BIOMEDYCZNE PODSTAWY ROZWOJU I WYCHOWANIA Moduł 1: Rozwój fizyczny i motoryczny Hierarchia potrzeb Maslowa i znaczenie zaspokojenia potrzeb biologicznych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu Hierarchia potrzeb Maslowa :
Potrzeby fizjologiczne: jedzenie, woda, sen, odpoczynek
Potrzeby bezpieczeństwa: posiadanie domu, wolność od lęku i przemocy
Potrzeby miłości i przynależności: bycie członkiem rodziny, grupy, akceptacja społeczna
Poczucie własnej wartości: docenienie przez innych świadomość własnych zalet i wad
Samorealizacja: realizacja zdolności indywidualnych i działalność twórcza
Potrzeby wyższego rzędu: poszukiwanie wiary, pokoju, sprawiedliwości Zaspokojenie potrzeb fizjologicznych jest warunkiem wykształcenia się potrzeb wyższych rzędów. U osoby głodnej, zmęczonej, spragnionej nie wykształca się potrzeba samorealizacji czy przynależności. Dlatego zapewnienie dziecku warunków do prawidłowego funkcjonowania i rozwoju na poziomie biologii jest warunkiem jego prawidłowego rozwoju emocjonalnego i intelektualnego. Rozwój osobniczy (ontogenetyczny) i rozwój rodowy (filogenetyczny) - definicja Rozwój osobniczy ( ontogeneza ) - ogół procesów i zjawisk zachodzących od zapłodnienia aż do śmierci organizmu. Pierwszy etap rozwoju od bruzdkowania zygoty do narodzin nazywamy rozwojem zarodkowym, czyli embriogenezą. Na tym etapie powstają i różnicują się tkanki i narządy. Dalszy rozwój polega głównie na wzroście rozmiarów ciała i zmianie jego proporcji oraz na zmianach fizjologicznych i związanych z dojrzewaniem płciowym. Rozwój rodowy ( filogeneza ) - ogół procesów, czynników i wydarzeń powodujących powstanie jakiegoś gatunku, jego zmiany i ewentualne wymarcie. W przypadku człowieka (antropogeneza) obejmuje on powstanie pierwszych hominoidów w połowie trzeciorzędu, utrata ogona, „zejście z drzewa”, przyjęcie wyprostowanej postawy ciała przez pierwszych hominidów, opanowanie zdolności łowieckich, wytwarzania narzędzi i broni, powiększenie się mózgu, wytworzenie mowy itd. Okresy w rozwoju ontogenetycznym i tempo wzrastania w poszczególnych etapach Rozwój fizyczny i jego aspekty Pojęcie „konstytucji” i typy konstytucyjne Konstytucja - biotyp, który wyraża się cechami budowy ciała, właściwościami fizjologicznymi i psychicznymi człowieka w danym momencie życia wraz z cechami genetycznymi i nabytymi danego osobnika. Podział według Hipokratesa: Typ suchotniczy - szczupła budowa ciała
Typ apoplektyczny - przysadzista budowa ciała Podział według Kretschmera: Typ leptosomiczny - smukła budowa ciała, wąska, pociągła twarz, mała masa ciała, długa szyja, długie nogi
(…)
…
Podział według Sheldona:
Ektomorf - przewaga układu nerwowego, słaby kościec, mięsnie i mało tkanki tłuszczowej
Mezomorf - przewaga mięsni i kości
Endomorf - przewaga układu trawiennego, silnie rozwinięta tkanka tłuszczowa
Pojęcie płci, cechy płciowe i ich rodzaje
Płeć - zespół cech morfologicznych, fizjologicznych i biologicznych osobnika umożliwiających mu udział w rozmnażaniu płciowym. Płeć genetyczna - związana z rodzajem chromosomów płciowych, jakie zostały przekazane osobnikowi przez parę rodzicielską (XX - kobieta, XY - mężczyzna).
Płeć gonadalna - wyznaczona przez typ posiadanych gonad, jądra u osobników męskich i jajniki u osobników żeńskich.
Płeć hormonalna (metaboliczna) - związana z jakością i ilością wydzielanych hormonów płciowych warunkujących rozwój cech płciowych: androgeny - cechy męskie, estrogeny - cechy żeńskie.
Płeć somatyczna - określana na podstawie rozwoju zewnętrznych cech płciowych takich jak prącie i moszna u mężczyzn, srom i piersi u kobiet i innych cech kształtujących się w trakcie rozwoju.
Płeć metrykalna - ustalona po urodzeniu na podstawie stanu rozwoju zewnętrznych cech płciowych.
Płeć psychiczna - przejawiająca się poczuciem przynależności do płci męskiej lub żeńskiej.
Cechy płciowe:
Pierwszorzędowe - (płeć gonadalna) gruczoły płciowe oraz drogi je wyprowadzające.
Drugorzędowe - (płeć somatyczna) cechy kształtowane przez hormony, budowa ciała barwa głosu, właściwości fizjologiczne, obecność prącia lub pochwy
Trzeciorzędowe - podlegające wpływowi środowiska, rozwój mięsni i tkanki tłuszczowej, rozmieszczenie owłosienia
Proces determinacji płci
Determinacja płci…
… zachodzi po 6 tygodniu życia wewnątrzłonowego. Rozwój w kierunku płci żeńskiej zachodzi samoistnie, a rozwój płci męskiej na skutek działania hormonów wydzielanych przez jądra płodu. Dymorfizm płciowy i jego przejawy w rozwoju fizycznym i motorycznym
Dymorfizm płciowy - dwupostaciowość organizmów jednego gatunku, która zależna jest od płci i przejawia się we właściwościach psychicznych, somatycznych…
…, znaczny biust, wcięta talia i tułów poszerzony w okolicach obręczy biodrowej, która jest szeroka i silnie otłuszczona. Tkanka tłuszczowa stanowi większy procent masy kobiet niż masy mężczyzn.
Przejawy dymorfizmu płciowego:
U kobiet zaznacza się piersiowy typ oddychania, a u mężczyzn brzuszny, przeponowy. Pojemność płuc jest u kobiet mniejsza
Serce u kobiet jest mniejsze i pracuje szybciej o około 10-15…
… - dziecko ma już wątrobę, nerki, płuca, serce, mózg.
Faza płodowa (8-40 tyg.) - dziecko rośnie, powiększa się jego mózg (są już dwie półkule i móżdżek) i rozwijają się kości. Pojawia się zarys nozdrzy i górnej wargi. U chłopców ok. 9. tyg. wykształcają się jądra. Ok. 10. tyg. zanikają błony między palcami rąk. Powstają paznokcie, powieki, Ok. 12. tyg. wykonuje się pierwsze USG. W tym czasie u chłopców…
…. ciąży. Ok. 37. tyg. nadnercza wytwarzają kortyzol, który umożliwi dziecku oddychanie po porodzie. Ok. 40 tyg. dziecko przychodzi na świat.
Przebieg okresu noworodkowego i adaptacja do życia pozamacicznego
Noworodkiem nazywamy dziecko do ukończenia 28 dni.
Przebieg okresu noworodkowego:
Następuje fizjologiczny spadek wagi (o ok. 10%), który z czasem wyrównuje się i ok. 7.-10. dnia życia noworodek waży…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)