Temat V a: Geneza rewolucji przemysłowej.
Plan wypowiedzi:
1.Wstęp:
Czas: od połowy XVIII do połowy XIX wieku - charakter umowny
Miejsce: Anglia, a następnie inne kraje (Francja, Belgia, USA)
2. Pojęcie rewolucji przemysłowej: „gruntowne zmiany w stosunkach społecznych i ekonomicznych, zapoczątkowane zastosowaniem maszyn i motorów w przemyśle w końcowych latach XVIII wieku i na początku XIX wieku. Polegały na zastąpieniu siły ręcznej siłą maszyn, manufaktury fabryką, na wielkim rozwoju produkcji przemysłowej i handlu, na urbanizacji kraju i powstaniu licznej klasy robotniczej.”
Rewolucja przemysłowa jest jedną z faz długiego procesu industrializacji.
Industrializacja - uprzemysłowienie, jako „dynamiczny rozwój przemysłu osiągany przez zastosowanie zdobyczy techniki i nakłady inwestycyjne zapewniające intensywny wzrost wydajności pracy ” M. Eckert.
3. Przyczyny rewolucji przemysłowej:
rewolucja agrarna-zastąpienie trójpolówki( podział ziemi ornej na uprawę zbóż ozimych, jarych i ugór) płodozmianem (zmianowanie- regularne następstwo roślin zbożowych i nie zbożowych ), gdzieniegdzie maszyny- więcej żywności, wzrost demograficzny, globalny wzrost produkcji rolnej w latach 1750-1870,
religia protestancka-„kult pracy, oszczędności i inwestowania”, założenie predestynacji, w świecie współczesnym już wiadomo czy ktoś będzie zbawiony,
rozbudowa manufaktur wymagała wolnego kapitału- pochodził z eksploatacji kolonii, zyski z handlu z innymi krajami, nadwyżka żywności z powodu nadprodukcji w rolnictwie,
popyt na wyroby sukiennicze w Anglii i Europie, powoduje przerzucenie się z uprawy roli na chów bydła,
właściciele dążą do maksymalnego zysku,
tzw. „Prawo patentowe chroniące wynalazców”, sprzyja postępowi technicznemu -kontrowersyjne,
rozwój kapitalizmu, w tym wolny rynek, ochrona własności prywatnej, gospodarka towarowo-pieniężna, tworzenie wielkich przedsiębiorstw, inwestowanie kapitału;
leseferyzm A.Smitha -pozwólcie działać,
sprzyjająca sytuacja, odpowiedni poziom rozwoju nauki i techniki, aż do 1815 roku cała Europa kontynentalna pozostawała daleko w tyle za Wielką Brytanią, 4. Kolejne fazy rewolucji przemysłowej :
a) zamożność w rolnictwie sprzyjała postępowi technicznemu, dużą wagę przykładano do mechanizacji rolnictwa, w 1750 r. w rolnictwie przoduje Anglia, najnowocześniejsze techniki uprawy roli, producenci rolni zyski przeznaczali na dalsze doskonalenie produkcji,
(…)
… stał się w 1786 r. Edmund Cartwright, jego krosno napędzane już było maszyną parową, miało poziomo rozpiętą osnowę, samoczynnie wykonywało tworzenie przesmyku, przerzucało i dobijało wątek oraz posuwało nici z osnowy,
W 1804 r. Francuz Joseph Jacquard zbudował krosno, które umożliwiało wytwarzanie tkanin wzorzystych, wkrótce zmechanizowane zostały wszystkie fazy produkcji włókienniczej, oddzielanie…
… zastosowanie w angielskich kopalniach węgla kamiennego i miejskich sieciach wodociągowych
rozpoczyna się proces poszukiwania wydajniejszych źródeł napędu-w 1769r. James Watt opatentował swój wynalazek-silnik parowy, co przyczynia się do rozwoju narzędzi obrabiających metal, a także do wytwarzania części zamiennych- E.Whitney
aby móc wytapiać żelazo niezbędne było paliwo- w 1735 r. Abraham Darby II uzyskał…
… i transporcie rozwinął się w i poł.XIX wieku i związany był z zastosowaniem maszyny parowej, erę łodzi z napędem parowym zapoczątkował Robert Fulton w 1807 r. , przepłynął zbudowanym przez siebie statkiem Clermont 150 mil pomiędzy Nowym Yorkiem i Albany w ciągu 32 godzin,
zastosowanie maszyny parowej w transporcie wodnym pociągnęło za osbą próbę zastosowania jej w transporcie lądowym,pierwsze pojazdy parowe…
… włókna bawełny od nasienia, szarpanie, postrzyganie, zgrzeblenie, bielenie, farbowanie, druk na tkaninie itd.
Pojawianiu się maszyn towarzyszyło poszukiwanie wydajniejszych źródeł napędu, siła zwierząt, wiatru , wody już nie wystraczała, zaczęto eksperymentować z parą wodną,
przedsiębiorcy zainteresowali się napędem parowym-na początku stulecia Thomas Newcomen skonstruował pompę parową,znalazła…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)