Wyjaśnienie pojęcia „kultura” Ze słowem „kultura” związany jest wielki rozgardiasz terminologiczny i pojęciowy. [...] Łacińskie słowo cultura oznacza to co się uprawia, pielęgnuje. Analogiczne słowo w językach obcych ( culture, Kultur ) przybiera odmienne, trudne do odróżnienia znaczenia (np. w języku francuskim - wykształcenie, dorobek intelektualny określonego środowiska, w j. angielskim - dorobek zbiorowy społeczeństwa, zarówno materialny jak i duchowy : idee, wartości, symbole wierzenia, w j. niemieckim - zasób wartości, przyswojenie wartości). [...] W socjologii polskiej używa się słowa „kultura” w dwóch znaczeniach : w sensie szerokim oznacza ono wszystko, co jest wytworem duchowym lub materialnym człowieka, w przeciwstawieniu do tego, co jest tworem natury, natomiast w sensie węższym (F. Znaniecki) oznacza wszystko, co jest traktowane jako wartość przez ludzi z danego środowiska (wartość kulturowa pewnego kręgu społecznego). J. Szczepański (za St. Czarnowskim) określa, iż kultura to ogół wytworów działalności ludzkiej, materialnych i niematerialnych, wartości i uznawanych sposobów postępowania, zobiektywizowanych (tzn. znajdujących przejaw materialny) i przyjętych w danych zespołach ludzi oraz przekazywanych innym zespołom i następnym pokoleniom. Co się tyczy tej definicji, nasuwają się wątpliwości, czy można jednym pojęciem obejmować zarówno z jednej strony wytwory materialne i niematerialne, a z drugiej strony wzory postępowania i wartości (jaki miałby być genus pojęcia „kultura”), ale istotne w tej definicji jest to, że odnosi się one do wytworów i wzorów akceptowanych oraz przekazywanych. „Kultura”, według Multimedialnej Encyklopedii Powszechnej FOGRA'98 to, po pierwsze, całokształt dorobku ludzkości gromadzonego w ciągu jej dziejów, zarówno materialnego (ogół sił, środków i umiejętności o charakterze materialnym), jak duchowego (ogół osiągnięć w nauce, sztuce, moralności itp.). Po drugie, to poziom rozwoju społeczeństw, grup i jednostek w danej epoce - szeroko uwarunkowany osiągnięciami wiedzy, sztuki oraz formami współżycia społecznego. Poziom osiągnięć i sprawności w jakiejś określonej dziedzinie. Poziom rozwoju intelektualnego, moralnego. Takt, obycie. Zgadza się z tą definicją Natalia Jofan, która w swojej książce Dawna kultura Japonii pisze : „doświadczenie duchowe i tradycje narodu, stopniowo gromadzone w procesie naturalnego tworzenia i selekcji, stanowią treść kultury narodowej. Decydującą rolę w tym procesie odgrywa środowisko i epoka.” Słownik wyrazów obcych PWN podkreśla natomiast w swojej definicji fakt, że zjawisko kulturowe to „poziom rozwoju społeczeństw, grup, jednostek w danej epoce historycznej”. Pojawia się w tej i wcześniejszej definicji odniesienie szeroko rozumianego dorobku kulturowego bezpośrednio do pojedynczych osób. Nie traktuje się kultury wyłącznie jako dziedzictwa narodowego, ponieważ to właśnie wybitne w swoich czasach jednostki, zmieniały oblicze nie tylko konkretnych krajów czy dziedzin nauki, ale nawet całego „porządku” na świecie.
(…)
… jako dziedzictwa narodowego, ponieważ to właśnie wybitne w swoich czasach jednostki, zmieniały oblicze nie tylko konkretnych krajów czy dziedzin nauki, ale nawet całego „porządku” na świecie.
Natomiast Słownik języka polskiego zawiera wyraźne rozróżnienie na kulturę duchową rozumianą jako „ogół dzieł naukowych, literackich i dzieł sztuki tworzący dorobek ludzkości w danym okresie historycznym” oraz kulturę materialną tworzoną przez „ogół dóbr materialnych oraz środków i umiejętności produkcyjno - technicznych społeczeństwa w danym okresie historycznym.” Podaje on jednak również drugie znaczenie tego terminu brzmiące : „stopień doskonałości, sprawności w opanowaniu jakiejś specjalności, umiejętności, itp., wysoki poziom czegoś, zwłaszcza rozwoju intelektualnego, moralnego.” Wynika z tego wyraźny wniosek…
…).
Natalia Jofan : Dawna kultura Japonii, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1977, s. 7.
Słownik wyrazów obcych. Wydanie nowe. Redaktor Elżbieta Sobol, PWN, Warszawa 1995, s. 621.
Słownik języka polskiego. Tom I, Red. Mieczysław Szymczak, PWN, Warszawa 1994, s. 1083.
Eco Umberto: Czytanie świata. Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 1999, s. 181.
Oswald Spengler: Zmierzch Zachodu.[ w:] A. Kołakowski…
… świata zachodniego nie jest nieustannym wspinaniem się i marszem naprzód w kierunku naszych aktualnych ideałów z fantastyczną prędkością, lecz ściśle ograniczonym pod względem formy i trwania oraz nieuchronnie zdeterminowanym pojedynczym wydarzeniem dziejowym, mającym zakres niewielu stuleci. Współcześnie natomiast - jak stwierdza znany socjolog Zygmunt Bauman - dochodzi do „tragedii kultury…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)