WYK. 1 27.11.2012
Jura „Bezkręgowce”
symetria dotyczy ułożenia różnych struktur organizmu względem osi ciała
płaszczyzna symetrii dzieli ciało na 2 identyczne części
Typy symetrii 1. brak - u zwierząt asymetrycznych, niewiele: ameby, niektóre gąbki, ślimaki - brak płaszczyzny symetrii dzielącej ciało na 2 połowy, u gąbek i ameb asymetria jest zjawiskiem pierwotnym, a u ślimaków - wtórnym (zarodki i larwy - mają symetrię dwuboczną) 2. sferyczna - rzadko, u zwierząt o kształcie kuli, słonecznice; nieskończona ilość płaszczyzn symetrii, warunkiem jest poprowadzenie osi przez środek geometryczny ciała,
*w przypadku braku symetrii i symetrii sferycznej brak jest polaryzacji ciała, nie da się wyróżnić przodu i tyłu, strony grzbietowej i brzusznej; wyjątkiem są ślimaki (u nich jest polaryzacja, bo asymetria jest wtórna)
3. promienista (radialna) - u zwierząt o kształcie palca lub dysku, nie wyróżnia się przodu i tyłu ciała, występuje jedna oś ciała - oralno-aboralna (r. 1.)
a) idealna - nieskończona ilość płaszczyzn symetrii dzielących ciało na identyczne części, warunkiem jest poprowadzenie płaszczyzny wzdłuż osi oralno-aboralnej, rzadki, występuje o polipów stułbiopławów, b) dwupromienista (biradialna) - corallium rubrum (koral szlachetny), u koralowców, 2 przypadki: polipy koralowców i żebropławy, wyst. 2 płaszczyzny symetrii dzielące ciało na 2 identyczne części, u koralowców symetria biradialna jest efektem spłaszczenia przełyku, a u żebropławów jest wynikiem posiadania 2 ramion (r 2)
c) czteropromienista (quadriradialna) - Aurelia aurita, 4 płaszczyzny symetrii, meduzy i polipy krążkopławe (r 3) d) pięciopromienista (pentaradialna) - rozgwiazdy o 5 ramionach, 5 płaszczyzn symetrii (ta symetria jest wtórna)
e) wielopromienista (multiradialna) - rozgwiazdy o większej liczbie ramion (20 - 40) 4. dwuboczna - najwięcej zwierząt, jedna płaszczyzna symetrii, płaszczyzna symetrii dzieląca ciało na 2 identyczne części to płaszczyzna strzałkowa, łączy przód ciała z tyłem, wyznacza główną oś ciała
PRZEKROJE
1. podłużny - dzieli ciało na cz. lewą i prawą, szczególny przypadek to przekrój strzałkowy, który biegnie wzdłuż głównej osi ciała i dzieli ciało na 2 połowy
2. poprzeczny - biegnie prostopadle do głównej osi ciała i dzieli ciało na cz. przednią i tylną
3. czołowy (frontalny) - biegnie w płaszczyźnie czołowej, prostopadłej do strzałkowej i dzieli ciało na cz. tylną i brzuszną
TYPY KOMÓREK JAJOWYCH
Podział ze względu na ilość żółtka:
1. jaja alecytalne - bez żółtka (ssaki łożyskowe), ale jest tłuszcz (tłuszcz nie jest materiałem zapasowym, tylko energetycznym)
(…)
…
- jelito przednie: silnie rozwinięta gardziel, w niej aparat szczękowy, gardziel wyścielona jest oskórkiem, aparat szczękowy zbudow. Jest z cz. oskórkowych połączonych mięśniami
Układ wydalniczy
- 2 kom płomykowe
- brak ukł oddechowego i krążenia
Rozmnażania
- płciowe
- często partenogeneza
- u niektórych gatunków silnie rozwinięty dymorfizm płciowy
- bruzdkowanie całkowite, spiralne, brak stadiów…
… - protonefrydia
- metanefrydia występują parami w każdym segmencie tułowia
- metanefrydium zbudowane jest z orzęsionego lejka (nefrostom), przedłuża się w kanalik (nefrydiodukt), który uchodzi nefrydioporem w następnym segmencie r6
8. ukł. Rozrodczy
- rozmnażanie płciowe, żadziej bezpłciowo przez pączkowanie, podział poprzeczny lub rozmnażanie epitokiczne
- pierścienice mogą być rozdzielnopłciowe lub obojnacze…
… w postaci jednowarstwowego pęcherzyka posiadającego wewnątrz jamę (blastocel / pierwotna jama ciała) wypełnioną płynem.
Morula → blastulacja → blastula (celoblastula - typowo wykształcona blastula)
Taka budowa blastuli umożliwi w nast. Etapie rozwoju, w czasie gastrulacji ruchy komórek zarodka.
Blastulacja polega na wydzielaniu płynu przez blastomery, ilość płynu się zwiększa, blasomery odsuwają…
… schizocelii - schizocel
- woreczki rosną, końcami stykają się ze sobą i wypełniają pierwotną jamę ciała
mezoderma u Protostomia - z kom. mezodermalnych
Powstawanie mezodermy i celomy u Deuterostomia
- po bokach dachu prajelita - 2 symetryczne fałdy (z nich powstaje mezoderma) - te fałdy rosną i odrywają się od prajelita; 2 woreczki celomatyczne, które się rozrastają, stykają i wypełniają pierwotną jamę ciała…
… spiralne
Bruzdkowanie promieniste
Pragęba → otwór gębowy
Pragęba → otwór odbytowy
Mezoderma z kom. pramezodermalnych
Mezoderma z fałdów prajelita
Celoma - na drodze schiozocelii
Celoma - na drodze enterocelii
Typy: pierścienice, mięczaki, stawonogi
Typy: szkarłupnie, strunowce
Systematyka - dziedzina biologii zajmująca się klasyfikacją organizmów na podstawie ich cech. Najczęściej stosowana systematyka…
…)
Gromada: Asteroidea (rozgwiazdy)
G: kołonice
G: wężowidła
G: jeżowce
G: strzykwy
T: Chaetognatha (szczecioszczękie)
T: Hemichordata (przedstrunowce)
T: Chordata (strunowce)
Podtyp: Tunicata (osłonice)
Podtyp: Acrania (bezczaszkowce)
Podtyp: Vertebrata (kręgowce)
Typ: szkarłupnie
7 tys gat. żyjących, 13 tys gat. wymarłych
- formy morskie, osiadłe lub pełzające
- żyją w wodach o pełnym zasoleniu
- symetria…
… i grzbietową wyrastają skrzydła
- szkielet odnóży zbudowany jest z długich członów - cylindrów, połączonych tzw. stawami = pierścienie zbudowane z elastycznego białka (artropodyny)
budowa kutikuli
- na zewnątrz cienka epikutikula
- wewnątrz grupa prokutikula
skład chemiczny kutikuli
- wielocukier chityna
- sztywne białko skelrotyna
- elastyczne białko artropodyna
powierzchnia kutikuli może być gładka…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)