GATUNKI DZIENNIKARSKIE O wyborze gatunku decyduje konkretna sytuacja. Musimy wiedzieć co, do kogo, w jakich okolicznościach oraz w jakim celu chcemy mówić. Warunki te określają naszą sytuację komunikacyjną. Warunki, których powinien przestrzegać nadawca:
Wierność przedstawianemu faktowi
Szczegółowość i zwięzłość ; szczegółowo - dokładnie, nie opuszczając rzeczy najistotniejszych; zwięźle - używać środków koniecznych do zwrócenia uwagi odbiorcy na to, co najistotniejsze.
Tekst nie musi być „ozdobny”, ale k omunikatywny, jasny . Mimo że w wypowiedzi dziennikarskiej rzadko pojawia się tylko jedna, izolowana konwencja (np. reportaż może posługiwać się „chwytami” właściwymi prozie artystycznej czy teatrowi radiowemu), trzeba, by w komunikacie zaznaczała się jakaś jedna, najważniejsza konwencja; będzie to dominanta gatunkowa wypowiedzi.
INFORMACJA I PUBLICYSTYKA Gatunki informacyjne pełnią przede wszystkim funkcję powiadamiania: teksty przekazują wiadomości w sposób najbardziej zwarty, rzeczowy, możliwie najbliższy faktom, zjawiskom czy zdarzeniom.
Tekst informujący musi zawierać odpowiedzi na 6 pytań :
Kto
Co
Gdzie
Kiedy
Jak
Dlaczego
Odpowiedzi na te pytania tworzą szkielet gatunku informacyjnego, który następnie jest wypełniany materią faktograficzną.
Cały tekst składa się z dwóch zasadniczych części: lidu (ang. lead) i korpusu (ang. body). Lid to umieszczone na początku tekstu skrótowe, telegraficzne przedstawienie najważniejszych „kwantów” informacji zawartych w korpusie. Kolejne segmenty wypowiedzi rozwijają to, co zostało umieszczone w lidzie oraz we wcześniejszych segmentach.
Teksty informacyjne są na ogół anonimowe , albo sygnowane kryptonimami lub symbolem agencji, która ten tekst nadała.
Obiektywizm - nie ma czystego obiektywizmu, bo już poprzez sam wybór materiału i szczegółów dokonujemy pewnej subiektywizacji. Ale chodzi o to, by odbiorcy odnosili wrażenie, że mają do czynienia z tekstami absolutnie bezstronnymi. Wartość tekstu informacyjnego zależy od jego aktualności .
Problem zrozumiałości . W tekstach tego typu powinniśmy dążyć do maksymalnej zwartości, jasnego i logicznego łączenia wszystkich członów wypowiedzi, pamiętając o tym, że to, w jaki sposób przybywają i nakładają się na siebie „kwanty” informacji, ma znaczenie dla odbiorcy. Wszelkie dygresje włożone pomiędzy kolejne ogniwa tekstu są źródłem potencjalnych nieporozumień i błędnych odczytań.
Gatunki dziennikarskie informacyjne: Wzmianka - najmniejszy gatunek informacyjny. Zawiera powiadomienie o pojedynczym fakcie, wydarzeniu lub stanie rzeczy. Najczęściej jest składnikiem jakiejś większej publikacji - np. przeglądu wydarzeń, kroniki. Wzmianka może wchodzić w skład lidu. Daje odpowiedź na trzy pierwsze pytania.
(…)
… jego ustalenia mają charakter prowizoryczny, nieprawomocny, a jego opinie mogą bulwersować czytelników. Bardzo często charakterystyczne dla felietonu są dystans, ironia i autoironia, których wyrazem w tekście jest ujęcie satyryczne, parodia czy pastisz. W przeciwieństwie do innych gatunków dziennikarskich autor felietonu koncentruje swoją uwagę nie na samych wydarzeniach, nie na ich rzetelnym zrelacjonowaniu, lecz na wyrażeniu do nich własnego stosunku. Czyni to zazwyczaj w sposób przekorny, nierzadko złośliwy, a nawet szyderczy, mając do dyspozycji całą gamę literackich środków ekspresji, np. dowcip, aluzja, alegoria, przenośnia, hiperbola, gra słów, słownictwo kolokwialne, żargon, a nawet wulgaryzmy. Najczęściej ma strukturę narracyjną, która jednak z łatwością wchłania inne formy podawcze, jak opis, dialog, monolog…
… wydarzeń, kalendarium - które składają się z uporządkowanych chronologicznie wzmianek lub notatek, przekazujące informacje o zdarzeniach, jakie miały miejsce w ściśle określonym przedziale czasowym (tydzień, miesiąc, rok, itd.). Wybór ten również bywa tendencyjny i kalendarium (kronikę) trudno nazwać „informacją czystą”.
Przegląd prasy - składający się z serii cytatów z artykułów opublikowanych…
… omawianego utworu. Dominować jednak powinny w nim sądy wartościujące. Felieton - jest to osobiste, przekorne, ironiczne lub żartobliwe widzenie codziennych spraw. Najważniejsze cechy felietonu to zwięzłość, lekkość, aktualność oraz narracyjność (aktywna rola wypowiadającego się względnie opowiadającego podmiotu). Felieton wyróżnia się cyklicznością i stałym miejscem ukazywania się (wspólny nadtytuł, wskazujący na cykliczność publikacji; winieta, krój czcionki; zwykle ostatnie strony czasopism), wyraźnym piętnem autorskim (sygnowanym często pseudonimem), literackimi środkami ekspresji, subiektywizmem, synkretyzmem gatunkowym, ograniczoną spójnością tekstu, wielotreściowością i wielostylowością, a także statusem „nieoficjalności”. Narracja w felietonie ma z reguły charakter personalny, tzn. ujawnia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)