Prawo a wolność jednostki. Prawa obywatelskie -uprawnienia obywatela danego państwa wynikające z prawa w znaczeniu przedmiotowym i służące do ochrony interesów obywatela . W razie sporu z organem państwowym obywatel powinien podać podstawę prawną, na której opiera swoje uprawnienie. Należy przy tym zaznaczyć, że w przypadku praw obywatelskich obywatel ma swobodny wybór, co do tego, czy skorzystać z przysługującego mu uprawnieni. czy też nie.
Wolności obywatelskie nie wynikają one z prawa w znaczeniu przedmiotowym, ale prawo to jedy nie określa ich granice. Obywatel może korzystać z wolności (lub nie) i postępować w różny sposób, byleby tylko przestrzegał prawnie ustalonych granic W razie jego sporu z organem państwowym, to organ państwa musi poda podstawę prawną ograniczenia wolności. W przeciwnym razie obowiązuje za lada in dubio pro libertate. Należy zauważyć, iż pewne uprawnienia obywateli mogą być regulowano tylko jako prawa obywatelskie (np. prawo wyborcze), w innych przypadkach oczywista jest forma ich regulacji jako wolności obywatelskich (np. wolność sumienia). Niemniej jednak granice obu pojęć nie są ostre i w niektórych wypad trach można się zastanawiać nad wyborem jednej z dwóch form normowania Egzemplifikacją tego może być prawo do zrzeszania się.
Geneza praw jednostki.
Już w starożytności dostrzegano, że człowiek powinien mieć pewne prawa. Rozumiano je jednak bardziej, jako postulaty filozoficzne, religijne czy polityczne. Jako przykład można powiedzieć, że około 2000 lat .p. n. e. grecki myśliciel Alkimades pisał : "bogowie stworzyli nas wolnymi. Nikt nie ma natury niewolnika" . W kilkanaście wieków później stoicy uważali, że wszyscy ludzie mają wspólne pojmowanie prawa i nieprawości, że przyrodzoną jest im godność i równość . Pierwsi myśliciele chrześcijańscy (np. na przełomie IV i V w. n. e. Aureliusz Augustyn, a w XIII w. Tomasza Akwinu), wychodząc z założenia, iż Bóg stworzył ludzi na swój obraz i podobieństwo , uznawali osobowość jednostki i równość wszystkich ludzi . Przez wiele wieków prawo określało przywileje, uprawnienia, obowiązki poszczególnych grup społecznych, stanów itp. Wypływające stąd prawa jednostki nie były jej prawami podmiotowymi, ale przysługiwały jej jako członkowi danej grupy społecznej.
W okresie reformacji czołowi jej przedstawiciele podkreślali, że władza ziemska (państwowa) nie jest władzą nad sumieniem i duszą jednostki. W aktach kończących wojny religijne (np. Pokój Augsburski z 1555 r., Edykt Nantejski z `1598 r.) albo też wydawanych dla zapobieżenia im (np. Akt Konfederacji Warszawskiej z 1573 r.) zaczęto uznawać prawa religijne mniejszości i zapewniano innowiercom możność korzystania z określonych praw przysługujących członkom wyznania, do którego należała większość społeczeństwa.
(…)
…, ale nie akcentowali przemawiających za nią argumentów o charakterze religijnym.
Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela, wspomniane amerykańskie ustawy stanowe oraz Deklaracja Niepodległości są aktami, w których po raz pierwszy w historii uznano prawa każdej jednostki i prawnie je zagwarantowano.
…
… dotyczące tej problematyki - np. w Virginii i Marylandzie w 1776 r., w Massachusetts w 1789 r. kodyfikowały z jednej strony to, co występowało już w orzecznictwie sądowym i angielskich aktach prawnych, a z drugiej strony, wprowadzały, nowe prawa i zasady istotne dla wolnych obywateli, a nie poddanych Korony (np. równość wobec prawa, wolność prasy, wolność sumienia).
Twórcy francuskiej Deklaracji Praw…
… Augsburski z 1555 r., Edykt Nantejski z `1598 r.) albo też wydawanych dla zapobieżenia im (np. Akt Konfederacji Warszawskiej z 1573 r.) zaczęto uznawać prawa religijne mniejszości i zapewniano innowiercom możność korzystania z określonych praw przysługujących członkom wyznania, do którego należała większość społeczeństwa. John Milton i John Lock sformułowali tezę, że w stanie naturalnym równe i niezależne…
… jednostki zawarły umowę w celu wzajemnej ochrony życia, wolność i własności. Traktowali, oni zatem prawa jednostki, nie jaka przywileje członków grupy społecznej, ale jako uprawnienia indywidualne. Te koncepcje teoretyczne korespondowały z rozwojem prawa pozytywnego i orzecznictwa sądowego w Anglii, gdzie wyraźna była tendencja do gwarantowania i rozszerzania zakres praw człowieka. W XVII w. powstały…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)