PATOMORFOLOGIA wykład 23 (2 IV 01) Etiopatogeneza raka sutka Czynniki:
genetyczne
hormonalne
środowiskowe
dieta
wirusy (wirus Bittnera - retrowirus u myszy)
Genetyczne: gen BRCA 1 i 2 (na chromosomie 17)
10% raków ma tło dziedziczne (u nosicielek BRCA połowa)
c-erbB-2 / HER-2 / neu = onkogen → amplifikacja tego genu występuje w 5-30% raków sutka
ryzyko rośnie z wiekiem, zwiększone u nosicielek BRCA)
wiek nosicielki nienosicielki 40
16%
1,5%
50
59
2
60
77
4
70
82
7 80
86
10
Hormonalne: przewaga est rogenów nad progesteronem (zwichnięta równowaga)
↑ estrogenów w moczu
↑ częstości owulacji ↑ ryzyka raka sutka
↓ wiek menarche (wcześniej pierwsza miesiączka, później ostatnia)
Dlaczego estrogeny?
Bo od aktywacji receptora estrogenowego ER zależy produkcja licznych czynników wzrostu: stymulujących (TGF-α, PDGF) i hamujących (TGF-β) wzrost komórek
Działanie autokrynne, wpływ na progresję
TRANSFORMACJA → PROGRESJA (klonalna ekspansja różnych odmian komórek nowotworowych)
Czynniki ryzyka raka sutka: Geografia: więcej raków sutka w USA niż w Japonii
Wiek: ↑ z wiekiem, max w i po menopauzie
Okres reprodukcyjny: ↑ gdy wczesna menarche i późna menopauza
Liczba porodów (dzieci): ↑ gdy mniej porodów (odwrotnie niż z rakiem szyjki macicy!)
Wiek przy p ierwszym porodzie: ↑ gdy 30 r.ż.
Otyłość: ↑
Rak drugiej piersi: ↑
Rak endometrium: ↑
Dieta: ↑ bogatotłuszczowa i alkohol
Mięso : 5x w tygodniu → ryzyko 2,5x większe, niż gdy 2x w tygodniu
Mleko pełne : 0,75l dziennie → ryzyko 2,9x większe, niż gdy 0,15l dziennie
Pigułka antykoncepcyjna: ryzyko ↑3,8% za każdy rok na pigułce przed pierwszym dzieckiem
4 lata lub więcej na pigułce (zwłaszcza przed 20 r.ż.) ↑ ryzyka 3,5x (przed 36 r.ż.)
młode kobiety stosujące przez 10 lat: ↑36%
między 25-39 r.ż. wpływ niewielki, wcześniej i później wzrost ryzyka
Nie ma ↑ ryzyka: adenosis sclerosans
cystes
ductecasiae
fibroadenoma
hyperplasia epithelii gradus minoris
1,5 - 2x ↑: gradus mediocris / maioris
5x ↑: hyperplasia atypica (ductuum, lobularis)
(…)
…)
Wiek
Ad. 1) Średnica guza Ad. 2) Węzły chłonne pachowe
cm
przeżycie 5 lat (%)
< 0,5
96 (bez leczenia
0,5 - 0,9
95 systemowego)
1,0 - 1,9
86
2,0 - 2,9
84
3,0 - 3,9
77
4,0 - 4,9
70
> 5,0
62
liczba w. ch.
nawroty (%)
przeżycie 5lat (%)
0
19
72
1
32
63
2
40
62
3
43
59
4
44
52
5
54
47
6-10
63
41
11-20
75
30
Ad.3 ) Typ:
rokowanie dobre: ca tubulare, papillare, mucinosum, medullare
rokowanie złe: ca NOS (65%), ca lobulare (12%)
Ad. 4) Grade: mocny czynnik prognostyczny, ale:
6 różnych sposobów oceny (np. Bloom & Richardson, Clark)
brak standaryzacji oceny wśród patologów (osłabia to obiektywność oceny)
głównie: cewki, polimorfizm, mitozy
Ad. 6) Wiek: jeśli chora < 35 r.ż. = gorsze rokowanie
bez względu na średnicę, ER, liczbę węzłów, grade
częściej wznowy lokalne
Czynniki predykcyjne: chemioterapia…
…
↑ mitoz, ↑ liczby komórek, ↑ polimorfizmu, naciekanie i przerzuty
Czynniki prognostyczne (rokownicze)
Polska: ok. 10 tysięcy chorych
USA: ok. 200 tysięcy
66% świeżych raków: N0 (nie ma przerzutów pod pachą): PL - 5 tys., USA - 120 tys.
70% jest wyleczalnych operacyjnie, nie potrzebują towarzyszącej terapii z jej kosztami i toksycznością
Odróżnić: chore N0 → małe a duże ryzyko wznowy
ocena ryzyka wznowy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)