Juliusz Słowacki - Beniowski PIEŚŃ PIERWSZA Za panowania króla Stanisława na Podolu mieszkał ubogi szlachcic - Maurycy Kazimierz Zbigniew Beniowski. Miał 20 lat i był właścicielem wsi. Jednak w wyniku procesu o sprawę graniczną stracił tę wioskę - był młody i nie miał doświadczenia, więc sędzia, zastawnik i regent ograbili go ze wszystkiego, co miał. Kochał się ze wzajemnością w Anieli, z bogatej rodziny A…wiczów (dosłownie tak jest zapisane w tekście). Jej ojciec był ekscentryczny - swój zamek otoczył rzymskimi rzeźbami, wierzył w rzymskich bogów, proroctwa i senniki, ale i w Chrystusa. Beniowski śmiał się z tego, ale nic nie mówił, żeby sobie nie zaszkodzić. Gdy stracił wioskę, ojciec Anieli powiedział mu po włosku: addio!, a po polsku: pisuj do mnie na Berdyczów. Mimo to młodzi spotkali się po kryjomu pod jaworem, choć tego do końca nie wiadomo, bo kroniki nie podają. Kazimierz miał szacunek do miejsc ojca Anieli, ponieważ wiedział, że wszędzie tam jest też cząstka jej. To był jego „kraj młodości szczęśliwy”.
W tym miejscu narrator mówi w 1. Os. L.poj o swoim kraju. On najbardziej ze wszystkich najpiękniejszych krajów woli jedną, pachnącą kwiatami wieś, na której przebywał w młodości. Apostrofa do melancholii. Zaraża teraz nawet okoliczną szlachtę, melancholia owa jest jak epidemia. Narrator sam odbył wędrówkę i teraz nie jest już Polakiem, lecz bajronistą. Piękne są ta strofy, ale musi wracać do poematu. Apostrofa do Polski, aby została lepiej „ludzi wielkim prochem”, aniżeli miałaby być podstępna niczym Włoch. (tu następują strofy liryczne, których nie rozumiem, porównanie Polski i jej grobu do kielicha octowego - czyżby martyrologia?). Tymczasem wieczorem Beniowski kazał osiodłać dwa konie i wyruszył w podróż ze swoim dawnym sługą - Grzesiem. Gdy przejeżdżali obok domu Anieli, Kazimierz zapłakał. Niestety Grzesia skusiła smacznym dźwiękiem wódka golańska, którą miał ze sobą i po niedługim czasie z Beniowskim jechał już tylko koń Grzesia. Nagle ktoś go dopadł i wyprzedził szlachcica - wiedźma! Wzięła z rąk Kazimierza lejce (Polak daje się zawsze wieść!) i ona poprowadziła jego konia. Ten zaś nie wiedział co zrobić - ściąć jej głowę, czy co? A co ty , czytelniku, zrobiłbyś w takiej sytuacji? Zwłaszcza, że była to wiedźma-kobieta! Nagle zwolniła, zatrzymała się i zsiadła z konia. Byli w pasiece, którą Beniowski znał. Starosta ofiarował ją córce - Anieli i stąd nazwa tego miejsca - Anielinki. A wiedźma to niańka Anieli - Diwa. Zaprowadziła go do chaty okrytej słomą. Tam czekała na niego ukochana, prawie płacząca. Skarżyła się, że on chciał wyjechać, nie mówiąc jej o tym i gdyby nie Diwa, to byłby już daleko stąd. A ona kocha go i tylko jego. Przyjechał do niej dziś Dzieduszycki prosić o jej rękę, ale ona go nie chce! Chociaż jej ojciec przystał na tę propozycję. Czekała na jakieś jego słowa, a on wciąż milczał. Padła załzawiona.
(…)
… został wydany w 1841r. Był narzędziem walki, jako manifest myśli postępowej przeciwstawiać się miał ogółowi. Walce służyć miały nie tylko dygresje, aluzje, ale cały utwór. Początkowo wyraźna była w nim tendencja, ażeby przeciwstawić się fałszywej poetyczności romantyków. Potem - aby pokazać, jak naprawdę wygląda poezja Konfederacji barskiej, ile poezji można wydobyć z życia staropolskiego. Wstępując na teren…
… oraz piękną Anielę. W trzeciej pieśni narrator zapowiada wzruszenie do łez. PIEŚŃ TRZECIA
Bardzo smutno jest być samotnym młodemu, tak jak pan Kazimierz. Poeta też o tym wie. Teraz jest tyle poetów, ale co z nich za artyści, skoro opisując burzę, chmura piorun zostawia w cenzurze. Beniowski stał na polach podolskich. Narrator wtrąca o krytyce, jakiej zawsze zostawał poddawany. Początkowym jego zamysłem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)