Zasada maksymalizacji satysfakcji
Na proces maksymalizacji satysfakcji składają się konkretne decyzje
podejmowania przez konsumentów, których podstawą jest wcześniej przeprowadzona
analiza korzyści i kosztów. Jeżeli postępujemy racjonalnie, to zawsze wybieramy to
rozwiązanie, które w efekcie przyniesie nam większą korzyść niż koszty, a w skrajnym
przypadku będzie im równe.
W zasadzie analiza korzyści i kosztów jest trwałym elementem naszego
codziennego zachowania. Na przykład, gdy rano wstajemy z łóżka i stwierdzamy, że
obudziliśmy się zbyt późno aby zjeść śniadanie i zdążyć na rozpoczęcie pierwszej
lekcji, to w naszym umyśle przeprowadzamy szybką analizę – co nam się bardziej się
opłaca, czy być punktualnym ale głodnym, czy najedzonym ale spóźnionym ?
Wybieramy to rozwiązanie, które naszym zdaniem przynosi nam największą korzyść.
Ci, dla których punktualność jest ważniejsza od porannego śniadania – rezygnują z
jedzenia. Ci zaś, którzy nie wyobrażają sobie pójść głodnym na lekcje – jedząc
śniadanie decydując się również na spóźnienie.
Gdy po lekcjach koledzy namawiają nas na pójście do kina, co wiązałoby się z
wydaniem reszty własnych pieniędzy, a które chcieliśmy przeznaczyć na zakup
kilograma ulubionych wiśni, to rozważamy, co przyniesie nam w danym momencie większa korzyść – obejrzenie teatru, czy zjedzenie wiśni. Decydując się na zakup
biletu, wybieramy w tej chwili dla siebie większą przyjemność, jaką jest oglądanie i
przezywanie danego filmu i równocześnie godzimy się ponieść koszt wyrażający się w
utraconej korzyści, jaką byłoby konsumowanie kilograma wiśni. Tak więc efektem
dokonywania wyborów zawsze są utracone korzyści nazywane kosztami
alternatywnymi.
Są to najcenniejsze – z punktu widzenia osoby podejmujące decyzje – produkty,
jakie nie wytworzono lub nie skonsumowano w wyniku dokonania wyboru. Nie stanowi
je suma utraconych korzyści, a jedynie największa korzyść alternatywna.
Za kwotę wydatkowaną na bilet do kina można kupić 1 kg wiśni lub 10 owoców
kiwi. Kosztem alternatywnym nie jest utrata przyjemności wynikająca z konsumpcji
wiśni i kiwi, a jedynie utrata przyjemności spożycia wiśni, ponieważ lubimy je
najbardziej ze wszystkich owoców.
Koszty alternatywne charakteryzują się następującymi cechami:
• Zawsze określone są w momencie podejmowania decyzji, czyli dokonywania
wyborów. Dzisiaj najbardziej lubimy wiśnie, aich1kg kosztuje tyle samo co bilet do
teatru. Wybór jednego jest kosztem drugiego. Jutro, gdy rodzice zwiększą nasze
kieszonkowe, a więc zmienią się warunki podejmowania decyzji, będzie nas stać
na zakup biletu, i wiśni – ale zawsze pojawi się inna alternatywna
• Zawsze ponoszone są przez osobę (podmiot) podejmującą decyzje. To my kupując
bilet do teatru ponosimy koszt związany z utratą przyjemności konsumpcji 1kg
wiśni, a nie nasz kolega, który w teatrze żałował, że nie ma już pieniędzy na bilet
do dyskoteki,
• Zawsze mają charakter subiektywny. Dla nas kosztem jest utrata przyjemności
konsumpcji wiśni, dla kolegi utrata przyjemności pójścia na zabawę dyskotekową.