państwo narodowe

NAUKA O PAŃSTWIE I POLITYCE
NOTATKA PUNKT 13 - 10.01.12r.
PAŃSTWO NARODOWE
Jest to państwo, którego prawie wszyscy mieszkańcy stanowią jeden naród i zdecydowana większość członków tego narodu zamieszkuje to właśnie państwo. Taka forma wynika z postulowanego przez ONZ prawa narodów do samostanowienia. Jeśli przyjąć definicję etniczną, to państwa narodowe nie istnieją. Z drugiej strony, jeśli przyjąć polityczną definicję narodu jako mieszkańców jednego państwa to każde będzie narodowe.
Krytyka koncepcji państwa narodowego:
Najwcześniejsze pytania o sens państwa: - Hegel - państwo jako organizacja społeczna musi być przezwyciężona - Engels - zakładał upadek państwa, a powstanie komuny - Fukuyama -„Czy koniec ideologii?” O kryzysie, końcu czy przemianach państwa można mówić w koncepcjach: a) anarchistycznej - państwo jest organizacją niepotrzebną, którą trzeba zwalczyć b) konserwatywnej - Karl Schmidt (jurysta III Rzeszy) zakładał detronizację znakomitego dzieła europejskiego - państwa. Kryzys państwa widziany po kryzysie 1929 roku c) neomarksizm - nie mówi ani o kryzysie ani o jego końcu, ale o przemianach, które są dla niego groźne d) liberalne - po IIWŚ zarysował się dystans do państwa narodowego, którego tezy zostały pozbawione przez obie wojny światowe. Myślano o stworzeniu reżimu ponadnarodowego, który powinien regulować przyczyny konfliktu W krytyce tej przodowali filozofowie niemieccy, m.in. Karl Jaspers (lata 40-50-te XXw.) - państwo narodowe jest niebezpieczne, jest siłą niszczycielską, trzeba je unicestwić, bo jest odpowiedzialne za wojnę i jej skutki. W efekcie wzrosła rola obszaru ponadnarodowego (integracja), a także pojawiły się nowe, modernistyczne koncepcje państwa, takie jak autopojetyczna czy feministyczna - obie uważały, że państwo jest przeżytkiem, społeczeństwo może się rozwijać bez instytucji państwa, a także państwo nie jest jedynym nośnikiem stosunków międzynarodowych (takim nośnikiem mogą być same społeczeństwa). Jednak w latach 70-tych zauważono, że obecność państwa jest niezbędna w procesie integracji, znaczenie państwa narodowego zostało przywrócone, a dotychczasowi krytycy tacy jak Karl Dench czy Urlich Beck stają się jego propagatorami. Państwo narodowe a proces integracji europejskiej. Integracja - proces świadomy i uzależniony od woli państwa. Skutki integracji dla państwa narodowego: - przemiana państwa, ale nie prowadzi do upadku czy kryzysu - państwo traci funkcje kontrolne w dużej mierze - nie chroni w pełni przed wpływami z zewnątrz

(…)

… obywatelskiej - naród kosmopolityczny. Propozycje takie traktuje się jednak jako pewną nową utopię. Po doświadczeniach XX w. i dwóch wojen światowych świat wyraźnie boi się erupcji etnicznych resentymentów, dlatego ucieka w stronę globalności świata bez granic i bez historii. Emanuel Castells stworzył pojęcie elektronicznego kosmopolityzmu, elektronicznej republiki, gdzie tożsamość narodowa…
…, bardziej czują się kosmopolitami, problem tożsamości narodowej jest słabiej przeżywany. W czasach globalizacji słabnie rola państw narodowych, to, co kiedyś było domeną państwa narodowego, stało się domeną decyzji różnych ponadnarodowych struktur, organizacji, dotyczy to szczególnie gospodarki i regulacji prawnych. Wyraźnie obserwowana jest tendencja, że rządy narodowe mają coraz mniej do powiedzenia…
… i rynkach zbytu, skutkiem czego jest zamykanie fabryk i bezrobocie w macierzystych krajach - motyw zysku jest dominujący. Państwa narodowe maja coraz mniej do powiedzenia jeśli chodzi o sferę gospodarki, muszą rezygnować ze swojej suwerenności na rzecz działających w skali globalnej firm i organizacji - czy państwo narodowe traci więc racje bytu? Czy odchodzi w przeszłość? Daniel Bell twierdzi, że państwo jest dziś za duże do rozwiązywania pewnych problemów w skali regionalnej, ale jest również za małe do rozwiązywania problemów w skali globalnej. Socjologowie i ekonomiści mają różne wizje porządku globalnego. Jedna z prognoz przewiduje zanik państw narodowych, unifikację na poziomie regionalnym i globalnym pod egidą ponadnarodowego rządu światowego - jest to jednak wizja skrajna. W dyskusjach podkreśla…
... zobacz całą notatkę