. SAMORZĄD TERYTORIALNY
1. Uwagi ogólne
Samorząd terytorialny został w Polsce przywrócony niemal dokładnie po upływie czterdziestu lat od chwili zlikwidowania w 1950 r. i zastąpieniu go jednolitą, scentralizowaną administracją państwową, obejmującą zarządzanie krajem od szczebla centralnego aż po gromadę.
Istotą samorządu terytorialnego jest oddanie w ręce lokalnej społeczności zarządu na danym terenie. W drodze wyborów wyłania ona organy samo- rządu, które w ramach kompetencji przyznanych przez ustawy wykonują swoje funkcje w sposób niezależny od administracji państwowej. Lokalna społecz- ność w swoich lokalnych sprawach rządzi się sama, a jej samodzielność jest prawnie zagwarantowana w ustawie o samorządzie terytorialnym.
2. Gmina i jej zadania Jednostką samorządu terytorialnego jest gmina. Gmina obejmuje teryto- rium oraz zamieszkałą na nim ludność, która z mocy prawa tworzy wspólnotę samorządową. Gmina posiada osobowość prawną; wykonuje zadania publicz- ne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Samodzielność gminy podlega ochronie sądowej, do której gmina może się uciekać w szczególności w przypadkach prób ingerowania ze strony administracji rządowej. Tworzenie gmin, ich łączenie i znoszenie, ustalanie granic i nazw oraz siedziby władz następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami. W gminie mogą być tworzone jednostki pomoc- nicze w postaci sołectw, dzielnic i osiedli. Ustrój gminy określa jej statut. Miasta mają w zasadzie również status gmin. Tylko w największych miastach, w których przed wejściem w życie przepisów o samorządzie tertorialnym były administracyjnie wyodrębnione dzielnice, mogą one uzyskać status gmin. Decyduje o tym Prezes Rady Ministrów. W takim przypadku gminy-dzielnice tworzą obligatoryjny związek gmin, obejmujący całe miasto.
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o zna- czeniu lokalnym nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Przede wszystkim chodzi o zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty gminnej. Są to zadania zwane zadaniami własnymi gminy. Ustawa zalicza do nich następujące sprawy: 1) gospodarka terenami, ochrona środowiska i ład przestrzenny, 2) drogi gminne, ulice, place, mosty oraz organizacja ruchu drogowego, 3) wodociągi, kanalizacja, oczyszczanie ścieków, wysypiska śmieci, zaopatrzenie w energię elektryczną i cieplną, 4) lokalny transport zbiorowy, 5) ochrona zdrowia, 6) pomoc społeczna (m.in. ośrodki i zakłady opiekuńcze), 7) komunalne budownictwo mieszkaniowe, 8) oświata (szkoły podstawowe, przedszkola, inne placówki oświatowo-wychowawcze), 9) kultura (biblioteki, domy kultury, ogniska muzyczne), 10) kultura fizyczna, boiska, hale sportowe, pływalnie i inne urządzenia sportowe, tereny rekreacyjne, 11) targowiska i hale
(…)
…, emisja obligacji i in.
5. Nadzór nad działalnością komunalną
Organami nadzoru nad działalnością gmin są: Prezes Rady Ministrów ; wojewoda Organem nadzoru w zakresie spraw budżetowych jest regionalna izba obrachunkowa. Organy nadzoru mogą wkraczać w działalność komunal- na tylko w przypadkach przewidzianych ustawami, a jedynym kryterium cadzoru jest zgodność działalności komunalnej z prawem. Organ…
… pod- miotom gospodarczym, zawierając z nimi odpowiednie umowy. Poza swoją
• łaściwą działalnością, która zawsze ma znamię użyteczności publicznej, gmina może też prowadzić działalność gospodarczą o innym charakterze, w szczególności działalność czysto zarobkową, jeżeli - jak stanowi ustawa - wymagają tego potrzeby spłeczne. Prawo prowadzenia działalności gos- podarczej służy też komunalnym osobom prawnym. Należy przypuszczać, że na tej drodze gminy będą zdobywać potrzebne im środki pieniężne ze źródeł innych niż dochody publiczne (podatki, daniny).
3. Władze gminy
Podstawowym organem gminy, o charakterze uchwałodawczym i kontrol- nym, jest rada gminy.
Rada gminy pochodzi z wyborów, odbywanych na zasadach i w trybie przewidzianym w ordynacji wyborczej. Kadencja rady jest 4-letnia. Liczba radnych…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)