To tylko jedna z 15 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ZASADY PROCESU KARNEGO POJĘCIE I KLASYFIKACJA ZASAD PROCESU KAREGO Znaczenie zasad 1/ Uzasadnienie historyczne
2/ Walory naukowe konstrukcji zasad 3/ Formułowanie zasad procesu usprawnia proces dydaktyczny
4/ Względy praktyczne (dostarczają podstaw do formułowania określonych dyrektyw interpretacyjnych)
5/ Wyznaczają racjonalną pracę legislacyjną
Pojęcie zasad procesu karnego. Z jednej strony są one traktowane jako dyrektywy, a więc zdania dyrektywalne określające wzorce, na których ma być zbudowany określony system procesowy - wzorce postulowane = zasady w sensie abstrakcyjnym Z drugiej strony zasada procesowa jest dyrektywą wynikającą z oznaczonego systemu prawa karnego procesowego. Moc obowiązująca przysługuje tylko tym dyrektywom, które wyrażają zasady rozumiane w sensie konkretnym = zasady procesowe w sensie konkretnym. Można przyjąć, że zasady procesowe stanowią normy wynikające z obowiązujących przepisów lub z zespołu norm wyinterpretowanych z przepisów oraz nor stanowiących ich logiczne konsekwencje.
Zasady w ścisłym znaczeniu - są to te normy (lub „konsekwencje logiczne” grupy norm) danego systemu prawa pozytywnego, które posiadają charakter zasadniczy. Zasadniczość takiej normy sprowadza się do czterech kryteriów:
kryterium hierarchicznej nadrzędności norm
kryterium nadrzędności treściowej
kryterium szczególnej roli spełnianej przez daną normę
kryterium funkcjonalnego, czyli kryterium doniosłości społecznej danej normy
Z powyższego wynika, że zasady procesu stanowią wzorce ukształtowania określonego przedmiotu unormowania. Są to wzorce wyrażone w formie powinnościowej, w postaci dyrektywnej. Wzorce te mogą być postulowane lub też odtworzone . W pierwszym znaczeniu są to wzorce adresowane do ustawodawcy, a zatem nie mieszczące się w systemie określonego obowiązującego prawa karnego procesowego - zwykle są one idealne, nie zające odchyleń od reguły. O wzorcach odtworzonych mówimy, mając na myśli sposób ukształtowania danej instytucji w danym systemie prawa karnego procesowego. Jest to ujęcie zasad procesu karnego określone w literaturze nazwą zasady w sensie konkretnym.
Wybrane przez ustawodawcę rozwiązanie podstawowych założeń w procesie karnym może być idealne tzn. nie znające żadnego wyjątku od reguły ustalonej w obowiązującej normie prawnej. Niekiedy ustawodawca przy ich wyborze decyduje się a wskazanie pewnych wyjątków od przyjętej reguły. Wyjątki te dopuszczalne są tylko w takim zakresie, w jakim ustawa wyraźnie je przewiduje. Tych wyjątkowych przepisów nie można wykładać rozszerzająco, gdyż istniałoby niebezpieczeństwo podważenia samej reguły.
W literaturze dzieli się zasady na skodyfikowane
(…)
… do występowania przed sądem (oskarżony może mieć obrońcę - fakultatywnie lub obligatoryjnie; pokrzywdzony, oskarżyciel posiłkowy, oskarżyciel prywatny i powód cywilny, a nawet osoba nie będąca stroną mogą korzystać z pomocy pełnomocnika)
strony mają uprawnienie do zaskarżenia zapadłych decyzji procesowych.
Z wyraźnie nowym uregulowaniem, zwiększającym kontradyktoryjność rozprawy mamy do czynienia w art. 370 § 2…
… na szczególną zawiłość sprawy sąd pierwszej instancji może postanowić o rozpoznaniu jej w składzie trzech sędziów. § 3. W sprawach o przestępstwa, za które ustawa przewiduje karę dożywotniego pozbawienia wolności, sąd orzeka w składzie dwóch sędziów i trzech ławników. Art. 29. § 1. Na rozprawie apelacyjnej i kasacyjnej sąd orzeka w składzie trzech sędziów, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. § 2. Apelację lub kasację od wyroku orzekającego karę dożywotniego pozbawienia wolności rozpoznaje sąd w składzie pięciu sędziów. Art. 476. § 1. Sąd rozpoznaje sprawę jednoosobowo. Prezes sądu rejonowego może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie jednego sędziego i dwóch ławników, jeżeli jest to uzasadnione jej okolicznościami. Prezes sądu okręgowego może zarządzić rozpoznanie sprawy jednoosobowo, jeżeli była rozpoznana…
… nominujący
- przy istnieniu gwarancji i praworządności postępowania
Zasada udziału czynnika społecznego w procesie karnym.
Udział czynnika społecznego w procesie może przejawiać się:
a/ w składzie organu wydającego rozstrzygnięcia
sąd przysięgłych - wykształcony na Wyspach Brytyjskich; klasyczna postać sądu przysięgłych polega na tym, że czynnik społeczny tworzy ławę przysięgłych, która wydaje werdykt co do winy lub niewinności oskarżonego. Sędzia zawodowy przewodniczy rozprawie i on stosuje kwalifikację prawną oraz wymierza karę. Ława przysięgłych obraduje bez udziału sędziego.
sąd ławniczy - ławnicza postać udziału czynnika społecznego w składzie sądu polega na tym, że ławnik staje się zarówno sędzią faktu jak i sędzią prawa, równoprawnym z sędzią zawodowym. „W sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)