To tylko jedna z 11 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Historia architektury i sztuki
15.10.2011 - ćwiczenia 1.
Literatura pomocnicza:
„Sztuka w Polsce Piastów i Jagiellonów” - Tadeusz Chrzanowski / ilustracje obowiązkowe - tom II
„Sztuka w Polsce od I do III Rzeczpospolitej” - Tadeusz Chrzanowski / ilustracje obowiązkowe - tom II
Na kolokwium należy rozpoznać styl, epokę i określić cechy danego obiektu.
Polska
1.ZIEMIE POLSKIE W CZASACH NAJDAWNIEJSZYCH
ślady przebywania człowieka w jaskiniach - plan kopalni w Krzemionkach Opatowskich to 2100 r. p.n.e. Drążono pod ziemią chodniki, po których poruszał się człowiek. Dzisiaj kopalnia pełni funkcję rezerwatu archeologicznego do zwiedzania. Nie ma tam śladów sztuki.
kultura łużycka - (1300 r. p.n.e. - 400 r. p.n.e.), sztuka okresu archaicznego zbliżona do tej ze starożytnej Grecji. Rozpoczyna się osadnictwo. W Łużycach odkryto najstarsze groby tej kultury. Ciała palono i składowana je w urnach.
Czarna kropla - ślady tej kultury, kultura skoncentrowana w Wielkopolsce, Śląsku i częściowo w Małopolsce.
Grody:
nizinne - wybierano wyspy na jeziorach
wyżynne (górski) - wybierano szczyty wzniesień do trudnego zdobycia i dobrej obserwacji
szukano bezpiecznych miejsc, dobrych do obrony
osady wzmacniane wałami drewniano - ziemnymi
grody miały najczęściej plan owalu (rys.)
wewnątrz grodu, wzdłuż muru konstruowano ulice okrężne do lepszej komunikacji
osady były zaludnione
jedna osada była ufortyfikowana - centralna, wokół niej były osady mieszkalne
Przykład:
Biskupin:
Walenty Szwajcer odkrył drewniane belki i fragment ulicy, był to gród Biskupin - V w. p.n.e.
osada z tamtych czasów
dzisiaj rezerwat archeologiczny
usytuowany na wybrzeżu wchodzącym do jeziora
tereny od strony lądu były bagienne
bezpieczny dla osadników
Plan osady:
wały drewniano - ziemne kryły bloki mieszkalne, nieprzyjaciel nie wiedział co jest za nimi
do bramy prowadził drewniany most, dojazd po łuku - zastosowanie militarne, ponieważ po łuku wróg miał utrudnioną linię ostrzału
ulice (wewnętrzne ulice z drewnianych belek) były równoległe wewnątrz osady, oraz droga okrężna
pomiędzy ulicami znajdowały się domy ułożone w rzędach
Konstrukcja bram osady:
drewniano - ziemne, w środku konstrukcji ziemia
górne partie muru to wystające zęby dla łuczników, którzy strzelali przez otwory - funkcja militarna
Domy w osadzie:
wyłącznie drewniane taki sam plan domów - składał się z dwóch części:
pierwszego przedsionka
zasadniczej izby mieszkalnej, a w niej po prawej stronie było palenisko i po lewej sypialnie
boczne ściany chałup - konstrukcja sumikowo - łątkowa
(…)
…
było zagłębione w ziemi
znajdowało się w rotundzie
świątynie:
miały początek w krzyżu greckim - te same długości ramion
miały funkcje obronne - obiekty wzmocnione, schronisko dla lokalnej ludności, sztuka karolińska
Przykłady:
Ostrów Legnicki
Giecz
Przemyśl
Katedry:
katedra w Poznaniu
katedra na Wawelu
kościół na planie krzyża łacińskiego - powszechny krzyż
powstaje prezbiterium (lokowane od wschodu) z absydą…
… jest mauzoleum Piastów
budowla centralna wzniesiona na planie krzyża greckiego (o równych ramionach)
charakterystyczny długi chór
Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej i św. Małgorzaty w krakowskiej dzielnicy Kazimierz:
bardzo długi chór - prezbiterium dla zakonników
wyposażenie świątyni jest bardzo skromne
Kościół Świętej Trójcy w Gdańsku:
wzniesiona dla franciszkanów
rodzaj kościoła halowego Wnętrze kościoła…
… - inicjator ważnych śląskich miast
zakon krzyżacki - inicjator zakładania polskich miast
Przykład:
Środa Śląska:
najpierw osada targowa, później założenie miejskie
głównym punktem miasta był rynek i odchodzące od niego ulice
wokół miasta mury obronne
powstała na prawie magdeburskim i flamandzkim, prawo magdeburskie + prawo flamandzkie = prawo średzkie (określenie pochodzi od nazwy miasta)
Plan miasta:
(rys…
… sala zamkowa w zamku krzyżackim
Przykłady:
zamek w Radzyniu Chełmińskim:
ruiny zamku krzyżackiego
wzór w kształcie rombu uzyskani za pomocą zendrówki, zendrówka:
cegła ceramiczna wypalona do granicy zeszklenia
jej powierzchnie są błyszczące i ciemniejsze niż cegły zwykłej, zwanej wiśniówką
stosowana do budowy fundamentów i mocno obciążonych filarów
w okresie gotyku stosowana często w celach…
…. zendrówkami - układanymi w "zęby" i romby (wątki, w jakie zostały ułożone, określane są mianem "długoszowych")
Jan Długosz - dziejopisarz, kanonik, w swej pracy stosował portal schodkowy.
Fara p.w. Bożego Ciała w Bieczu:
budowana etapami - najpierw, pod koniec XV w. ufundowane zostało prezbiterium przez Jakuba z Dębna, później, w XVI w. dobudowano korpus nawowy, w tym wieku powstała też wieża dzwonnica…
… na Wawelu:
obiekt renesansowy - odbudowa fragmentu zamku na Wawelu. Włoski budowniczy - Franciszek Florentczyk przeobraża dziedziniec wewnętrzny - okno skierowane na dziedziniec posiada dekorację typową dla renesansu, ponadto dwa filary ozdobione arabeską, zwieńczone kapitelem (arabeska - wić roślinna w pozycji pionowej) i kolejno w górnych częściach budowli - belkowanie z szerokim fryzem, festony (feston…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)