Wywieranie wpływu na grupe

• odwoływanie się do kategorii z wyższego szczebla hierarchii (np. awersja do

Murzynów – odwołanie się do kategorii wyższej – człowiek); członkowie grup stają

się członkami szerzej pojmowanej grupy własnej.

• przewartościowanie negatywnych cech, używając bardziej pożądanych etykietek

• przy zmienianiu stereotypów ważne jest wyzbycie się tendencji do tworzenia

samospełniających się proroctw

Stereotyp (Lippman) – stanowi jeden z mechanizmów upraszczających, które pozwalają

człowiekowi poradzić sobie ze złożonym środowiskiem społecznym. Stanowi gwarancję

naszego szacunku do własnej osoby, projekcję naszego systemu wartości, naszej pozycji i

praw. Jest przesycony emocjami, których nie da się od niego oddzielić. Może pełnić wiele

funkcji, np. pomaga w zachowaniu poczucia własnej wartości i usprawiedliwia swój status

społeczny.

Stereotypy:

• cechy przypisywane danej grupie społecznej

• dostarczają wskazówek, które pozwalają kształtować interakcje z poszczególnymi

osobami czy grupami społecznymi

• kształtują nasze oczekiwania co do zachowania innych ludzi, co może mieć szkodliwy

wpływ na interakcje (negatywne oczekiwaniaspodziewanie się negatywnych

zachowań)

• ich podstawą poznawczą jest kategoryzacja (ich powstanie wynika z zajścia

kategoryzacji)

• ważną rolę w ich tworzeniu odgrywają czynniki motywacyjne i poznawcze

• pozwalają na usprawiedliwienie dyskryminacji (Allport)

• negatywne stereotypy służą do racjonalizowania dyskryminacji oraz zachowania

istniejących relacji nie tylko między grupami rasowymi i etnicznymi, lecz również

między klasami społecznymi i przedstawicielami odmiennej płci

• stereotypy między grupami szczególnie łatwo się formują gdy grupy te nie stykają się

ze sobą, ich kontakty są rzadkie – wtedy stereotypy przekazywane są z pokolenia na

pokolenie w procesie socjalizacji

Struktura stereotypu (model sieci skojarzeniowych):

• poszczególne informacje to węzły, które są ze sobą połączone tworząc sieć

• typy informacji reprezentowanych przez węzły w sieci stereotypowej: cechy

definiujące, cechy charakterystyczne oraz indywidualne egzemplarze.

cechy definiujące kategorię to kryteria determinujące przynależność do grupy. Aby być

członkiem danej grupy, człowiek musi posiadać przynajmniej niektóre z tych cech

cechy charakterystyczne nie definiują kategorii, ale są z nią związane. Najważniejszymi

elementami są cechy kojarzone z kategorią. Człowiek może nie dysponować żadną z cech

charakterystycznych, a nadal być zaliczanym do danej grupy.

indywidualne egzemplarze to członkowie kategorii, z którymi dana osoba bezpośrednio

lub pośrednio się zetknęła (np. konkretni Amerykanie, na których wizerunku opieramy się

tworząc dany stereotyp)

• aktywizacja węzłów w sieci skojarzeń następuje za sprawą bodźców pochodzących z

otoczenia lub bodźców wewnętrznych np. własne myśli – aktywizacja może być

często automatyczna

• proces aktywizacji sieci skojarzeniowej jest bierny i niekoniecznie musi być

świadomy

• człowiek jest w stanie kontrolować przetwarzanie informacji stereotypowej

Devine  ludzie wykazujący niewiele uprzedzeń często kontrolują się, aby stereotypy

nie wpływały na ich zachowanie

• przetwarzanie informacji rozpoczyna się od aktywizacji węzła dla cechy definiującej,

po czym następuje rozszerzanie pobudzenia na węzeł grupowy i dana osoba zostaje

zidentyfikowana jako członek danej grupy

• siła wiązania pomiędzy węzłami zależy od tego, jak często jest ono aktywizowane

(często używane stereotypy są trwalsze)

• istnieje hierarchiczna struktura cech w stereotypie: najwyższe poziomy zajmują

ogólne, abstrakcyjne określenia (dobry, zły), a najniższym znajdują się przymiotniki o

bardziej zawężonym znaczeniu (miłosierny, hojny).