Monopolizacja

Z treści notatki możemy dowiedzieć się więcej na takie tematy, jak: poole i ringi, kartel, syndykat, koncern, konglomerat, ustawodawstwo antymonopolowe.

FORMY MONOPOLIZACJI RYNKU I RODZAJE ZRZESZEŃ MONOPOLISTYCZNYCH
Pozycja Monopolisty w zakresie produkcji lub zbytu umożliwia przedsiębiorstwu ustalenie ceny monopolowej i osiąganie większych zysków w porównaniu do warunków rynku konkurencyjnego. Z tej racji dążenie przedsiębiorstw do monopolizowania działalności gospodarczych jest cecha rozwijającej się gospodarki rynkowej.
Istnieją dwie podstawowe drogi umożliwiające przedsiębiorstwom osiąganie pozycji monopolistycznej. Pierwsza polega na nieustannym inwestowaniu w rozwój przedsiębiorstwa i opanowywaniu danej dziedziny produkcji lub rynku zbytu. Ponieważ konkurenci również podejmują podobne działania proces ten jest niezwykle kosztowny (ogromne nakłady inwestycyjne oraz ryzyko związane z inwestowaniem) i długotrwały. Innym rozwiązaniem, umożliwiającym szybsze zdobycie pozycji monopolistycznej jest łączenie ze sobą przedsiębiorstw często będących dotychczas konkurentami. Proces ten określa się mianem fuzji przedsiębiorstw. Łączenie się kapitałów przedsiębiorstw może mieć charakter tymczasowy lub trwały.
W wyniku łączenia się firm powstają nowe formy instytucjonalne, z których najbardziej znane to:poole i ringi, kartele, syndykaty, trusty, koncerny, konglomeraty oraz holdingi.
Poole i ringi
Przedsiębiorstwa tworzą poole lub ringi w celu zrealizowania konkretnego przedsięwzięcia i osiągnięcia korzyści ekonomicznych o charakterze monopolistycznym. Firmy wchodzące w skład poolu lub ringu ustalają np.: wspólna politykę cenowa, dzielą zadania produkcyjne oraz rynki zbytu.
Porozumienia tego typu są dość luźne i tymczasowe i po wykonaniu przedsięwzięcia ulegają rozwiązaniu.
Kartel
Kartele powstały w Niemczech na przełomie XIX i XX wieku. Umowy kartelowe dotyczą wspólnej polityki ustalania cen, podziału i rynków zbytu (wyznaczania kwot rynkowych) a także koordynacji planów inwestycyjnych przedsiębiorstw. W skład karteli mogą wchodzić przedsiębiorstwa krajowe, zagraniczne, a niekiedy instytucje rządowe poszczególnych krajów. Jednym z najbardziej znanych karteli międzynarodowych jest OPEC - organizacja eksporterów ropy naftowej.
Zasadniczym celem umowy kartelowej jest ograniczenie wzajemnej konkurencji oraz podział osiąganych zysków monopolowych. Producenci wchodzący w skald kartelu wyznaczają odpowiednie kontyngenty produkcji dla każdego przedsiębiorstwa i równocześnie określają ceny sprzedaży. Podział zysków jest zazwyczaj funkcją przyznanych kontyngentów produkcyjnych lub rynkowych. Przedsiębiorstwa kartelu walczą nieustannie miedzy sobą o przydziały kontyngentów, o wielkości udziałów rynkowych oraz o podział wspólnie osiąganych zysków. Powstające konflikty prowadza w końcu do łamania ustaleń kartelowych przez niezadowolonych producentów. Z tej racji kartele są z natury forma niestabilna i po pewnym okresie funkcjonowania ulegają rozwiązaniu.

(…)

…, zmonopolizowanej w znaczącym stopniu dziedziny.
Przykładem konglomeratu jest działająca na polskim rynku firma amerykańska Procter and Gamble. Która zajmuje istotne miejsce nie tylko w produkcji artykułów sanitarnych dla kobiet I dzieci ( ponad 60 % produkcji tych wyrobów), lecz również w produkcji past do zębów, proszków do prania., maszynek do golenia oraz kawy. Inna znana firma Pepsico, która w Polsce wykupiła…
… na rynkach zagranicznych zostaliby ostatecznie zmuszeni do pogodzenia się z istnieniem nowego partnera w międzynarodowych stosunkach gospodarczych. Mimo to władze postanowiły przeciwdziałać pewnym, negatywnym, w ich ocenie, przejawom działalności monopoli. Podjęły, zatem wysiłki zmierzające do regulowania wysokości cen dyktowanych przez zmonopolizowaną wytwórczość przemysłową oraz likwidując (delegalizując…
… wejścia na rynek nowych podmiotów gospodarczych oraz przez konkurencyjny import. Na mocy ustawy z 24 lutego 1990 roku o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym rozpoczął swoją działalność Urząd Antymonopolowy ( obecnie nazywany Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów). Generalną linią działania Urzędu jest promowanie konkurencji przez wpływanie na zmianę struktury organizacyjnej gospodarki, w tym - tworzenie warunków dla powstania nowych firm oraz przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym, stosowanym wobec konsumentów i przedsiębiorstw. Promowanie konkurencji ma na celu poprawę efektywności gospodarowania w skali makro- i mikroekonomicznej. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów pełni dwojakiego rodzaju funkcje: strukturalne i regulacyjne. Strukturalne funkcje Urzędu polegają na jego ustawowej…
... zobacz całą notatkę