Napięcie powierzchniowe - omówienie

GRUPA NR: 24.
ZESPÓŁ: 2.
ĆWICZENIE NR: 2
Wyznaczanie napięcia powierzchniowego cieczy metodą stalagmometryczną i pęcherzykową.
DATA WYKONANIA ĆWICZENIA:
16.03.2004 r.
ZESPÓŁ:
1. Michał Kita
2. Katarzyna Borczyk
3. Katarzyna Kliś
4. Monika Rutka
5. Wojciech Wróblewski
OCENA:
1. WSTĘP TEORETYCZNY:
Cząsteczki znajdujące się na powierzchni faz skondensowanych, a zatem także fazy ciekłej, posiadają pewien nadmiar energii swobodnej w stosunku do cząsteczek znajdujących się we wnętrzu tych faz. Miarą tej energii jest powierzchniowa energia swobodna przypadająca na jednostkową powierzchnię, zwana właściwą powierzchniową energią swobodną lub inaczej napięciem powierzchniowym fazy :
Działanie energii powierzchniowej możemy zaobserwować jako siłę dążącą do zmniejszenia powierzchni rozdzielającej fazy. Metody wyznaczania napięcia powierzchniowego są oparte na pomiarze tej siły.
W ćwiczeniu stosowane będą dwie metody: stalagmometryczna, polegająca na pomiarze wielkości kropli badanej substancji odrywającej się od powierzchni przyrządu oraz pęcherzykowa polegająca na pomiarze maksymalnego ciśnienia potrzebnego do wytworzenia pęcherzyka powietrza na końcu kapilary zanurzonej w badanej cieczy, w momencie jego uwolnienia. W obu przypadkach celem będzie zmierzenie statycznego napięcia powierzchniowego, zatem zarówno krople w metodzie stalagmometrycznej jak i pęcherzyki powinno się wytwarzać powoli, tak by na powierzchni doszło do ustalenia się stanu równowagi.
Napięcie powierzchniowe czystych cieczy zmniejsza się wraz ze wzrostem temperatury, w temperaturze krytycznej osiągając wartość zerową, co opisuje równanie Eötvösa:
lub z wprowadzoną małą poprawką równanie Ramsaya-Shieldsa:
,
gdzie V oznacza objętość molową, temperaturę krytyczną a k jest stałą dla wielu substancji przyjmująca wartość około .
Zależność napięcia powierzchniowego roztworów od temperatury może mieć bardziej złożoną postać i jest celem badań. Z jej postaci można wyciągać wnioski dotyczące struktury warstwy powierzchniowej i jej zmiany z temperaturą.
Skład warstwy powierzchniowej roztworów jest odmienny od składu jego wnętrza. W częściej spotykanym przypadku, gdy cząsteczki rozpuszczalnika i substancji rozpuszczonej przyciągają się słabiej od cząsteczek rozpuszczalnika między sobą, cząsteczki substancji rozpuszczonej są wypychane na zewnątrz fazy i warstwa powierzchniowa zawiera ich więcej. Różnica ilości moli substancji rozpuszczonej w jednostkowej ilości moli rozpuszczalnika w próbce pobranej z wnętrza roztworu i jej powierzchni, podzielona przez wielkość tej powierzchni nazywa się nadmiarem powierzchniowym Gibbsa ... zobacz całą notatkę