To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
PARTIE POLITYCZNE I SYSTEMY PARTYJNE JAKO ELEMENTY SYSTEMU POLITYCZNEGO Etymologiczne słowo partia wywodzi się od łacińskiego słowa partis, które to słowo oznacza część pewnej całości. Można by mówić ze partia jest częścią społeczeństwa, częścią systemu politycznego. Najczęściej przyjmuje się że partia jest to dobrowolna organizacja reprezentująca interesy określonych grup społecznych, posiadająca określoną ideologię na gruncie tej ideologii wypracowany program, której głównym celem jest utrzymanie bądź zdobycie władzy państwowej. Partia jako organizacja dobrowolna: Każda grupa społeczna, która ma określony interes stara się w pewien sposób zorganizować, ponieważ organizacja daje siłę. Partie są jedną z organizacji społecznych. Partia z natury swojej jest organizacją dobrowolną. Dobrowolność obejmuje zarówno element wstąpienia do partii, jak i element wystąpienia. Skoro partia jest organizacją, która przybiera określoną strukturę organizacyjną. Mogą być partie, które przywiązują dużą wagę do struktury organizacyjnej i silnie ją rozbudowują np. partie faszystowskie. Z drugiej strony mogą być partie, które do struktury organizacyjnej nie przywiązują specjalnej wagi. Typowymi partiami, które do struktury organizacyjnej nie przywiązują wagi są partie amerykańskie: Partia Demokratyczna i Partia Republikańska. W partiach amerykańskich nie ma formalnego członkostwa. Partie w USA uaktywniają się tylko w okresie wyborów. Często system partii w Ameryce nazywany jest systemem „pustych butelek”, które napełniają się tylko w czasie trwania kampanii wyborczej. Partia posiada określoną ideologię. W oparciu o ideologię tworzony jest program partii. IDEOLOGIA à DOKTRYNA à PROGRAM Ideologia jest to zbiór pewnych wartości i ocen, wyrastający z interesów i dążeń określonych grup społecznych. Ideologia stanowi najbardziej ogólny system wartości. W oparciu o ideologię formułuje się doktrynę. Doktryna jest to usystematyzowany zespół poglądów w pewnej kwestii, może być np. doktryna gospodarcza, ekonomiczna i kulturalna. Później plasuje się program. Program ma najbardziej konkretny charakter w porównaniu z ideologią i doktryną. Szczególnym rodzajem programu politycznego jest program wyborczy. Każda partia dąży do utrzymania względnie do zdobycia władzy. To m.in. odróżnia partie polityczne od grup nacisku i grup interesów. Historia partii politycznych: Wyróżniamy następujące etapy związane z rozwojem partii politycznych: koterie arystokratyczne na dworach królewskich tzw. partie elitarne powstałe w II połowie XIX wieku w Wielkiej Brytanii. Pierwszymi partiami elitarnymi były partia Wigów i partia torysów. Partie elitarne były to partie nieliczne, swoją działalność ograniczyły głównie do parlamentu. Partie te grupowały osoby wykształcone, często osoy bardzo bogate i majętne.
(…)
… partii komunistycznej występowały partie satelickie (np. w Polsce oprócz PZPR występowało Stronnictwo Demokratyczne i Zjednoczone Stronnictwo Ludowe). W państwach demokratycznych występuje od kilku do kilkunastu partii politycznych. Partie polityczne tworzą tzw. system partyjny. System partyjny jest to ogół legalnie istniejących partii w danym państwie oraz stosunki między nimi. Czynniki mające wpływ na kształtowanie się systemu partyjnego: tradycja historyczna, np. w Polsce Ludowej na to że występował system trójpartyjny, miała wpływ tradycja historyczna, a w Anglii wpływ na ukształtowanie się systemu dwupartyjnego także miała tradycja historyczna. Charakter podziałów i konfliktów wewnątrz danego państwa - jeżeli społeczeństwo jest skonfliktowane i podzielone, to wówczas wykształtuje się system wielopartyjny, a jeżeli społeczeństwo jest mało skonfliktowane i podzielone, to wówczas zwykle dzieli się na system dwupartyjny lub jednopartyjny. Prawo wyborcze - poprzez ordynację wyborczą można np. ustalić tzw. klauzulę zaporową. Klauzula zaporowa polega na tym, że ustala się procent poparcia (próg wyborczy), który partia musi uzyskać, aby zdobyć reprezentację w parlamencie. W ten sposób eliminuje się małe partie polityczne…
…) to takie partie które korzeniami wywodzą się z ruchu robotniczego (często kwalifikowane są jako partie lewicowe) i opowiadają się m.in. za interwencjonizmem państwowym, opieką społeczną, koncepcją państwa socjalnego. Funkcje partii politycznych: Podstawową funkcją partii politycznych jest funkcja pośrednika pomiędzy społeczeństwem a władzą. W zakresie tego pośrednictwa partie pełnią dwie istotne podfunkcje…
…, która aktualnie rządzi. Zjawisko jurydyzacji partii politycznych: We współczesnych państwach działalność partii politycznych podlega reglamentacji prawnej, tzn. działalność partii politycznych regulują przepisy prawne (w Polsce jest to ustawa o partiach politycznych). Działalność partii politycznych w Polsce jest dotowana przez państwo. W zależności od wyniku wyborczego partia otrzymuje od państwa dotacje…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)