ADMINISTRACJA PÓŹNONOWOŻYTNA
Administracja a liberalizm społeczno-gospodarczy W Stanach Zjednoczonych 4 lipca 1776 roku wprowadzono Deklarację Niepodległości, a w 1787 Konstytucję. We Francji natomiast w 1789 mamy do czynienia z rewolucją. Ideały Francuskie z kolei przechodzą za sprawa Napoleona na cały kontynent. Idea państwa konstytucyjnego - zasady Konstytucja jest aktem prawnym, zespołem czynników dotyczących funkcjonowania państwa (idea Lasalle). Obecnie jest ona w sensie materialnym ustawą zasadniczą państwa. W Polsce początkowo oznaczała każdą uchwałę Sejmu i dzielono je na Wielkie Konstytucje (np. 3 Maja) oraz Małe Konstytucje. Sposoby uchwalania Konstytucji: a)obecnie głównie przez referendum b)Wcześniej ( -Uchwalenie przez naród, parlament lub ciało konstytucyjne, -W XIX wielu oktrojowana - nadana przez władcę, np. w 1814 - Karta Konstytucyjna Ludwika XIV) Treść Konstytucji dzielimy na: a)Preambułę - wstęp, w którym określa się tradycje, które doprowadziły do powstania konstytucji b)Kontekst - część zasadnicza (-Idea trójpodziału, -Główne cechy ustroju, -Prawa i wolności człowieka i obywatela (por. ZSRR z 1936 roku) ) c)Zakończenie - przepisy przejściowe Możliwości zmiany - z tego względu dzielimy je na sztywne i giętkie. Można ustalić pewne kryteri a, np. a)czas - nie może być zmieniona przez jakiś okres, np. w konstytucji 3 Maja ten okres wyniósł 25 lat b)zasady c)procedura (najbardziej złożona występuje w USA) Należy podkreślić, iż w Wielkiej Brytanii (notabene powstałej w 1708 roku) nie ma konsty tucji pisanej Określa m.in. a)Strukturę państwa (-Złożone, =Konfederacja związek państw, np. Związek Reński, Szwajcaria (w nazwie), Serbia i Czarnogóra, ZBIR Związek Białorusi i Rosji , =Federacja państwo związkowe złożone ze: Stanów - USA, Meksyk, Brazylia, Indie/ Landów - Niemcy/ Kantonów - Szwajcaria/ Republik - Rosja , = Unie - obecnie nie występują, dzielimy je na personalne i realne, -Jednolite ,=Całkowicie scentralizowane jako reguła,=Zdecentralizowane - np. Austro - Węgry z 1867 roku - każdy kraj, w tym Galicja posiadała zakres autonomii ; II RP - autonomię miał tylko Górny Śląsk b)Forma rządu - monarchia i republika c)Reżim polityczny - demokratyczny, autorytarny i totalitarny
Idea praw i wolności człowieka i obywatela -1776 - USA; Deklaracja Niepodległości - twórcą Jefferson (purytanin) a)każda z kolonii jest suwerenna b)idee prawa natury (znane już od Starożytności, od XVII wieku za Grocjusza uznano, iż wynikają z rozumu ludzkiego); a w tym: ,-wolności osobiste i inne - słowa, wyznania, nietykalności osobistej,- równość wobec prawa,-własność prywatna,-prawo oporu, prawo do szczęści.)
1789 - Francja - Deklaracja praw człowieka i obywatela (Lafaye):,a)przypomina Deklarację Niepodległości b)Prawa człowieka zgodne z prawami natury, tj. wolność, równość, braterstwo i inne c)Prawa obywatela - ograniczone jeszcze przez cenzusy. W nich: ,-polityczne - bierne i czynne prawo wyborcze, petycje,-wolności obywatelskie - wyznania, myśli, sumienia, słowa,-prawa obywatelskie - do życia, tajemnicy korespondencji, sądu itp.,-prawa socjalne od XIX/XX wieku - 8h dzień pracy, renty i emerytury
(…)
… i legitymacji. Na tronie zasiądzie Ludwik XVIII 7)1814 - Karta Konstytucyjna - oktrojowana, wzorzec dla innych państw a)Wzmocniono pozycję króla - od tej pory rola moderatora, czwartej władzy b)Przywrócono boskie pochodzenie władcy c)Król de facto dysponuje władzą wykonawczą i ustawodawczą ,-Wyłączność inicjatywy ustawodawczej ,-Prawo nadawania ordonansów ,-Prawo sankcji, weta, rozwiązania parlamentu , d)Król zarządza sądownictwem 8)Taka silna pozycja jest tolerowana za Ludwika XVIII - dość odpowiedzialnego władcy, który nie odrzucał dokonań rewolucji 9)Brat Ludwika XVIII - Karol X od 1824 roku wprowadza inne działania, m.in. poprzez wydanie ordonansów w sprawi zmian w ordynacji wyborczej - podwyższenie cenzusów 10)Od 1830 roku po Rewolucji Lipcowej - Monarchia Lipcowa a)Nie przywrócono w pełni zasady…
… do Chwalebnej Rewolucji (1688) po której król musiał uciec, a rządy przejmuje jego córka Maria o wyznaniu protestanckim d)Wilhelm Ułański Akty prawne: 1)1689 - Bill o prawach (Akt) a)Odrzucenie prawa suspensy (do pewnych osób) oraz dyspensy (ogólnego zawieszenia prawa) b)Odrzucenie utrzymywania stałej armii w trakcie pokoju c)Tylko parlament może uchwalać podatki - wprowadzono tez częstsze sesje parlamentu d…
… kontynentalnej mamy podział na 2 modele administracji terytorialnej - francuski, związany z rewolucją oraz historyczny zreformowany istniejący w Skandynawii. Rewolucja 1789 roku doprowadza do: a)Likwidacji podziału historycznego i wprowadzenia podziału geograficznego - prowincje dzielone na * departamenty np. Sekwany czy Leary. * Dystrykty * Kantony * Gminy b)Wprowadzenia kolegialności (braku odpowiedzialności…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)