To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Podejście teorii cech
Osobowość jako konfiguracja cech.
Podejście to wynika z obserwacji, że:
- te same sytuacje u różnych ludzi wywołują odmienne zachowania - ta sama osoba w różnych sytuacjach zachowuje się podobnie Definicje cechy CECHA (rys) OSOBOWOŚCI to:
Wg Guilforda - każdy dający się wyróżnić, względnie trwały aspekt jednostki, ze względu na który różni się ona od innych.
Wg Eysencka - współzmieniający się zespół aspektów behawioralnych; ujawnia się jako zasada organizująca, wydedukowana z obserwowanej ogólności zachowania.
Wg Cattella - zintegrowana konfiguracja zachowań taka, że jeżeli jeden ze składników jest obecny u osoby, możemy przewidzieć, że i inne składniki będą u niej w pewnym stopniu obecne. Cecha jako przyczyna zachowania (np. u Allporta)
dyspozycja (nie inicjuje zachowania, ale współdecyduje o ty, jak sytuacja wpływa na zachowanie (np. Eysenck)
skrótowy opis powtarzalnych i ogólnych form zachowania (Zawadzki)
Teoria Gordona Allporta
1937 - Personality. Personalisty psychological interpretation.
OSOBOWOŚĆ - dynamiczna organizacja cech (systemów psychofizjologicznych) jednostki, które wyznaczają swoiste dla niej formy przystosowania się do środowiska - to czym człowiek jest naprawdę.
- nacisk na pozytywne, świadome elementy motywacji oraz traktowanie zachowania jako spójnego wewnętrznie i zdeterminowanego przez działające czynniki - zainteresowanie konsekwencją i spójnością zachowania, pojęciem Ja - dążenie do uwzględnienia pełni złożoności i niepowtarzalności indywidualnego zachowania - przeciwstawiał się zbytniemu zapożyczaniu wzorców z nauk przyrodniczych - krytykował badania nad osobowością wykorzystujące analizę czynnikową
Struktura i dynamika osobowości przedstawiona w kategoriach cech nacisk na cechy jako główny konstrukt motywacyjny (kierujący zach., obok zamiarów i postaw)
zmienność i rozwój osobowość istnieje realnie i ma swe neuronalne i fizjologiczne korelaty Pojęcie cechy (cechy indywidualne i wspólne, potem):
cecha - struktura neuropsychiczna, mająca zdolność dostarczania wielu bodźców funkcjonalnie równoważnych oraz inicjowania i ukierunkowywania równoważnych (spójnych znaczeniowo) form zachowania adaptacyjnego i ekspresyjnego dyspozycja osobista - zgeneralizowana struktura neuropsychiczna (specyficzna dla danej jednostki), mająca zdolność dostarczania wielu bodźców funkcjonalnie równoważnych oraz inicjowania i ukierunkowywania spójnych (równoważnych) form zachowania adaptacyjnego i zachowania charakterystycznego
(…)
…).
Bezpośredni i pośredni pomiar osobowości bezpośredni - opisywanie samego siebie pośredni - techniki projekcyjne pomiar bezpośredni i pośredni a przystosowanie i zdrowie psychiczne:
- metody bezpośrednie pozwalają uzyskać niedostępne w inny sposób - osoby zdrowe - motywy świadome i introspekcyjnie dostępne, metody pośrednie i bezpośrednie dają te same rezultaty Teoria Raymonda Cattella
OSOBOWOŚĆ - konstrukt…
… - ekstrawersja - introwersja a podatność na warunkowanie Ciągłość między normą a patologią Struktura osobowości - wymiary:
1. Ekstrawersja - introwersja Ekstrawersja: towarzyskość, żwawość, aktywność, asertywność, poszukiwanie doznań 2. Neurotyczność - zrównoważenie emocjonalne Neurotyczność: lęk, przygnębienie, poczucie winy, niska samoocena, napięcie 3. Psychotyczność Jeden biegun: altruizm, empatia, uspołecznienie Drugi biegun: przestępczość, psychopatia, schizofrenia Krytyka teorii Eysencka
Grey: Pierwotne wymiary to lęk i impulsywność ekstrawersja: wysoka impulsywność niski lęk introwersja: niska impulsywność wysoki lęk neurotyczność
ekstrawersja
intorwersja
zrównoważenie emocjonalne
impulsywność
W
W
N
N
lęk
W
N
W
N
Podważenie twierdzenia o introwersji/ekstrawersji a typowym, chronicznym poziomie aktywacji - zmiany okołodobowe: introwertycy bardziej pobudzeni rano, zaś ekstrawertycy wieczorem.
Pięcioczynnikowy model osobowości
Badania leksykalne Pierwszy etap: Donald Fiske (1949)
adaptowalność społeczna konformizm wola osiągnięć kontrola emocjonalna poszukujący intelekt Drugi etap badań: Badacze amerykańscy, w tym Lewis Goldberg (autor terminu „Wielka Piątka”):
surgencja ugodowość sumienność…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)