszy pewne definicje…
… dowodach traktował ciała jako zależne od myśli lub uważał je za pierwotne, wtedy jego monizm upodabniał się do materializmu. Swoją niezmiernie abstrakcyjną metafizykę potrafił połączyć ze sprawami aktualnymi, z racjonalnej i deterministycznej teorii wywodził idee demokratyczne, polityczne i wolnościowe. Zewnętrzną cechą jego systemu filozoficznego była kunsztowna oprawa i wykończenie matematyczne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)