Istota ryzyka jako kategoria ekonomiczna
W określonym powyżej rozumieniu ryzyko jest zjawiskiem:
- Obiektywnym. Dotyczy realnych zjawisk gospodarczych. Wiąże się z
istnieniem zagrożenia (niebezpieczeństwa), wynikającego ze zmienności (skali
i dynamiki zmian) po stronie popytu, działalności konkurencji, warunków
kooperacji, działań regulacyjnych państwa (kurs walutowy, opłaty, podatki,
preferencje, ulgi),
- Subiektywnym. Uwarunkowane jest stanem wiedzy decydenta o procesach
gospodarczych. Ryzyko występuje wtedy, gdy zasób informacji o skutkach
decyzji nie jest pełny. Na ogół skutki decyzji, a więc zyski lub straty, wystąpią
w przyszłości. Dlatego będą one znane z pewnością dopiero po podjęciu
decyzji, wydaniu określonej ilości pieniędzy i zrealizowaniu się następstw
decyzji. Natomiast w chwili podejmowania decyzji skutki jej nie są znane z
pewnością.
- Mierzalnym. Skalę ryzyka można określić apriorycznie, opierając się na
empirycznych badaniach statystycznych, charakteryzujących działalność
gospodarczym.13
Decyzje podejmowane w warunkach ryzyka charakteryzują się tym, że nie można
jednoznacznie przewidzieć konsekwencji dokonywanych wyborów. Rozpatrywane
warianty działań o różnym poziomie spodziewanego zysku charakteryzują się
równocześnie innym prawdopodobieństwem, że zysk ten zostanie osiągnięty w
oczekiwanej wysokości. Ryzyko powoduje zatem, zysk staje się zmienną losową, która
może być maksymalizowana tylko po uwzględnieniu skłonności do ponoszenia ryzyka.