GEOLOGIA : Niemal w całości Afryka stanowi platformę prekambryjską./ Podłoże jej zbudowane jest z prekambryjskich skał metamorficznych i magmowych (głębinowych i wylewnych) sfałdowanych, a następnie zdenudowanych./ Na podłożu spoczywa pokrywa osadów kambryjsko-plejstoceńskich, o grubości od kilkuset do kilku tys. m (miejscami do 7-9 tys. m)./ Zdenudowane skały podłoża odsłaniają się jako tarcze zachodniej Sahary i zachodniego Sudanu ( m.in. masywy : Ahggar, Tibesti) oraz tarcze środkowej i południowej Afryki (m.in. masywy w Kamerunie, Tanzanii, Rodezji, Katandze)./ Na zapadniętych częściach podłoża prekambryjskiego utworzyły się niecki wypełnione szczególnie grubymi seriami pokrywy osadowej, np. niecka Rio de Oro, Tindufu, senegalska, algierska, libijska, nigeryjska, kongijska./ Na północy i zachodzie z platformą prekambryjską zrośnięty jest łańcuch górski Rifu, Atlasu Tellskiego, Wysokiego, Saharyjskiego i Wyżyny Szottów, ostatecznie uformowany w orogenezie alpejskiej, oraz łańcuch Antyatlasu i Ugaryty powstały w orogenezie hercyńskiej, na południu- hercyński łańcuch Gór Przylądkowych./ Platforma Afryki porozcinana jest uskokami, które rozdzielają pasma górskie (np. uskok Agadiru, między Atlasem Wysokim i Antyatlasem), ograniczają głębokie niecki (np. nieckę Zachodniego Madagaskaru) lub tworzą system wielkich rowów tektonicznych i zrębów w środkowej i wschodniej Afryce (rów Morza Martwego i Czerwonego, rowy wielkich jezior : Rudolfa, Alberta, Tanganika, Niasa)./ Rowy te powstały w trzeciorzędzie; związane są z nimi potężne wylewy law (Wyżyna Abisyńska, wulkany : Kenia, Kilimandżaro, Meru i in.)./ A z do triasu Afryka, wraz z Ameryką Południową, a do kredy z Australią, Półwyspem Indyjskim i Arabskim tworzyła ląd- Gondwany./W prekambrze, ordowiku oraz karbonie i permie uległa zlodowaceniom. HYDROGRAFIA : Około 51% powierzchni Afryki należy do zlewiska Oceanu Atlantyckiego, a około 18% do zlewiska Oceanu Indyjskiego./ Ponad 30% powierzchni kontynentu stanowią obszary bezodpływowe (większość obszaru Sahary, zachodniej części Kalahari, część obszaru Wielkich Rowów Afrykańskich)./ Na obszarach o klimacie zwrotnikowym gorącym typowe są suche doliny, tzw. uedy, wypełniające się wodą tylko podczas epizodycznych deszczów./ Na 1/3 części powierzchni kontynentu są stałe systemy rzeczne związane z podrównikowymi strefami wilgotnymi; Główne rzeki : Nil (z Kagerą), Kongo, Niger, Zambezi, Oranje, Limpopo, Senegal./ Komunikacja na wielkich rzekach Afryki jest ograniczona na skutek występowania licznych wodospadów./ Liczne jeziora, głównie pochodzenia tektonicznego, największe : Jezioro Wiktorii, Tanganika, Niasa, Czad, Rudolfa, Kioga, Alberta, Muru, Tana./ Na obszarach pustynnych (głównie na północnym-zachodzie) charakterystyczne są słone jeziora okresowe, zwane szottami./ Lodowce występują tylko na wierzchołkach Kilimandżaro, Kenii i Ruwenzori (powierzchnia około 240 km²); linia wiecznego śniegu na Kilimandżaro leży na wysokości 5 300-5 700 m, na Kenii- 7 800 m, na Ruwenzori- 4 600 m.
(…)
…, Wyżyna Somalijska, Wielkie Rowy Afrykańskie); AFRYKA POŁDUNIOWA (kotlina Kalahari z przyległymi wyżynami oraz G. Przylądkowe); WYSPY AFRYKI (Madagaskar, drobne wyspy O. Indyjskiego i O. Atlantyckiego, Madera, Wyspy Kanaryjskie, Wyspy Zielonego Przylądka).
GWINEA: Gwineą nazywamy szeroko pojęty obszar nadbrzeżny nad Zatoką Gwinejską. Ma on przeważnie oceaniczny klimat równikowy i bujną roślinność leśną…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)