To tylko jedna z 7 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
WYKŁAD 10
Przypomnienie z wykładu poprzedniego:
W stadium blastuli komórki endodermy oddziałują na leżące nad nimi komórki rejonu równikowego i indukują je w kierunku powstawania mezodermy. To działanie powoduje zróżnicowanie mezodermy wzdłuż przyszłej osi grzbieto - brzusznej zarodka. Mamy do czynienia z czynnikami wywodzącymi się z endodermy. W przyszłym rejonie grzbietowym zarodka aktywna jest β-katenina. Powstaje centrum Neuwkoopa, które jest rejonem oddziałującym indukcyjnie na mezodermę - wytwarza w jej rejonie organizator, będzie to górna warga pragęby, która organizuje cały zarodek. W ten sposób powstaje zróżnicownie grzbieto - brzuszne.
W rejonie prospektywnej ektodermy zaindukowana zostaje neuroektoderma. Z jednej strony mamy dorsalizujące działanie organizatora, a z drugiej strony działanie rejonu przeciwnego do miejsca organizatora, tzw. centrum wentralizującego(wydziela białko BMP4 z rodziny TGF-β itp). Centrum dorsalizujące hamuje to działanie (wydziela min. chordynę, noggin, folistatynę). Jest to wydzielane przez chordomezodermę.
Przedni rejon, wywodzący się z organizatora, ten który będzie tworzył mezenchymę głowy i endodermę przełyku, oprócz tego, że będzie produkował białka hamujące BMP, to jeszcze czynniki hamujące szlak przekaźnictwa zależnego od Wnt - to jest sygnał, że tu utworzy się rejon głowowy.
Szlak przekaźnictwa Wnt hamuje białko Frezzled - uniemożliwia ono białku Wnt związanie się ze swoim receptorem - dzięki temu różnicują się struktury głowowe.
Indukcja jest również zróżnicowana wzdłuż przyszłej osi przodo-tylnej zarodka. Przejawia się to różnicowaniem się różnych struktur mózgowia z neuroektodermy. Najbardziej tylne rejony wnikające przez wargę pragęby różnicują się np. w somity części ogonowej zarodka.
Lata 30 - klasyczne doświadczenie dotyczące przestrzennego zróżnicowania indukcji:
Z jednego zarodka już w stadium neuruli pobierano różne odcinki. A to bardziej z przodu leżące, a to z tylnej części dachu prajelita - czyli te tkanki, które się wywodzą z rejonu organizatora. Przeszczepiano to do młodej gastruli.
Rejon przedni indukował rejony głowowe. Dalszy fragment tułów, a części najbardziej tylne indukowały tkanki ogonowe.
Zróżnicowanie przodo-tylne zarodka może być związane ze zróżnicowaną zawartością β-kateniny. Wydaje się, że szlak przekaźnictwa β-kateniny (szlak przekaźnictwa Wnt) jest ważnym elementem instruującym zarodek jeśli chodzi o jego oś przodo - tylną.
Współczesny model zróżnicowania grzbieto-brzusznego i przodo-tylnego zarodka płaza:
grzbieto-brzuszne - gradient stężenia BMP wzdłuż osi brzuszno - grzbietowej. Po stronie brzusznej duże. Po grzbietowej znoszone przez antagonistów
(…)
… różnicuje się ten węzeł zarodkowy, dość długo jest on zupełnie niezróżnicowany. Blastocysta myszy: trofektoderma i węzeł zarodkowy. Całe ciało zarodka i większa część błon płodowych wytworzy się z węzła zarodkowego, jego komórki dość długo zachowują totipotencję. Nazywamy je wtedy komórkami macierzystymi, można je hodować i proliferować.
Można wykorzystać właściwości tych komórek macierzystych np. aby wyhodować myszy transgeniczne (takie, które mają wprowadzone obce geny do genomu). Komórki macierzyste wstrzykuje się do blastocysty i komórki te chętnie zasiedlą węzeł zarodkowy, zwierzę rozwinie się w organizm chimerowy.
Jeżeli akurat z tych komórek powstaną pierwotne komórki płciowe to potomstwo będzie wywodzić się z komórek macierzystych, czyli tych wprowadzonych do blastocysty.
Jak wprowadzimy jedną…
… się do nich mikromery to powstanie coś, co przypomina pluteusa - z tkankami z wszystkich listków zarodkowych. Te komórki ektodermalne zaczynają się różnicować nawet w jelito.
Dlaczego mikromery?
W rejonie wegetatywnym zarodka w stadium blastuli jest w jądrach aktywna β-katenina. Gromadzi się przede wszystkim w mikromerach. W tych, które stworzą struktury szkieletowe i tych, które stworzą woreczki celomatyczne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)