To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
PREZYDENT
POZYCJA USTROJOWA
pozycja ustrojowa prezydenta wyznaczana jest przez zasadę podziału władz i określenie tego urzędu jako jednego z członów władzy wykonawczej → wyznacza ją 6 podstawowych zasad:
zasada dualizmu - odrębne działanie Prezydenta i rządu, czemu daje wyraz min. systematyka Konstytucji, a domniemanie kompetencyjne w sprawach polityki państwa przysługuje RM, która jest powiązana z Sejmem personalnie i politycznie, a z prezydentem w ograniczonym stopniu;
funkcja arbitra (czuwanie nad konstytucyjną ciągłością państwa i interweniowanie w razie zakłóceń stosunków Sejm-RM) jako element zracjonalizowania systemu parlamentarnego;
wybór przez Naród, co umacnia pozycję prezydenta jako arbitra;
kadencyjność (art. 127 ust. 2 - 5 lat i jedna reelekcja);
niezależność w wykonywaniu konstytucyjnych zadań i kompetencji daje mu konstrukcja odpowiedzialności (brak odpowiedzialności politycznej, a jedynie konstytucyjna za naruszenie prawa), choć ograniczona przez instytucję kontrasygnaty;
gwarancją niezależności jest też niepołączność (incompatibilitas) - art. 132 - nie może piastować żadnego innego urzędu ani pełnić żadnej funkcji publicznej, z wyjątkiem tych, które są związane ze sprawowanych urzędem → nie oznacza to wymogu apolityczności;
zadania prezydenta wyznacza art. 126 - jest najwyższym przedstawicielem RP i gwarantem ciągłości władzy państwowej, oraz czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium;
nie jest to katalog wyczerpujący, a jedynie wartości najważniejsze, o czym świadczy całokształt postanowień konstytucyjnych dot. prezydenta, a szczególnie art. 144 ust. 2 zawierający prerogatywy;
art. 126 ust. 3 rozstrzyga czy z w/w zadań można wyinterpretować środki działania, nawet jeśli nie są wyraźnie przyznane stanowiąc, że wykonuje powyższe zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach;
wymienienie wartości, na których straży ma stać prezydent - suwerenność, integralność, bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne - ma 2 funkcje:
subiektywną - art. 126 nakłada na prezydenta szczególną odpowiedzialność za ochronę tych wartości;
obiektywną - art. 126 to przyznanie tym wartościom rangi konstytucyjnej, więc zobowiązanie każdego adresata do ich poszanowania i przestrzegania;
czuwanie nad przestrzeganiem Konstytucji to zobowiązanie do obserwowania pod tym kątem organów władzy państwowej, ale ostateczna decyzja w tej sprawie należy do władzy sądowniczej;
zagwarantowanie ciągłości władzy państwowej to nadanie prezydentowi funkcji arbitra (nawiązanie do fr. K. z 1958 r.) i zobowiązanie do takiego wykorzystywania swoich kompetencji do ochrony tej ciągłości;
(…)
… wystąpienie w formie orędzia przed ZN, które nie może być przedmiotem debaty;
objęcie urzędu powoduje przekształcenie prezydenta-elekta w prezydenta urzędującego i rozpoczęcie kadencji;
status prawny
niepołączność z żadnym innym urzędem lub funkcją publiczną, z wyjątkiem tych, które są związane ze sprawowaniem urzędu;
podlega też rygorom ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, min. obowiązek składania do Pierwszego Prezesa SN oświadczeń majątkowych oraz o ewentualnej działalności gospodarczej współmałżonka;
wynagrodzenie prezydenta i uprawnienia emerytalno-socjalne reguluje ustawa o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz ustawa o uposażeniu byłego Prezydenta;
wyłączona kognicja sądów powszechnych (tylko przed TS…
… przed końcem kadencji, tak by wybory zakończyły się przed końcem kadencji i by pozostał jeszcze czas na wypowiedzenie się przez SN;
w razie przedterminowego opróżnienia urzędu → Marszałek Sejmu zarządza w ciągu 14 dni od opróżnienia, na dzień najpóźniej 60 od daty zarządzenia;
w razie wprowadzenia jednego ze stanów nadzwyczajnych wybory mogą być dopiero 90 dni po zakończeniu;
bierne prawo wyborcze - mający pełne prawa wyborcze i najpóźniej w dniu wyborów 35 lat, o ile nie był już prezydentem 2 kadencje. Można wielokrotnie kandydować;
zgłaszanie kandydatów - przez min. 100.000 wyborców;
większość bezwzględna, a II tura w ciągu 14 dni po I turze, a jeśli jeden z kandydatów wycofa się, umrze, lub utraci prawo wybieralności to odracza się o kolejne 14 dni;
weryfikacja ważności wyborów przez SN…
… wypracować sobie model współistnienia, co nazywa się cohabitation (z fr.);
odpowiedzialność konstytucyjna za czyny, którymi w zakresie swojego urzędowania lub w związku z zajmowanym urzędem, naruszył Konstytucję lub inną ustawę (tzw. delikt konstytucyjny), za przestępstwo i przestępstwo skarbowe → na wniosek 140 członków ZN, rozpatrywany przez Komisję Odpowiedzialności Konstytucyjnej Sejmu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)