Molier, Mizantrop. K om ed i a w pięciu aktach , przeł. oprac. Tadeusz Żeleński (Boy), wyd. 3 przej rz . , BN II 2, 1951. WSTĘP
„Mizantrop” - najbardziej osobista sztuka Moliera .
Alcest - komiczny i dramatyczny, szczery, wierny, pyszny, uparty, mało samokrytyczny.
Celimena - błyskotliwa, zalotna, snobka, namiętność (hobby) to słabość, nowe ujęcie miłości.
Filint - serdeczny, spokojny, ma słabość inteligentów - dworowanie z innych, doświadczenie Moliera (Alcest - temperament).
satyra salonu, skrótowość, uniwersalność, ponadczasowość, wierszowany (proza tylko w far-sie).
aleksandryn (13-zgłoskowiec).
TEKST
osoby:
Alcest, zalotnik Celimeny.
Filint, przyjaciel Alcesta.
Oront, zalotnik Celimeny.
Celimena.
Elianta, kuzynka Celimeny.
Arsena, przyjaciółka Celimeny.
Akast i Klitander - markizowie.
Sierżant urzędu marszałkowskiego.
Ergast, służący Alcesta.
Lokaj Celimeny.
miejsce: Paryż, dom Celimeny.
AKT
scena - Filint i Alcest.
od początku główny rys charakteru bohatera, temat utworu.
Alcest jest wściekły.
Filint dopytuje się, o co chodzi.
Alcest obraża Filinta, oskarża go o fałsz (przypochlebia komuś, a potem z niego drwi); Filint jest światowcem, Alcest jest zazdrosny o inne przyjaźnie Filinta, chciałby szczerości w kontaktach z innymi.
Filint mu perswaduje, że to niemożliwe.
Alcest się upiera.
Filint go mityguje.
Alcest nienawidzi ludzi, chce uciec na pustynię.
Filint akceptuje ludzi, jakimi są, nie stara sie ich zmieniać na siłę.
Alcest ma jakiś proces, ale nie stara się uładzić sędziów, kocha osobę pełną wad, które sam potępia.
Filint wymienia dobre kobiety: Eliantę i Arsenę.
Alcest wybrał jednak powabną Celimenę, wierzy, że ją zmieni, przyjechał porozmawiać z nią, dlatego jest zdenerwowany, „miłością rozsądek nie włada”.
scena - Oront, Alcest i Filint.
Oront przypochlebia się Alcestowi, chce przeczytać mu wiersz.
Alcest musi być człowiekiem niepospolitym i szanowanym, ostrzega Oronta, że jest zbyt szczery.
mizdrzenia autorskie Oronta.
Filint zachwala sonet Oronta.
Alcest dziwi się, mimo słów z poprzedniej sceny Alcest nie potrafi brutalnie wyrazić swojego zdania, stopniowo rozgrzewa się.
Filint się śmieje.
Oront twierdzi, że jego sonet jest doskonały, obraża się, staje się wrogiem Alcesta.
scena -Filint i Alcest.
Filint przepowiada kłopoty Alcestowi.
AKT.
scena - Alcest i Celimena.
(…)
… r. zakłada teatr, bankrutuje, 1646-1658 wędrowna trupa aktorska, poparcie króla, okres walki: „Świętoszek” i inne, „Don Juan” (odpowiedź na zarzuty na „Świętoszka”), 1662 r. małżeństwo z (prawdopodobnie) siostrą / córką przyjaciółki Magdaleny Bejart (dla niej rzucił dom, szkołę i założył teatr), Armandą (miała ok. 20 lat), miłostki Armandy, zapracowany, ok. 30 genialnych sztuk w ciągu 14…
…, Celimena i służący.
rozmowa i charakterystyka życia salonów.
Elianta zaznacza swoją odmienność, traktuje towarzystwo, jak Filint, z pobłażliwą wyrozumia-łością.
Celimena opowiada złośliwie, z werwą i dowcipem, wspaniale „kreśli” portrety.
Alcest wybucha, złość i ironię kieruje przeciwko „głuptasom”, nie Celimenia.
Elianta mówi o „różowych okularach” miłości.
Alcest decyduje się siedzieć u Celimeny, dopóki…
… nie jest zadowolona, kreśli portret przyjaciółki - zawistna dewotka.
scena - wchodzi Arsena.
Celimena w trakcie złośliwej tyrady zmienia ton i wita Arsenę.
scena - Arsena i Celimena.
Arsena mówi Celimenie, że niby usłyszała o niej plotki, ale oczywiście, nie wierzy w te osz-czerstwa.
Celimena odpłaca jej pięknym za nadobne.
Arsena się broni.
Celimena wymierza jej ostatni cios - odnośnie wieku (Celimena ma 20 lat).
Arsena nabiera sił i atakuje Celimenę: „bez… niejakich ustępstw serc się nie zdobywa”.
scena - wchodzi Alcest.
scena - Alcest i Arsena.
Arsena uwodzi Alcesta, proponuje mu możną protekcję.
Alcest odrzuca jej propozycję.
Arsena informuje go o zdradach Celimeny.
AKT.
scena - Eliant i Filint.
Elianta i Filint rozmawiają o Alceście, jego uporze i bezkompromisowości.
Elianta: komizm Alcesta płynie z sytuacji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)