ROZ.8 RUCH [8.1 Sterowanie ruchem] Mięśnie i ich ruchy Mięśnie kręgowców dzielą się na 3 kategorie:
głądkie (sterują ruchami narządów wewnętrznych)
szkieletowe (sterują ruchami ciała względem otoczenia)
sercowe (cechy pośrednie między a i b)
Akson może unerwiać więcej niż jedno włókno mięśniowe.
Złącze nerwowo- mięśniowe: synapsa, w której akson ruchowy styka się z włóknem mięśniowym
Każdy mięsień może wykonywać tylko jeden ruch (skurcz)- i tylko w jednym kierunku.
Miastenia : choroba autoimmunologiczna, polega na tym, że układ odpornościowy niszczy receptory acetylocholiny na złączach nerwowo- mięśniowych. Objawia się tym, że osoba ma narastające osłabienie i męczliwość mięśni szkieletowych. Można ją leczyć lekami osłąbiającymi układ odpornościowy, albo leki hamujące cholinesterazę (enzym, który rozkłada acetylocholinę). Mięśnie szybko- i wolnokurczliwe Mięśnie zawierają:
włókna szybkokurczliwe : szybko pracują, szybko się męczą. Ich praca jest procesem anaerobowy (beztlenowy) - opiera się na reakcjach nie wymagających tlenu (choć tlen potrzebny jest do regeneracji). Dlatego powodują zmęczenie. Produktami metabolizmu beztlenowego są mleczany i forsforany (które powodują zmęczenie mięśni). włókna wolnokurczliwe : odpowiadają za mniej energiczne skurcze, ale nie ulegają zmęczeniu. Nie męczą się, bo są aerobowe (tlenowe) - w czasie skurczu konsumują tlen. *Ludzie różnią się proporcją włókien szybko ws. Wolnokurczliwych
Sterowanie mięśniami przez proprioceptory Proprioceptor: receptor, który wykrywa położenie lub ruch części ciała. Wykrywa rozciąganie i napięcie mięśnia i wysyła komunikaty to rdzenia kręgowego (aby zmienił swoje sygnały). Gdy mięsień jest rozciągnięty to rdzeń kręgowy wysyła odruchowy sygnał, żeby go skurczyć.
Czyli : odruch na rozciąganie jest wywołany przez rozciąganie (ale nie powoduje go)
a) Wrzecono mięśniowe to jeden z proprioceptorów. Jest to równoległy do mięśnia receptor wrażliwy na rozciąganie. Proces:
Wrzeciono mięśniowe jest rozciągane jego nerw czuciowy wysyła komunikat do neuronu ruchowego w rdzeniu kręgowym ten wysyła sygnał z powrotem do mięśni otaczających wrzeciono wywołuje to skurcz
b) Narządy ścięgniowe Golgiego : inny typ proprioceptorów. Reaugują na wzrost napięcia mięśniowego. Zapobiegają nadmiernie silnym skurczom mięśni. Czyli : energiczny skurcz mięśnia hamuje dalsze kurczenie się dzięki pobudzeniu narządów ścięgniowych Golgiego.
(…)
…, jeśli w dorosłym wieku zacznie uczyć się tego języka
- nie ma ostrej granicy dla nauki drugiego języka
- poziom pobudzenia ośrodków językowych w mózgu zależy od stopnia jego opanowania
- jeśli ktoś przed rozpoczęciem nauki nie nauczy się jakiegoś języka, nigdy nie opanuje dobrze żadnego języka
Uszkodzenia mózgu a język
Afazja Broki (afazja ruchowa)
- prawie wszystkie przypadki afazji mają uszkodzony ten sam obszar, niewielką część płata czołowego w lewej półkuli, w pobliżu kory ruchowej, obszar ten nazywa się polem Broki
- mówienie pobudza duży obszar mózgu, głównie w lewej półkuli ale nie tylko w polu Broki, uszkodzenie pola Broki powoduje tylko niewielkie lub krótkotrwałe zaburzenie mowy
- afazja Broki / afazja ruchowa; uszkodzenie mózgu powoduje poważnie upośledzenie tworzenia wypowiedzi, niezależnie od miejsca wystąpienia urazu. Dla tego typu afazji charakterystyczne jest również upośledzenie rozumienia mowy, zwłaszcza jej złożonej struktury
- pacjenci z afazją Broki mówią powoli i mają trudności z wysłowieniem się oraz pisaniem i gestykulacją
- afazja wpływa w równym stopniu na osoby głuche posługujące się językiem migowym
- a więc problem dotyczy funkcji językowych, a nie mięśni artykulacyjnych…
… w których występują uszkodzenia, które składają się na afazje Broki czy Wernickiego pełnią ważną rolę w realizacji funkcji językowych, i nie tylko
- płat skroniowy związek z pamięcią deklaratywną (problem u pacjentów z afazją Wernickego z przypominaniem sobie nazw przedmiotów)
- płat czołowy związek z pamięcią proceduralną
- możemy wyjaśnić wpływ uszkodzeń różnych okolic mózgu na funkcje językowe bez przyjmowania…
… sekwencja ruchów. Może być nabyty, bądź wrodzony (np. ziewanie, uśmiechy). [8.2 Mózgowe mechanizmy kontroli ruchowej]
Funkcje kory mózgowej
Pierwszorzędowa kora ruchowa (zakręt zlokalizowany w płacie czołowym przez bruzdą centralną): WYWOŁUJE RUCHY.
