To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Zemsta Aleksander Fredro oprac. Mieczysław Inglot Życie i twórczość komediowa autora „Zemsty” w latach 1793 - 1833 Pierwsze wydanie Zemsty ukazało się w roku 1838, w 5 tomie Komedii Fredry oraz jako osobna nadbitka. Zemsta była przekładana na język czeski, francuski, rosyjski i niemiecki, co świadczy o poczytności dzieła.
Fredro urodził się ok. 20 czerwca 1793 roku w Surochowie pod Jarosławiem, w zaborze austriackim. Ojciec Aleksandra - Jacek uzyskał tytuł hrabiego w 1822 i odtąd tytuł ten pozostał w rodzinie. Miał ośmioro rodzeństwa, obyczajem szlacheckim jako młodszy syn uczył się w domu, gdzie nie przywiązywano dużej wagi do edukacji. W 1809 Galicja została wyzwolona spod panowania Austriaków przez księcia Józefa Poniatowskiego, młody Fredro zaciągnął się do armii. Stale awansując odbył wyprawę pod Moskwę, potem wzięty w niewolę i uciekł z niej i dołączył do wojsk napoleońskich pod Dreznem, Lipskiem i Hanau. W 1814 dotarł do Paryża i stamtąd po abdykacji Napoleona wrócił w rodzinne strony. Służba była dla niego prawdziwą szkołą życia. W Paryżu zetknął się z teatrem francuskim, który wywarł ogromny wpływ na niego. Podczas wypraw do Lwowa zakochał się w Zofii z Jabłonowskich Skarbkowej , żonie bogatego magnata. Po paru latach oczekiwania Skarbek zgodził się na rozwód i w 1828 Aleksander wziął ślub z Zofią. Osiągnąwszy upragnione szczęście zatopił się w nim całkowicie.
Historia czasów w jakich przyszło żyć Fredrze zdecydowała o wyglądzie jego twórczości. Pisarzem stał się przypadkowo, zachował on dystans wobec mód, stylów i konwencji literackich. Bohaterami komedii byli jego widzowie i czytelnicy. Jako wielki pisarz nie mógł oczywiście tworzyć bez tradycji, ale jego tradycję stanowił teatr, a nie tomu przeczytanych utworów. Biograficzna aliterackość, a tym samym wrażliwość na fakty życia codziennego i na zjawiska otaczającego świata, przy pogardzie dla wszystkich kanonów i reguł różniła go zasadniczo od pseudoklasyków. Pochodzenie społeczne i przekonania związane z pochodzeniem szlacheckim sytuuje go daleko od szlacheckiego rewolucjonizmu i ludowości romantyków. Problemy Mickiewicza i Słowackiego nie znajdą się u Fredry. Tym komediom patronuje światopogląd szlachcica - ziemianina , którego napoleońska epoka nauczyła patrzenia historycznego patrzenia na bieg spraw społecznych. Dlatego w jego komediach do głosu dochodzą dwie sprzeczne ze sobą tendencje - siły organizujące i dezorganizujące, harmonia i dysharmonia . Opowiadając się po stronie staropolskich obyczajów dostrzega jednak nadejście nowego porządku społeczno - ekonomicznego, który zagraża staremu światu. Akcja jego komedii we wszystkich prawie utworach rozgrywa się na granicy tragedii. Jednak wiara w siły harmonii zawsze wygrywa. Źródła optymizmu u Fredry
(…)
… w moralitet. Nowy Don Kiszot. Fredro powołał do życia tytułową postać dzieła Cervantesa. Kocha on bardzo swoją kuzynkę Zofię, ale jego romantyczne pojęcie miłości nie mogło się pogodzić z tym, że ojciec zezwalał na małżeństwo tylko ze względów majątkowych. Karol porzuca dom i wyrusza świat, ratując kobiety zmuszane do zamążpójścia za ludzi bogatych i tyranizowane przez mężów. Akcja prowadzi się tak, że Karol…
… ślub z przymusu, prowadzący do katastrofy kochanków i tu na przekór Klarze Cześnik nakazuje jej zamęście z … Wacławem. Postać Papkina jest parodią bohatera rycerskiego i kochanka. Język komedii
Język Fredry jest językiem nowożytnym, dlatego jest dla nas jasny i zrozumiały oprócz pojedynczych słów. Występują charakterystyczne osobliwości gramatyczne np. o zamiast ó, e pochylone, zaimki osobowe w formie…
… czasowników : biegnie, pędzi, zgania, bije daje wrażenie ruchu. Mamy w Zemście dwa przysłowia łacińskie, makaronizmy i szereg polskich przysłów (Zamieniał stryjek za siekierkę kijek, Masz więc byka za jendyka), zwroty przysłowiowe (Niech się dzieje wola Niebia, z nią się zawsze zgadzać trzeba, konia z rzędem, tchórzem podszyt). Przysłowia pełnią nie tylko rolę przekaźnika mowy potocznej, ale często stanowią…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)