To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Ruchliwość społeczna
J. Błuszkowski: ruchliwość społeczna - przechodzenie jednostek lub grup z jednego miejsca struktury społecznej w inne. Występuje ona w społeczeństwach, w których istnieje system zróżnicowanych pozycji społecznych, politycznych, prawnych, gospodarczych, prestiżowych.
Źródłem ruchliwości są przekształcenia struktury społecznej, zwłaszcza zmiany w społecznym podziale pracy, liczbie i rodzajach miejsc pracy oraz strukturze zatrudnienia - ruchliwość strukturalna. Występuje ona w dużej skali w okresach przełomowych i rewolucyjnych: jest składnikiem zmian globalnych zachodzących w społeczeństwie jako całości. Przejście od jednego do drugiego typu społeczeństwa dokonuje się w trybie ruchliwości strukturalnej. Ustępują wówczas jedne klasy, a na ich miejsce pojawiają się nowe. Źródłem ruchliwości strukturalnej mogą być wojny i kataklizmy wyniszczające znaczną część populacji lub zmuszające ludność do masowych emigracji.
Proces zmiany pozycji może dokonywać się w ramach istniejącej struktury społecznej. Ten rodzaj ruchliwości polega na wymianie jednostek zajmujących określone pozycje w społeczeństwie. Wiąże się ona ze zmianami miejsca zamieszkania i zatrudnienia ludzi w całym okresie ich życia, a przede wszystkim z następstwem pokoleń - rozpoczynaniem i kończeniem aktywności zawodowej przez kolejne roczniki - ruchliwość wymienna. Nie wiąże się ona ze zmianami struktury społecznej.
Dwa zasadnicze typy ruchliwości społecznej:
pozioma - przejście jednostki z jednej grupy społecznej do drugiej, umieszczonej na tym samym poziomie stratyfikacji społecznej. Poziomy charakter ma ruchliwość terytorialna, zawodowa oraz inne, w których nie występuje ważniejsza zmiana pozycji pionowej
pionowa - obejmuje typy przemieszczeń, które powodują zmianę pozycji społecznej jednostki. Dwa rodzaje ruchliwości pionowej: awans społeczny lub degradacja społeczna. Ze względu na rodzaj skali, na której następuje ruchliwość pionowa rozróżnia się awans albo degradację ekonomiczną, zawodową, polityczną, itp.
Ruchliwość społeczna może być ujmowana w skali wewnątrzpokoleniowej lub międzypokoleniowej. Ruchliwość wewnątrzpokoleniowa wyraża się w zmianach pozycji społecznej jednostki w całym okresie jej życia. Ruchliwość międzypokoleniowa wyraża się w różnicy pozycji społecznej rodziców i dzieci w analogicznym okresie ich aktywności społeczno-zawodowej.
Ze względu na podmiot ruchliwości społecznej rozróżnia się ruchliwość indywidualną i zbiorową. Ruchliwość indywidualna polega na przemieszczeniu się jednostek w strukturze społecznej. Ruchliwość zbiorowa wyraża się w zaniku lub zmianie pozycji w społeczeństwie całych grup zawodowych, warstw i klas społecznych.
Ruchliwość społeczna może mieć charakter wewnątrzgrupowy lub międzygrupowy.
(…)
… i "właścicieli". W wyniku racjonalizacji zatrudnienia - bezrobocie - dotknęło robotników niewykwalifikowanych, dalej wykwalifikowanych, a najmniej specjalistów. Pojawiło się bezrobocie ukryte - wcześniejsze przechodzenie na emeryturę.
Ruchliwość społeczna:
Po wojnie wzmożona, bo:
- duże straty ludności, polityka wyniszczania
- nowa władza dążyła do intensywnego uprzemysłowienia
- władza "ludowa" tworzyła…
… społeczeństwa. Jednostki mogą przemieszczać się między kategoriami znajdującymi się w tym samym poziomie hierarchii - ruchliwość pozioma (horyzontalna) lub między poziomami hierarchii społecznej - ruchliwość pionowa (wertykalna). Wskaźnikiem empirycznym poziomów kategorii społecznej są kategorie społeczno-zawodowe. Ruchliwość pionowa: w górę - awans i w dół - degradacja. Mogą one mieć dwojaką postać - stąd…
… i barier społecznych, a także jako źródło informacji o mechanizmach odtwarzania się hierarchii społecznych. Wskaźnik otwartości danego społeczeństwa.
Zróżnicowanie społeczno-zawodowe w okresie PRL:
Postęp uprzemysłowienie pociągał za sobą spadek odsetka osób zatrudnionych w rolnictwie, a wzrost w przemyśle i usługach. Miarą rozwoju gospodarczego były proporcje siły roboczej trzech sektorów: rolnictwa…
… przemysłu ciężkiego i środków produkcji, lekceważeniem usług i środków konsumpcji
- czynnikiem wzrostu produkcji był wzrost zatrudnienia a nie wydajność pracy
dodatkowo ograniczano prywatną inicjatywę. O miejscu kategorii społeczno-zawodowych na skalach zarobków i prestiżu decydowano pośrednio poprzez socjalistyczny model uprzemysłowienia.
Zarobki - rozwój produkcji przez wzrost zatrudnienia stwarzał…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)