Adm-prawny status obywatela
Posiadane dokumenty.
Dowód osobisty: co najmniej od 18 roku życia, jeżeli żyje samodzielnie to wcześniej wydane
z urzędu każdemu. Paszport – dokument urzędowy stwierdzający naszą tożsamość. Do
wydania paszportu nie potrzebna jest decyzja, wydaje się każdemu od 1988. Wyjątek: o ile
przeciw komuś toczy się postępowanie karne lub gdy ciążą na kimś obowiązki alimentacyjne.
Nabycie obywatelstwa
1. Może nastąpić na zasadzie krwi lub ziemi. W Polsce krwi. Każdy jest obywatelem Polski,
jeśli rodzice są lub byli Polakami bez względu na miejsce urodzenia. Wyjątek: dziecko
znalezione w Polsce, którego rodzice są nieznani będzie uważane za obywatela polskiego.
2. Jeśli rodzice nie są obywatelami polskimi – zwrócić się do prezydenta RP o nadanie
obywatelstwa (mieszkanie w Polsce przez 5 lat i inne warunki).
3. Oświadczenie woli. Np: kobieta, która wychodzi za cudzoziemca może przyjąć
obywatelstwo cudzoziemca lub pozostać obywatelką Polski, jeśli rodzice zrzekają się
obywatelstwa to małoletnie dzieci zrzekają się go automatyczne (w wieku 16 lat mają
prawo wyboru).
Pozbawianie obywatelstwa
O ile ktoś mieszka za granicą i wyrządza Polsce poważne szkody Konstytucja przewiduje, że
można pozbawić obywatelstwa na wniosek prezydenta RP.
Rozdział II Konstytucji – prawa i podstawowe wolności człowieka:
1. Prawo osobiste,
2. Prawo polityczne,
3. Prawo socjalne, ekonomiczne i kulturalne.
Prawo osobiste. Art. 38 konstytucji – RP zapewnia każdemu obywatelowi prawną ochronę
życia, art. 41 – o wolności i nietykalności osobistej każdego człowieka (decyzję o
aresztowaniu wydaje prokurator, zgodę na tymczasowe aresztowanie po 48 godzinach może
wydać sąd, niesłusznie zatrzymany ma prawo do odszkodowania w ciągu 1 roku),
Obywatelstwo polskie.
Problematyka obywatelstwa leży na pograniczu pr adm i mnr. Polska ustawa o obywatelstwie przyznaje obywatelstwo wg dwóch zasad jednocześnie – zasady krwi, czyli dziecko otrzymuje obywatelstwo rodziców, i zasady ziemi, czyli dziecko otrzymuje obywatelstwo kraju w którym się urodziło.
Ewidencja ludności.
System ewidencji ludności opiera się na instytucji obowiązku meldunkowego. Obowiązek ten
obejmuje wszystkie osoby przebywające na terenie RP, z wyjątkiem personelu
dyplomatycznego i konsularnego pań obcych, członków ich rodzin oraz innych osób
zwolnionych z wykonywania tego obowiązku na mocy umów czy zwyczajów mnr.
Akta stanu cywilnego.
Akt stanu cywilnego jest wpisem dokonanym w księdze stanu cywilnego, odnotowującym
zdarzenie z zakresu stanu cywilnego, takie jak: urodzenie, zgon, zawarcie małżeństwa,
uznanie dziecka itd. Podstawowymi rodzajami aktów stanu cywilnego są: akt urodzenia, akt
zgonu, akt małżeństw.
Dowody osobiste i paszporty.
Problematykę dokumentów stwierdzających tożsamość reguluje ta sama ustawa co ewidencję ludności – ustawa z 1974r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Ustawa wprowadza obowiązek posiadania dokumentów stwierdzających tożsamość.
Powszechny obowiązek obrony.