W niniejszym dokumencie można spotkać takie zagadnienia jak: wymiana dóbr, wolność wymiany, cena absolutna, cena relatywna, dochód nominalny, dochód relatywny, konkurencja, mechanizm rynkowy. Szerszej charakterystyki doczekały się też pojęcia: rynek i model czystej gospodarki rynkowej.
GOSPODARKA RYNKOWA
Gospodarka rynkowa kształtowała się w wyniku:
- postępującego wyodrębniania się producentów
- dokonywania się społecznego podziału pracy
- specjalizacji działalności gospodarczej
→Podstawowe pojęcia:
Wymiana dóbr:
- jest skutkiem specjalizacji i podziału pracy
- polega na przeniesieniu wszelkich praw własności do danego towaru od osoby sprzedawcy do osoby nabywcy, w zamian za dobrowolnie ustalony ekwiwalent tego towaru, będący własnością nabywcy
- dokonuje się pomiędzy ludźmi, przedsiębiorstwami oraz przedsiębiorstwami i ludźmi
- formy wymiany:
* barter(bezpośrednia; polegająca na wymianie jednego towaru na inny)
* pośrednia (za pośrednictwem pieniądza)
Wolność wymiany ma miejsce gdy
- przedmioty wymiany są równocenne- wymiana jest ekwiwalentna w sensie obiektywnym
- wymiana dochodzi do skutku dlatego, że obie strony mają poczucie, że wymieniają to , co dla nich mniej korzystne, na to, co przynosi im większe korzyści- wymiana jest ekwiwalentna w sensie subiektywnym
Cena:
- pieniężny ekwiwalent jednostki towaru
Cena absolutna (nominalna):
- liczba jednostek pieniężnych wymienianych na jednostkę towaru
Cena relatywna (realna):
- informuje producenta lub konsumenta, ile musi poświęcić innego dobra, aby przy swoich dochodach mógł kupić interesujący go towar, czyli informuje o relacji ceny danego dobra do cen innych dóbr
- cena uwzględniająca zmiany cen innych dóbr, czyli inflację.
Dochód:
- w ujęciu prawa podatkowego to różnica między przychodem a kosztem
Dochód nominalny:
- liczba jednostek pieniężnych którą dysponuje producent lub konsument
Dochód relatywny (realny)
- dochód nominalny przekształcony przy danych cenach w określoną ilość (wolumen) dóbr i usług konsumpcyjnych - dochód odzwierciedlający tzw. „siłę nabywczą” konsumenta
- dochód uwzględniający zmiany cen innych dóbr czyli inflację.
Konkurencja:
- proces rywalizacji o nabywcę ,w trakcie którego uczestnicy rynku dążą do uzyskania lepszej pozycji w stosunku do rywali
- powoduje, że dobra zostają podzielone między tych uczestników, których rynek ocenił jako lepszych niż inni.
Mechanizm rynkowy:
- proces regulowania decyzji konsumentów i producentów, który dokonuje się poprzez rynek niezależnie od woli poszczególnych podmiotów gospodarczych (doktryna niewidzialnej ręki rynku)
- za pośrednictwem cen relatywnych rozdziela zyski i straty w taki sposób, aby indywidualne decyzje koordynowały się w skali gospodarki
- zorientowuje prywatna produkcje na zapotrzebowanie gospodarstw domowych
(…)
… których transakcje są skoncentrowane w jednej okolicy- niektóre towary nadają się tylko do obrotu lokalnego)
* rynek światowy
- stopień legalności
* rynki legalne (białe)
* rynki półlegalne (szare) występują wtedy gdy przepisy prawa nie są skutecznie egzekwowane
* rynki nielegalne (czarne) tzn transakcje ścigane przez prawo (np. handel narkotykami)
Rynki nielegalne i półlegalne różnią się od rynków legalnych…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)