Leki przeciwnowotworowe - wykład - Antybiotyki

Antybiotyki ryfamycynowe
Dr inż. Krzysztof Bujnowski
sem. letni 2012/2013
Mykobakterie chorobotwórcze
Mykobakterie (prątki) - szczególną klasą chorobotwórczych bakterii tlenowych.
Są przyczyną niezwykle groźnych chorób: gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis) i
trądu (Mycobacterium leprae). Lekooporne (oportunistyczne) mykobakterie MAIC
(Mycobacterium avium intracellulare) stwarzają szczególne zagrożenie u chorych z
syndromem AIDS.
Bogata w specyficzne lipidy (m.in. glicerydy kwasów mykolowych) i woski ściana
komórkowa mykobakterii stanowi nieprzenikalną barierę dla licznych grup
leków przeciwbakteryjnych, stąd zestaw specyfików do leczenia chorób
wywoływanych przez mykobakterie, w tym – prątki gruźlicy ograniczony jest do
kilkunastu.
Prątki wykazują ponadto dużą odporność na wysychanie oraz na działanie różnych
czynników chemicznych, w tym – kwasów i licznych środków dezynfekcyjnych, co
zawdzięczają hydrofobowej strukturze ściany komórkowej.
Schemat struktury ściany komórkowej Mycobacterium tuberculosis
Wg. M. Zięba, M. Krawczyk, I Grzelewska-Rzymowska, S. Kwiatkowska, Pol. Merk. Lek., 2006, XXI, 123, 262-265
GRUŹLICA
Gruźlica ciągle - ogólnoświatowym problemem zdrowotnym. Każdego roku
zapada na nią kolejnych 8-10 mln. ludzi, z czego umiera 1-2 mln. Obecnie na
świecie żyje około 100 mln. ludzi zarażonych gruźlicą. Wysoki odsetek chorych
stanowią osoby z syndromem AIDS.
W krajach Trzeciego Świata oraz powstałych po rozpadzie Związku Radzieckiego
~ 95% wszystkich infekcji oraz 98% wszystkich zgonów wywołanych gruźlicą.
Wysoka zakaźność gruźlicy oraz duże ruchy migracyjne ludności (głównie - w
poszukiwaniu pracy) powodują zagrożenie mieszkańców krajów wyżej
rozwiniętych, w tym Polski.
W Polsce – rocznie około 40% przypadków śmiertelnych, wywołanych przez
wszystkie choroby bakteryjne.
Bakterie gruźlicy zakażają organizm człowieka przede wszystkim przez płuca, ale
mogą też dostawać się do wnętrza ciała przez układ pokarmowy lub skórę. Gruźlicą
można zarazić się tylko od osób z czynnym procesem chorobowym.
Środki do zwalczania gruźlicy
Największą siłę hamowania wzrostu prątków wykazują izoniazyd, ryfampicyna,
etambutol, streptomycyna i pirazynamid. Ponieważ w leczeniu stosuje się
zawsze skojarzenia trzy- lub czterolekowe, wybór leków alternatywnych, w
przypadku oporności na standardowe preparaty przeciwgruźlicze, jest
minimalny.
Do zwalczania chorób mykobakteryjnych intensywnie poszukuje się
nowych leków, szczególnie o oryginalnym mechanizmie działania
przeciwbakteryjnego. Niezwykle trudno jest znaleźć struktury chemiczne, które
pokonują barierę błony komórkowej u mykobakterii.
Nadal bardzo ważnym kierunkiem działań jest modyfikacja znanych
struktur aktywnych, w celu otrzymania nowych pochodnych o lepszych
właściwościach użytkowych (terapeutycznych).
ANTYBIOTYKI RYFAMYCYNOWE I ICH ROLA W LECZENIU GRUŹLICY.
Jednym z najważniejszych narzędzi medycyny w zwalczaniu chorób wywoływanych
przez patogenne mykobakterie są antybiotyki ryfamycynowe, ... zobacz całą notatkę