List do Pizonów Horacy (notatka 1) Wstęp - przeł. I oprac. T. Sinko
Horacy - 65-8 r.p.n.e.; najpierw pisał satyry, potem wierszowane gawędy w formie listów poetyckich. Pierwsza księga listów wydana została w 20 r.p.n.e., potem znów zabrał się do tworzenia liryki i powrócił do listów.
List pierwszy - 14 r.p.n.e.; do Augusta
List drugi - 18 r.p.n.e.; do Florusa
List trzeci - 20/19 r.p.n.e.; do Pizonów
Tematy literackie Listów List pierwszy - autor zwraca się przeciwko ludziom wielbiącym twórczość już dawno zmarłych, a nie uznających autorów ówczesnych; przeciw twórcom, którzy układają wiersze bez żadnego talentu i warsztatu literackiego.
List drugi - wyjaśnia swą nieproduktywność poetycką kiepskimi warunkami, które panują w hałaśliwym Rzymie.
List tr zeci :
Jest do list do konsula (z r. 23) Grzegorza bizona, towarzysza broni podczas wojen horacego horacego jego syna, Greusa, konsula (od 7-17 r.n.e.) i namiestnika Syrii, oraz do, jeszcze mniej znanego, młodszego brata. Treść listu stanowią uwagi o twórczości poetyckiej i rady dla poetów. W utworze zauważono schemat podręcznikowy, np. w cz. I można wyróżnić uwagi o tzw. „częściach utworu” ( tractatio, inventio, disposito, elocitio ) i rodzajach poezji (epopeja, dramat, …), a w cz. II uwagi o wykształceniu, obowiązkach poety, poecie doskonałym i szalonym.
List ten nazwany został przez Kwintyliona „księga o sztuce poetyckiej”.
Na początku prozaiczne źródło Horacego zawierało uwagi o twórczości i jej swobodzie, ograniczonej jedynie względami na jednolitość ( homo genię ).
Przykład niejednolitości u Horacego: malowanie obrazu, z którego poprzez współistnienie różnych elementów powstaje potwór, a nie, jak się spodziewano, centaurzyca czy syrena (to był rodzaj anegdotycznego czy obrazowego wstępu do dzieła, tzw. p ro-laliai czyli przedmowy .
Dalej mówi Horacy, że ważny jest wybór przedmiotu, odpowiedni do zdolności poety. Pozwoli to na odpowiedni dobór wyrazów, dostosowanie stylu do treści, materiał na utwór wymyśla się samodzielnie albo przejmuje z tradycji.
Ważne jest odpowiednie dostosowanie stylu do charaktery osób mówiących (głównie w dramacie), poznanie właściwości czterech wieków ludzkich (dziecka, młodzieńca, męża, starca). Przy układaniu fabuły należy zwrócić uwagę na wybór odpowiednich zdarzeń. Rola chóru jest bardzo ważna. Co do doboru stóp metrycznych, łatwiejsze było użycie trymetru jambicznego w tragedii i komedii, jednak sumienny poeta pójdzie inną drogą i będzie pilnie naśladował wzory greckie.
(…)
… nie sprawia wrażenia obmyślanego wykładu, lecz swobodnej, towarzyskiej gawędy. Nie jest to podręcznik poetycki, lecz swobodny wywód.
Wpływ Listu do Pizonów Horacego na potomność: podręcznik wymowy i poetyki średniowiecznej; w renesansie utwór Poeticorum Libri III Hieronima ????; francuski teoretyk Jacques Peletier du Mans w L'art.poetique ; Mikołaj Boileau; w Polsce Poeta Ł. Opalińskiego, O nauce wierszopiskiej W. Rzewuskiej, Sztuka rymotwórcza F.K.Dmochowskiego, Do Dafny o poezji K. Brodzińskiego.
Pierwszego polskiego przekładu Sztuki poetyckiej Horacego dokonał Onufry Korytyński; ostatniego (i najlepszego) - Jan Czubek w 1924 r..
List do Pizonów Horacy (notatka 2)
WSTĘP
G. Horatius Flaccus - 65-8 r.p.n.e..
Twórczość rozpoczął od heksametrycznych satyr - 3 księgi Pieśni, później pisał wierszowane…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)