To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Quasi- delicta. Actio in factum- to skarga pretorska ścigająca przestępstwa pozostające poza właściwymi deliktami. Stanowiły one cały szereg stanów faktycznych, które były podobne do deliktów. Nie były one jednak przedtępstwami, gdyż brak im było pewnych znamion .( wymaganych przy zobowiązaniach ex delicto ). Częst też nie zachodziła szkoda , a istniała tylko wina. Obligationes quasi ex delicto zawarte w Instytucjach Justyniańskich: Z mieszkania wylewa się coś lub wyrzuca i tak wyrządza się komuś szkodę ( np. ktoś zalicza pomyjami w głowę) habitator ( właściciel) odpowiada za tę szkodę, chociaż nie było w tym jego winy, bo to nie on był sprawcą( ale ten komu wynajmował). Pozywano go skargą- actio de effusis et deiectis Coś w domu zostało tak pozostawione lub powieszone tak, iż mogło upaść i wyrządzić komuś szkodę- Np. dolniczka może na kogoś spaść. pretor udziela skargi przeciw- właścicielowi domu = actio de positio et suspenso . Pozywać mógł każdy przechodzeń na drodze publicznej. Była to actio popularis - udzielana każdemu!(UWAGA! Nie musiał ten przedmiot spaść- wystarczy, że stanowił zagrożenie) Szkoda wyrządzona przez służbę( dziś powiedzielibyśmy- zatrudnionych) okrętu, oberży lub stajni- odpowiadał oczywiście właściciel( choć żadna wina z jego strony nie zachodziła). Na podstawie skargi pretorskiej( actio in factum) - adversus nautas caupones et stabularios. Justynian uzasadniał ich winę- jako winę przy doborze(wyborze)- culpa in eligendo Sedzia przez niewłaściwe prowadzenie postępowania wyrządza komuś szkodę . Nawet gdyby zrobił to z nieświadomości przepisów lub przez niezgodne z prawem orzeczenie. Strona procesowa mogła pozwać sędziego o zapłacenie kary pieniężnej. Jej wysokość mogła opiewać na całą wartość szkody( była wynagrodzeniem). Ale tylko wtedy gdy- si iudex litem suam facit - po stronie sędzi musiał być jakiś stopień winy. Skargi noksalne( actiones noxales) = za delikty popełnione przez osoby pozostające pod władzą:
delikt musi być popełniony przez osobę pozostającą pod władzą= syna rodziny/ niewolnika.
Wtedy nie można było zmusić ojca rodziny/ pana do zapłacenia grzywny, bo to nie oni zrobili.
Daje się im wybór pomiędzy:
zadośćuczynieniem w drodze układu legalnego
wyzbyciem się władztwa nad osobą sprawcy( noxae deditio) - wtedy oddaje go zemście prywatnej. Wymogi zasadnicze: Musiał to być delikt prywatny . Jej celem było zastąpienie zemsty prywatnej okupowi.
Sprawca musi być osobą alieni iuris Pokrzywdzony nie może mieć władzy nad sprawcą( ani w chwili popełnienia, ani później)
Wniesiona przeciw osobie mającej
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)