NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI POJĘCIE KONTROLI Kontrola to badanie i ocena cudzej działalności z określonego punktu widzenia. Kontrola obejmuje więc ustalenie stanu faktycznego w zakresie działalności jednostki kontrolowanej, porównanie stanu faktycznego z obowiązującymi wzorcami działania, ustalenie przyczyn występujących niezgodności, wyciągnięcie wniosków mających na celu zapewnienie pełnej zgodności działania kontrolowanej jednostki z obowiązującymi założeniami i wzorcami. POJĘCIE NADZORU Nadzór to zespół środków umożliwiających ingerencję zmierzającą do naprawy czy też poprawy działalności jednostki nadzorowanej. PODLEGŁOŚĆ NIK SEJMOWI Podległość związana jest z odpowiedzialnością kierującego działalnością NIK Prezesa przed Sejmem. Prezes NIK ponosi także odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu za własne czyny naruszające Konstytucję lub inną ustawę. Czy podległość NIK Sejmowi oznacza nadzór tego ostatniego? Jeżeli przez nadzór rozumiemy zespół środków umożliwiających ingerencję zmierzającą do naprawy czy też poprawy działalności jednostki nadzorowanej, to w tak ogólnym znaczeniu Sejm nadzór wykonuje, choćby przez przyjęcie sprawozdania z działalności NIK (nadzór sprawozdawczo- weryfikacyjny). Nie oznacza on natomiast szczegółowej ingerencji w czynności kontrolne NIK, która jest przecież organem wyspecjalizowanym, a członkowie jej Kolegium w sprawowaniu funkcji są niezawiśli. Podległość NIK Sejmowi nie eliminuje współpracy tych organów. Ich współdziałanie najwyraźniej zaznacza się w procedurze udzielania absolutorium Rządowi. Sejm dokonuje oceny wykonania ustawy budżetowej i podejmuje uchwałę w przedmiocie absolutorium po wysłuchaniu opinii NIK. WŁAŚCIWOŚĆ KONTROLNA NIK Właściwość kontrolna NIK, w zależności od statusu jednostki kontrolowanej, może mieć charakter obligatoryjny, bądź fakultatywny- w odniesieniu do pozostałych podmiotów. Z dyspozycji ustawowych wynika, że NIK kontroluje działalność organów administracji rządowej, NBP, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych. Jakie znaczenie nadać należy ogólnie określonym dwóm ostatnim kategoriom podlegającym kontroli NIK? Chodzi tu zapewne o przedsiębiorstwa państwowe, inne niż NBP banki państwowe oraz jednostki budżetowe. Desygnat nazwy wyczerpują także sądy i jednostki prokuratury, oczywiście przedmiotem kontroli nie jest ich główna działalność ustawowa, a tylko finansowa i organizacyjna. W tym też zakresie pojemność powyższych oznaczeń nakazywałaby również zaliczyć w ich poczet jednostki wojskowe i komendy policji. NIK może kontrolować działalność organów samorządu terytorialnego, komunalnych jednostek organizacyjnych. Wynika z powyższego, iż wykonanie zadań własnych samorządu również może być oceniane przez NIK.
(…)
… i prywatne, o ile wykonują one zadania zlecone lub powierzone przez państwo, wykonują zamówienia publiczne na rzecz państwa lub samorządu terytorialnego, organizują lub wykonują prace interwencyjne albo roboty publiczne, działają z udziałem mienia państwowego lub komunalnego albo rozporządzają takim mieniem, korzystają z indywidualnie przyznanej pomocy lub gwarancji albo poręczenia państwa lub samorządu terytorialnego, wywiązują się z zobowiązań finansowych na rzecz państwa.
WYŁĄCZENIE SPOD WŁAŚCIWOŚCI NIK
Spod właściwości kontrolnej NIK wyłączone zostały organy władzy ustawodawczej. NIK może co najwyżej kontrolować budżet, gospodarkę finansową i majątkową Kancelarii Sejmu i Senatu, podobnie jak Kancelarii Prezydenta RP, TK, RPO, KRRiT, Krajowego Biura Wyborczego, SN, NSA oraz Państwowej Inspekcji Pracy.
Poza ingerencją kontrolną pozostają finanse np. Trybunału Stanu czy Krajowej Rady Sądownictwa. Wykonanie budżetu NIK natomiast kontroluje Sejm.
ZAKRES PRZEDMIOTOWY KONTROLI
Odpowiedź na pytanie co jest kontrolowane pozwala przedmiot kontroli odnieść w szczególności do wykonania budżetu państwa oraz realizacji ustaw i innych aktów prawnych w zakresie działalności finansowej, gospodarczej i organizacyjno- administracyjnej jednostek kontrolowanych. Przedmiotem kontroli jest więc stan faktyczny w zakresie realizowanej działalności jednostki kontrolowanej.
WZORCE KONTROLI
Legalność, gospodarność, celowość i rzetelność.
Kontrola działalności jednostek, które:
organizują lub wykonują prace interwencyjne albo roboty publiczne,
działają z udziałem mienia państwowego lub komunalnego albo rozporządzają takim mieniem…
… kontrolowanej działalności według określonych ustawą kryteriów.
ETAPY KONTROLI
Wszczęcie kontroli, jej wykonanie oraz realizacja ustaleń.
INICJATYWA KONTROLI
NIK podejmuje kontrolę na zlecenie Sejmu lub jego organów, na wniosek Prezydenta RP, Prezesa RM oraz z własnej inicjatywy.
Na zlecenie Sejmu NIK przeprowadza kontrolę działalności Kancelarii Prezydenta RP, Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, KRRiT…
… Funkcjonowania NIK przedstawia się w ogólnym ujęciu następująco: Prezes NIK kieruje jej działalnością w znaczeniu sprawowania władztwa administracyjnego, organem stanowiącym, wypracowującym modelowe rozwiązania kontroli jest Kolegium NIK, jednostkami organizacyjnymi operatywnej działalności kontrolnej są departamenty kontrolne i delegatury, funkcje pomocnicze pełnią departamenty administracyjne.
STATUS…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)