Jest głównym źródłem sygnałów biegnących z mózgowia do rdzenia kręgowego. Tam (w rdz kr) znajdują się centralne generatory rytmu, które kontrolują mięśnie…
…, że funkcja tych obszarów jest ograniczona do języka
Dysleksja
- dysleksja to specyficzne zaburzenie czynności czytania u osoby, która nie ma zaburzeń widzenia ani upośledzenia innych funkcji intelektualnych
- częściej występuje u chłopców niż u dziewcząt i najprawdopodobniej ma podłoże genetyczne
- dyslektycy z reguły mają bardziej symetryczną budowę półkul mózgowych, stwierdza się u nich także niewielkie zmiany patologiczne dotyczące między innymi szczegółów budowy mikroskopowej
- aktywność w jednej okolicy korowej bywa u nich nieskorelowana z aktywnością w innych okolicach korowych tej samej półkuli
- dysleksja dysfonetyczna; trudność z dzieleniem wyrazów na głoski, próbują zapamiętać wyrazy w całości, rozumują słowa na podstawie kontekstu
- dysleksja dysejdetyczna ; nie potrafią scalać głosek w pojedyncze słowa, czytają wolno i mają szczególne trudności z wyrazami, których wymowa różni się od pisowni
- 1 hipoteza wyjaśniająca; wielu dyslektyków ma trudności z wykrywaniem następstwa czasowego dźwięków, dostrzeganiem między nimi różnicy, a nawet wystukiwaniem rytmów
- 2 hipoteza wyjaśniająca; dysleksja polega na dysfunkcji w przekształcaniu informacji wzrokowej na słuchową, jakby dwie części mózgu…
… komórek, gdzie łączą się z receptorami zawieszonymi w cytoplazmie, a następnie wchodzą do jądra komórkowego, gdzie wpływają na proces ekspresji genów
Hormony płciowe: specjalna kategoria steroidów, wydzielana przede wszystkim przez gonady (jądra i jajniki), albo nadnercza.
androgeny: „hormony męskie”, stężenie większe jest u mężczyzn, np. testosteron
estrogeny: „hormony żeńskie”, np. estradiol
progesteron: w większych ilościach występuje u kobiet
Geny aktywowane przez androgeny lub estrogeny to: geny związane z płcią (ponieważ ich efekty są dużo silniejsze u osobników jednej płci). Sterydy anaboliczne: testosteron i inne androgeny; stymulują rozrost mięśni, stosowane przez sportowców, niebezpieczne.
Hormony tarczycy: wydzielane przez tarczycę
Monoaminy: np. noradrenalina i dopamina
Kontrola…
… synapsy dopaminergiczne poprzez zwiększenie wydzielania dopaminy z zakończeń presynaptycznych. Odwraca działanie transportera dopaminowego (białka), sprawiając, że komórka wydziela dopaminę zamiast ją wychwytywać. Blokuje też niektóre synapsy, które hamują wydzielanie dopaminy.
Kokaina: blokuje wychwyt zwrotny dopaminy, noradrenaliny i serotoniny, przedłużając w ten sposób ich działanie
Wpływ kokainy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)