Nastrój związany ze stereotypami
• ogólnie rzecz biorąc, dobry nastrój ułatwia przetwarzanie i zapamiętywanie
pozytywnych informacji; analogicznie obniżony nastrój sprzyja przetwarzaniu i
zapamiętywaniu informacji negatywnych (prawdopodobnie efekt słabszy niż w
przypadku dobrego nastroju)
• dobry humor skłania do oczekiwania od ludzi zachowań pozytywnych, oceniania
pozytywnie, zły – negatywnych zachowań i negatywnych ocen
• te prawidłowości dotyczące wpływu nastroju na emocje wskazują na to, że osoba w
złym humorze zwraca uwagę na negatywne zachowania, lepiej je pamięta, co sprzyja
tworzeniu i utrzymywaniu negatywnych stereotypów
Czynniki wpływające na wpływ nastroju na stereotypizację (Bodenhausen):
- zdolność do przetwarzania informacji
- motywacja do systematycznego przetwarzania informacji
Nastroje wywołujące wysoki poziom pobudzenia (np. strach, złość) oraz takie, które
powodują dobre samopoczucie (np. szczęście) mogą redukować zarówno zdolność jak i
motywację do systematycznego analizowania i przyswajania informacji. Kiedy nastrój
przyczynia się do niesystematycznego przetwarzania informacji (heurystycznego) ludzie są
skłonni polegać na stereotypach.
Natomiast nastrojom negatywnym, od których ludzie pragną uciec (np. smutkowi), może
towarzyszyć motywacja do starannej, systematycznej obróbki informacji.
Kategoryzacja – łączenie się obiektów w grupy charakteryzujące się zestawem wspólnych
właściwości.
Kategorie podstawowe (Rosch) – znajdują się na ogół na środkowych poziomach w
hierarchii ogólności kategorii: nie są ani zbyt ogólne ani zbyt szczegółowe, np. rola
społeczna, płeć, wiek, rasa – ludzie odwołują się do niej spontanicznie, gdy poznają kogoś
nowego.
Tendencyjne etykietowanie – mechanizm psychologiczny sprzyjający utrzymywaniu
stereotypów nawet w obliczu zmian w relacjach międzygrupowych.
Atrybucja –: przypisywanie czegoś komuś lub czemuś. W psychologii pojęcie atrybucji
odnosi się do tego jak ludzie wyjaśniają przyczyny swojego bądź cudzego zachowania, tzw.
naiwne teorie przyczynowości.
Efekt halo (ang. halo effect) w psychologii tendencja do automatycznego, pozytywnego
(efekt Galatei, efekt aureoli, efekt nimbu, efekt Polyanny, anielski efekt halo) lub
negatywnego (efekt Golema, szatański efekt halo), przypisywania cech osobowościowych na
podstawie pozytywnego lub negatywnego wrażenia.