To tylko jedna z 14 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
SĄDY
Zadaniem sądów jest wymierzanie sprawiedliwości (rozstrzyganie spraw cywilnych i karnych). Wykonując to zadanie sądy opierają się na przepisach prawa.
Charakterystyczną cechą sądów, różniącą je od innych organów państ- wowych i znamionującą ich działalność, jest niezawisłość (zasada niezawis- łości sędziowskiej).
Niezawisłość oznacza, że przy rozpatrywaniu sprawy i wydawaniu orzecze- nia sędzia jest niezależny. Nie podlega nikomu, nawet najwyższym organom państwowym, ma jedynie obowiązek kierować się przepisami prawa. Mówi się więc, że „w zakresie orzekania sędzia podlega tylko ustawie". Próby wpływania na sąd lub sędziego, próby wywierania na nich nacisku - są bezprawne i podlegają karze. Niezawisłość sądów zagwarantowana jest w konstytucji i innych aktach prawnych.
Drugą charakterystyczną cechą sądów jest oparcie ich funkcjonowania na zasadzie instancyjnoścL
Zasada instacyjności polega na tym, że od wydanego orzeczenia każdej stronie przysługuje prawo odwołania się do sądu wyższego szczebla, czyli sądu drugiej instancji Wskutek wniesienia odwołania następuje ponowne rozpa- trzenie sprawy, skontrolowanie prawidłowości postępowania sądu pierwszej instancji i trafności wydanego orzeczenia. Zapewnia to uniknięcie ewentual- nych pomyłek, bardzo niebezpiecznych w działalności sądów. Sama możliwość wniesienia przez strony odwołania skłania sąd pierwszej instancji do większej sumienności i wnikliwości.
Sąd drugiej instancji może zaskarżone orzeczenie utrzymać w mocy, zmienić lub uchylić i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji, nie może natomiast nakazać sądowi pierwszej instancji wydania orzeczenia o określonej treści, gdyż naruszałoby to niezawisłość tego sądu. Kontrola instancyjna następuje tylko na skutek wniesienia odwołania Sąd drugiej instancji nie sprawdza prawidłowości orzeczenia z urzędu.
W polskim sądownictwie rozpatrywanie spraw opiera się obecnie na systemie trójinstancyjnym. Od orzeczenia rozstrzygającego sprawę każda z
(…)
… apelację do sądu bezpośrednio wyższego szczebla. W więk szóści spraw od orzeczenia sądu drugiej instancji strony mogą wnieść kasacja do Sądu Najwyższego. Wyrok prawomocny, a więc taki, od którego ni< przysługuje odwołanie, stwarza tzw. powagę rzeczy osądzonej (res iudicata)
Sądy dzielą się na: a) sądy powszechne, b) sądy szczególne.
Kompetencje sądów szczególnych są w przepisach proceduralych wyraźnii określone, natomiast sądy powszechne rozpatrują wszystkie pozostałe sprawy Podstawową rolę odgrywają sądy powszechne: rejonowe, wojewódzki i apelacyjne.
Najwyższym organem sądowym jest Sąd Najwyższy, zarówno w od niesieniu do sądów powszechnych, jak i do sądów szczególnych. W ten sposól sądownictwo wojskowe jest także podporządkowane Sądowi Najwyższemu
§ 14. SĄD NAJWYŻSZY
Sąd Najwyższy jest naczelnym…
…, wojewódzkich i apelacyjnych są mianowa- ni przez Prezydenta, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. Sędziowie są nieusuwalni z wyjątkiem przypadków wymienionych w ustawie.
Zagadnienie obsadzania stanowisk sędziowskich należy do kluczowych zagadnień wymiaru sprawiedliwości. Chodzi w szczególności o zapewnienie niezawisłości i właściwego poziomu fachowego sądów. Wydaje się, że w ist- niejących warunkach lepiej spełnia te zadania mianowanie sędziów.
Ławnicy sądów rejonowych i sądów wojewódzkich są wybierani przez rady gmin. Zasady i tryb ich wyboru określa ustawa
Aktem prawnym regulującym organizację i zadania sądów powszechnych jest ustawa z 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych.
§ 16. SĄDY SZCZEGÓLNE
Sądy szczególne są powołane do sądzenia określonych rodzajów spraw. W przeciwieństwie…
… poddano bardzo szeroki zakres działania administracji, od decyzji w sprawach budowla- nych, poprzez decyzje w sprawach cen, dotyczące rzemiosła, lokali, wywłaszcze- niowe, podatkowe, aż do decyzji w sprawach sportu i turystyki (art. 196 I 2 k.p.a.).
Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego powołuje Prezydent na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. W zakresie orzekania sędziowie są niezawiśli i podlegają…
… Najwyższy podejmuje i składzie siedmiu sędziów, w składzie całej izby, w składzie połączonych izb
: w pełnym składzie Sądu Najwyższego. Skład może odmówić podjęcia «±wały, w szczególności gdy przepis nie wymaga interpretacji. Uchwały Sądu wyższego podjęte w większych składach uzyskują automatycznie moc «a$ad prawnych. Skład siedmiu sędziów także może nadać swojej -.:vale moc zasady prawnej. Odstąpienie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)