86.KODEKS ZOBOWIĄZAŃ I KODEKS HANDLOWY II RP Kodeks zobowiązań wszedł w życie 01.07.1934 na miejsce kodeksów niemieckiego, austriackiego i Kodeksu Napoleona. Obowiązywał do 1964 roku. Opierał sie na dwóch fundamentalnych zasadach prawa zobowiązaniowego: równości stron i wolności umów/ bezpieczeństwo obrotu. Za źródło zobowiązań uznawał on: umowy, jednostronne czynności prawne oraz inne czyny i zdarzenia prawne. Zawierał liczne klauzule generalne, umożliwiające elastyczne jego stosowanie w obrocie gospodarczym oraz przed sądami, przez zapewnienie sędziemu dużej swobody w ocenie sprawy, zarówno gdy chodziło o treść prawidłowo zawartej umowy jak i możliwość w ściśle określonych przypadkach rozwiązania umowy. W części szczegółowej kodeks normował szeroki katalog umów: zamiany, darowizny, najmu, dzierżawy, użyczenia, pożyczki, zlecenia o pracę i o dzieło, pośrednictwa, przechowywania, depozytu, renty, dożywocia, spółki cywilnej nie mającej osobowości prawnej oraz umów losowych (zakład, gra). Jego autorem był Roman Longchamps de Berier. W 1933 roku został wydany w formie rozporządzenie prezydenta z mocą ustawy.
Kodeks handlowy
Drugim obok kodeksu zobowiązań wzorcowym dziełem polskiej doktryny prawniczej był Kodeks Handlowy z 1933 roku . Uzupełniony był w 1934 roku prawem o spółkach przez Stanisława Wróblewskiego. Składał sie z 2 ksiąg; 1 była poświęcona kupcowi, 2 czynnościom handlowym. W 1934 roku Kodeks Handlowy uzupełniono przepisami o spółkach, domach handlowych i sprzedaży na raty, z mocą obowiązującą od 01.07.1934. Według kodeksu kupcem był ten, który we własnym imieniu prowadził przedsiębiorstwo zarobkowe, czyli zawodowo i stale trudnił się sie czynnościami handlowymi. Opierało sie zatem na kryterium podmiotowym. Kupców podzielono na rejestrowych (prowadzili przedsiębiorstwo większych rozmiarów, w tym także spółki handlowe) i nierejestrowych (drobniejsi). Kupcy rejestrowi podlegali wpisowi do prowadzonego przez sądy rejestru handlowego, a kupcy nierejestrowi nie byli wpisywani. Kupcy rejestrowi mogli prowadzić działalność handlową w ramach spółek. Prawo handlowe regulowało powstanie i funkcjonowanie spółek: akcyjnych; z ograniczona odpowiedzialnością, komandytowych, jawnych. Pierwsze dwie posiadały osobowość prawną, dwie pozostałe były jej pozbawione. Największe znaczenie w Polsce uzyskały spółki akcyjne i z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółki akcyjne umożliwiały gromadzenie kapitałów przekraczających możliwości pojedynczych osób i ułatwiały realizacje wielkich przedsięwzięć gospodarczych. Prawo stwarzało sprzyjające warunki powstania tych spółek, wyłączając elementy koncesyjne, a opierając się na zasadzie rejestracji przez sąd. W 1936 roku było 1100 spółek akcyjnych.
Dużą rolę w życiu gospodarczym kraju odgrywały spółki z ograniczona odpowiedzialnością. Organizacja takiej spółki była prostsza, kapitał zakładowy mniejszy, a wpływ udziałowców na działalność spółki większy. W 1936 roku w Polsce było ich 4500. Oprócz spółek do kupców rejestrowych zaliczano przedsiębiorstwa państwowe, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych i spółdzielnie. Organizację i działalność spółdzielni regulował ustawa z 20.10.1920. Spółdzielnia to dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób o zmiennym kapitale i składzie osobowym, którego celem było prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa dla podniesienia zarobku lub gospodarstw członków. Udziały członków były niezbywalne. Organami spółdzielni były: walne zgromadzenie, rada nadzorcza i zarząd. Spółdzielni
(…)
…, pożyczki. W ramach tych umów są umowy o pracę, uważano prawo pracy jako część prawa cywilnego. Drugie to czyny niedozwolone- delikty. Art 134 -„kto z winy swej wyrządził szkodę zobowiązany jest do jej naprawienia”. Kolejne to należne świadczenia, sytuacja gdy ktoś komuś świadczy, obowiązki świadczenia. Kodeks był oparty o swobodę umów. Zasada ta uległa modyfikacji, W związku z rozwojem umowy masowo…
… wynikające ze sprzedaży handlowej, umowy ajencyjnej, komisji, ekspedycji, przewozu, składu, rachunku bieżącego, spółki cichej. Regulując obrót handlowy kodeks upraszczał formy czynności prawnych dokonywanych przez kupców. Zapewniał szybkość i bezpieczeństwo obrotu. Cechowały go surowość wobec dłużników i ułatwienia w dochodzeniach roszczeń wierzycieli. Specjalne przepisy zapobiegać miały nieuczciwej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)