To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Dziedziczenie przeciw testamentowe. W okresie ustawy XII tablic wykształcona była w prawie rzymskim swoboda testowania. Korzystając z niej bez ograniczenia, mógł zwierzchnik rodziny naruszyć naturalne prawa najbliższych jego zstępnych.
Ścieranie się dwóch przeciwstawionych sobie zasad (swobody testowania oraz prawa do spadku po najbliższych krewnych) doprowadziła do wykształcenia się dziedziczenia zwanego koniecznym, albo przeciw testamentowym.
Formalne dziedziczenie przeciw testamentowe - miało charakter czysto formalny i polegało na ochronie przed pominięciem w testamencie najbliższych członków wspólnoty familijnej zmarłego.
Materialne prawo dziedziczenia koniecznego - polegało na możliwości obalenia testamentu przez najbliższych dziedziców ustawowych, którym w spadku nie pozostawiono chociażby części tego, co otrzymali by na podstawie dziedziczenia beztestamentowego.
Formalne dziedziczenie przeciw testamentowe - polegało na tym, że testator w testamencie nie mógł pominąć milczeniem sui heredes, lecz musiał powołać ich do spadku albo wydziedziczyć. Syna musiał wydziedziczyć imiennie, a córkę i wnuki wystarczyło wydziedziczyć klauzulą inter ceteros. Pominięcie syna powodowało nieważność testamentu. Pominięcie innych sui na rzecz osoby obcej powodowało przyznanie sui połowy spadku wedle głów. Pominięcie pogrobowców bez względu na ich płeć powodowało nieważność testamentu.
Omówione wyżej formalne ograniczenia swobody testowania nie dawały należytych gwarancji tym, w czyim interesie zostały one wprowadzone.
Wystarczyło spełnić formalne wymogi wydziedziczenia, by najbliższego dziedzica, nawet bez jakichkolwiek podstaw pozbawić prawa do spadku. Aby praktykę taką uniemożliwić wypracowało prawo rzymskie dziedziczenie przeciw testamentowe materialne.
Być może pod wpływem prawa greckiego sądy centumwiralne zaczęły uznawać, iż testator, który z pominięciem najbliższych krewnych przekazał swój spadek obcym, działał zapewne pod wpływem zamroczenia umysłowego.
Pominięty mógł żądać wydania spadku za pomocą zwykłego powództwa przysługującego dziedzicą, a dziedzice testamentowi nie mogli powołać się na swoje prawa, bowiem testament uznano za sporządzony przez osobę niezdolną do czynności prawnych.
Querela infficiosi testamenti - przysługiwała pominiętym dziedzicą koniecznym. Korzystać z tej skargi mógł tylko ten, kto w danym przypadku dziedziczył by, gdyby testamentu nie sporządzono. Tracił prawo do jej wniesienia ten, kto w jakiejkolwiek postaci otrzymał ze spadku conajmniej ¼. tego co otrzymał by jako dziedzic beztestamentowy. Jest to tzw. zachowek. Justynian podniósł go do ⅓ a w niektórych przypadkach do ½. Roszczenie o zachowek miało charakter osobisty i gasło wraz ze śmiercią uprawnionego.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)