Style kierowania
Styl kierowania jest pewną metodą postępowania kierownika/przełożonego, według której traktuje on swoich pracowników/podwładnych.
Większość kierowników dąży do awansu i zdobycia większych uprawnień. Kierownik, który ściśle trzyma się wybranego stylu kierowania, może nie być w stanie kierować sprawnie w nowej sytuacji - na przykład na wyższym szczeblu lub jeżeli zostanie przeniesiony z komórki organizacyjnej o wysoko ustrukturyzowanych zadaniach do komórki z nie ustrukturyzowanymi zadaniami. Jednak można powiedzieć, że większość kierowników reaguje na zmiany sytuacji w sposób elastyczny, czyli zmieniają swój styl kierowania.
Działania kierownictwa
Działania przy pomocy których kierownik może wpływać na ścieżki lub sposoby osiągnięcia celów:
1. wyjaśnienie czego się oczekuje od podwładnych
2. udzielanie podwładnym wskazówek, usuwanie przeszkód w pracy, a także pomoc okazywana podwładnym
3. kształtowanie u podwładnych potrzeb
4. wysiłki podwładnych ukierunkowane na realizację celów
5. zaspokojenie oczekiwań podwładnych w momencie osiągnięcia zadanego celu.
Czynniki mające wpływ na styl kierowania
Styl kierowania w kontekście procesu zarządzania oznacza utrwalony, indywidualny sposób zachowania kierownika w stosunku do podwładnych w celu wywarcia wpływu na ich zachowanie i pobudzenia ich do działania w procesie realizacji celów organizacji. Czynniki, które wyrażają styl kierowania charakterystyczny dla konkretnego kierownika to między innymi: stopień, w jakim kierownik deleguje swoje uprawnienia, typ wykorzystywanej władzy, jego troska głównie o realizację celów lub o prawidłowość stosunków międzyludzkich.
Klasyfikacje stylów kierowania
Każda organizacja reprezentuje sobą unikalną kombinację jednostek ludzkich, celów i zadań. Jednostka charakteryzująca się specyficznym zbiorem cech to każdy przełożony. Styl danego kierownika może być odniesiony do punktu na kontinuum łączącym skrajne rodzaje stylów. Wyróżniamy dwa typy klasyfikacji:
1. Typ tradycyjnej klasyfikacji:
- autokratyczny (jeden punkt skrajny)
- autonomiczny (drugi punkt skrajny)
2. Typ klasyfikacji w ujęciu R. Likerta.
- koncentracja na celach działania
- koncentracja na pracownikach.
Przesłanki demokratycznego stylu McGregora w ramach teorii Y
Zgodnie z tą koncepcją:
- praca stanowi naturalną potrzebę człowieka. W sprzyjających warunkach ludzie nie tylko będą akceptować potencjalną odpowiedzialność, lecz także dążyć do brania odpowiedzialności za swoje działania,
- jeżeli pracownicy akceptują cele organizacji, dążą do uzyskania większej samodzielności w działaniu,
- zaangażowanie pracowników w realizacji zadań stanowi funkcję zaspokojenia potrzeb związanych z osiągnięciem zamierzonego celu.
- pracownicy dążą do nasilenia twórczych elementów ich działań i dysponują znacznym, wciąż niedostatecznie wykorzystanym potencjałem innowacyjnych zachowań. Uwzględniając te założenia możemy powiedzieć, że kierownik-demokrata preferuje także mechanizmy oddziaływania na podwładnych. Podwładni mogą sami podejmować decyzje odnośnie powierzonych im zadań. Kierownicy stosujący demokratyczny styl kierowania często nakłaniają swoich podwładnych do brania większej odpowiedzialności za realizowane przez nich zadania. Tym samym kierownicy stwarzają atmosferę otwartości i zaufania. Uczą ich także w zakresie analizy problemów powstających w procesie funkcjonowania organizacji i wykorzystywania dostępnych informacji oraz oceny alternatyw decyzyjnych.