Rok liturgiczny - geneza i znaczenie

Misteria rozłożone w czasie tworzą cały rok liturgiczny
Rokiem liturgicznym zajmuje się heortologia (z gr heorte - święto) jest nauką o pochodzeniu i znaczeniu świąt chrześcijańskich. Są one badane z wielu stron - aspekt historyczny, teologiczny, liturgiczny, duszpasterski i moralno -ascetyczny.
Nazwy przypisywane - misterium Jezusa, które dokonuje się w granicach ludzkiego czasu, które jest celebrowane przez kościół. Tworzyło się przez wiele wieków, nie posiadało jednak nazwy w księgach liturgicznych.
 pierwsza nazwa - rok kościelny- nazwa ta znajduje się w protestanckiej „Postylli” Jana Pomeliusza, nazwa ta funkcjonowała najpierw u protestantów, potem przejęta została przez katolików.
Inne nazwy - np. cennua festa (coroczne święto, IV w.) Annus Domini (Vw.), rok chrześcijański (fr. XVIIw.) rok duchowy (Italia, XVIII), rok zbawienia, rok Pana, rok łaski, arculis anni (bieg roku). Teraz w dokumentach kościoła jest mowa o roku liturgicznym. Pierwszy użył tego prawdopodobnie P. Gueranger (Geranże)- prekursor fr. Onowy liturgicznej, od niego Pius XII przejął do encykliki Mediator Dei (1947)
Powstanie roku liturgicznego Kształtowanie trwało przez wieki, wiele czynników miało wpływ. Mówiąc na ten temat trzeba się cofnąć do czasów przedchrześcijańskich. Potrzeba świętowania w jakiejś mierze wypływa z ludzkiej natury i przeżywania historii zbawienia (ST i NT). Na kształt kalendarza miał duży wpływ żydowski kalendarz lunarno-solarny, oparty na fazach księżyca i obiegu ziemi wokół słońca.
Święta w Izraelu Źródło w pamiątce wyjścia z Egiptu. Żydzi podczas Paschy czuli się tu i teraz wyzwalani z niewoli. Szczególne znaczenie miał szabat. Początkowo nawiązywał do odpoczynku Boga a potem do przymierza. Duże znaczenie miały też: Pascha, święto przaśników (mazzot- wywodzi się rolnictwa- składanie pierwszych kłosów), święto tygodni (święto dziękczynienia za zbiory wina, zwane również pięćdziesiątnicą, potem było przypomnieniem i dziękczynieniem za przymierze na Synaju), święto namiotów ( na początku nowego roku), święto radowania się Torą (treścią była radość z posiadania Tory). Te wspomniane święta to tzw. Święta pielgrzymkowe, bo każdy Izraelita po 12 roku życia miał obowiązek udać się do Jerozolimy na jedno z tych świąt.
Inne święta: dzień pojednania- dzień społecznego przeproszenia Boga był dniem ścisłego postu, święto urim - upamiętnienie wyzwolenia z niewoli perskiej, posiadało charakter karnawału, dzień narodowej żałoby - wspominano narodowe katastrofy, np. zniszczenie pierwszej świątyni w 586 p.n.e., drugiej świątyni, stłumienie narodowego powstania.
O wiele mniejszy wpływ miały święta pogańskie. Zaczęto je asymilować ok. IV w jest to chrystianizacja świąt pogańskich lub proces ich wypierania z obchodów przez ustanawianie w dniach świąt pogańskich uroczystości związanych z niepowtarzalnymi świętami np. Narodzenie Pańskie (zw z edyktem mediolańskim w 313r).

(…)

… wydarzeń przed lub po narodzinach Chrystusa.
Układ roku liturgicznego
Kształtowanie RL trwało przez wieki, podlegało różnym wpływom, dodawanie nowych obchodów, rozwój myśli teologicznej pobożności ludowej.
Z biegiem czasu, z uwagi na zwiększającą się ilość świąt i kult świętych stale zaciemniał się najważniejszy obchód - misterium paschalne. Oktawy- obecnie Wielkanocna i N. Pańskie.
Wiele reform…
… wiele świąt, chrześcijanie wychodzą z katakumb. Formuje się wtedy Wielki Post, okres przygotowania paschalnego. Również okres przygotowania do N. Pańskiego. W starożytności uzależniony jest od roku cywilnego - np. w Rzymie 1 marzec, Bizancjum 1 września. Pod koniec średniowiecza zaczęto rozdzielać rok cywilny od kościelnego, wtedy adwent stał się początkiem roku lit.
Znaczenie roku liturgicznego
I raz Pius…
... zobacz całą notatkę