To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Pacta nuda i pacta versita.
Ogólna charakterystyka
Pacta - to umowy, które nie należały do kontraktów typowych, ani do kontraktów nienazwanych. Tak jak kontrakty konsensualne dochodziły do skutku w wyniku samego porozumienia między stronami.
Pojęciem „pactum” posługuje się juz ustawa XII tablic. Już w epoce ustawy XII tablic dobrowolny układ stron co do likwidacji sporu wywoływał skutek w postaci wygaśnięcia potencjalnego roszczenia procesowego strony powodowej.
Ulpian wywodzi etymologię samego wyrazu „pactum” od „pactio” (rozejm) oraz „pax” (pokój).
Pactum nie rodzi żadnego nowego stosunku prawnego, lecz jedynie istniejący stosunek modyfikuje i dlatego nie jest źródłem żadnej nowej actio.
Pacta zmierzać mogły do modyfikacji nie tylko stosunku obligatoryjnego, lecz także do redukcji uprawnień płynących z treści prawa rzeczowego, np. by przekazać je osobie trzeciej.
Każde pactum zmierzało do zwiększenia lub zmniejszenia odpowiedzialności dłużnika.
Z uwagi na tendencję prawa rzymskiego do ochrony dłużnika nieskuteczne były pacta zwiększające odpowiedzialność dłużnika, jeśli dodane zostały do kontraktu juz po jego zawarciu.
Pacta pretorskie
Causa i conventio to dwa filary, na których opierał się kontrakt jako źródło rzymskiej obligatio. Pretor chronił jednak niektóre umowy, które w świetle ius civile nie rodziły obligatio. Czynił to wtedy, gdy uznał iż wymaga tego zasada słuszności oraz dobrze pojęty interes społeczno gospodarczy.
Do najbardziej typowych paktów pretorskich należały:
Consitutum debiti - to przyrzeczenie (nieformalne) wykonania w ściśle określonym terminie świadczenia już istniejącego. Przyrzec to mógł sam dłużnik albo osoba trzecia. Dłużnik zawierał takie pactum, gdy chodziło mu o odroczenie terminu świadczenia, wierzyciel natomiast, gdy chciał uzyskać dodatkowe zabezpieczenie wierzytelności.
Receptum argentari - to przyrzeczenie bankiera wobec osób trzecich, że pokryje cudzy dług istniejący albo mający powstać w przyszłości.
Receptum nautarum, cauponum, stabuliarorum - to przejęcie przez właścicieli statków, zajazdów i stajen zwiększonej odpowiedzialności za rzeczy umieszczone u nich przez podróżnych. Miało to na uwadze ochronę przede wszystkim ubogich podróżnych przed manipulacjami ze strony bogatych właścicieli statków, zajezdni i stajen.
Pacta legitima
Umowy te uzyskały ochronę procesową dopiero w okresie dominatu na podstawie konstytucji cesarskich.
(…)
… typowych pacta legitima należały:
Pactum dotale - nieformalna umowa o ustanowienie posagu,
Kompromis - to umowa, w której strony powierzały prywatnemu sędziemu rozstrzygnięcie istniejącego miedzy nimi sporu.
W prawie klasycznym umowa taka uchodziła za niezaskarżalne pactum, chyba że strony wzmocniły ją stypulacjami karnymi.
Darowizna - nieformalna umowa, na której podstawie jedna osoba (darczyńca…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)