To tylko jedna z 12 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Opracował:
dr n. med. Grzegorz Wyrobiec
UKŁAD DOKREWNY Rola układu dokrewnego polega na produkcji przekaźników chemicznych, które kontrolują czynność innych komórek i tkanek. Gruczoły wewnątrzwydzielnicze (gruczoły endokrynowe) nie posiadają przewodów wyprowadzających, a ich wydzielina dostaje się bezpośrednio do krwi lub płynu tkankowego. Komórki gruczołowe otoczone są bogatą siecią naczyń włosowatych o nieciągłej ścianie (okienkowej lub zatokowej) i to właśnie dziki nim przekaźniki chemiczne dostają się do krwioobiegu. Synteza i wydzielanie przekaźników chemicznych - hormonów podlega regulacji o zróżnicowanym stopniu złożoności. Wpływ na te procesy mają mechanizmy nerwowe, hormonalne oaz metaboliczne. Gruczoły ze względu na budowę histologiczną możemy podzielić na:
Oddzielne narządy zwarte Gruczoły amfikrynowe - zespoły komórek endokrynowych tworzące grupy komórek w gruczołach wewnątrzwydzielniczych lub innych narządach
Pojedyncze komórki endokrynowe - rozsiane w innych narządach
Substancję chemiczną produkowaną przez gruczoły bezprzewodowe i transportowaną z krwią do narządów docelowych określamy jako hormon. W chwili obecnej znanych jest blisko 50 hormonów, które pod względem budowy chemicznej dzieli się na:
steroidy (np. kortyzol, estradiol, progesteron, testosteron)
białka (np. insulina, hormon wzrostu, parathormon, tyreotropina)
krótkie peptydy (np. wazopresyna, tyreoliberyna)
pochodne aminokwasów (np. adrenalina, noradrenalina, tyroksyna)
Regulacja czynności innych narządów przez układ wydzielania wewnętrznego może przebiegać 4 różnymi szlakami:
endokrynową, czyli dokrewną gdzie messengerami chemicznymi są hormony
parakrynową gdzie messenerami chemicznymi są cytokiny
autokrynową
jukstakrynową
PRZYSADKA MÓZGOWA Nadrzędną pozycję wśród gruczołów pełni przysadka mózgowa, która produkuje hormony sterujące wydzielaniem tarczycy, nadnerczy i gonad.
Obie części przysadki powstają z ektodermy. Płat przedni przysadki powstaje w 4 tygodniu życia zarodka z ektodermalnej płytki przysadkowej, która stanowi cześć wysłanego ektodermą sklepienia zatoki ustnej. W pierwszej połowie 4 tygodnia życia płytka przysadkowa fałduje się i tworzy kieszonkę przysadkową (Rathego). Wkrótce potem stykające się z kieszonką dno międzymózgowia grubieje i tworzy wyrostek lejkowaty, który rozrasta się z czasem maczugowato w płat tylny przysadki mózgowej.
Przysadka mózgowa umiejscowiona jest w dole przysadki znajdującym się na dnie siodła tureckiego i łączy się z dolną powierzchnią podwzgórza za pomocą szypuły lejka. Jej szerokość wynosi około 12 mm, a masa około 0,6 g. Przysadka składa się z dwóch różnych pod względem budowy, czynności i pochodzenia części:
(…)
… dihydroksycholekalcyferolu (fizjologicznie aktywnego metabolitu witaminy D), który jest odpowiedzialny za zwiększenie wchłaniania jonów wapnia z jelita.
NADNERCZA
W gruczole nadnerczowym znajdują się dwa narządy endokrynowe, z których jeden otacza drugi.
Część zewnętrzna nadnerczy, czyli kora, pochodzi ze środkowego listka zarodkowego - mezodermy. Wewnętrzna, czyli rdzenna część nadnerczy pochodzi z zewnętrznego listka…
… jest molekularny profil działania kortyzolu, do którego zaliczamy: wpływ na transkrypcje określonych genów i modulację potranskrypcyjną, stabilizacja błon biologicznych (lizosomów i mitochondriów), rola „przyzwalająca” na działanie innych czynników biologicznych (np. umożliwienie presyjnego działania noradrenaliny). Zespół objawów klinicznych wywołanych długotrwałym niedoborem hormonów kory nadnerczy prowadzi…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)