ANTONI CZECHOW - WYBOR DRAMATÓW Przeł. Natalia Gałczyńska, Jarosław Iwaszkiewicz
Oprac. René Śliwowski
ANTONI CZECHOW (1860-1904) Określany mianem „piewcy zmierzchu”, wyraziciela tendencji i nastrojów inteligencji rosyjskiej. Widziano w nim kronikarza epoki. Czechow oskarżał swoje czasy.
Pochodził z niezamożnej rodziny kupieckiej. Urodził się w Taganrogu, mieście położonym nad Morzem Azowskim. Po ukończeniu gimnazjum w mieście rodzinnym udał się na studia medyczne do Moskwy, które ukończył w 1884. Jednak zawód lekarza zupełnie go nie pociągał. Już jako student medycyny publikował utwory humorystyczne i satyryczne: Śmierć urzędnika (1883), Kameleon (1884), łączące liryzm z ironią. Współpracował z czasopismami humorystycznymi, np. z „Odpryskami”. Główna część jego dorobku powstała jednak w długim okresie prowadzenia praktyki lekarskiej, zanim jeszcze jego dzieła przebiły się do szerszej publiczności. Jego nowele były publikowane w tym czasie, ale cieszyły się niezbyt dużym zainteresowaniem czytelników, zaś jego skomplikowanych i trudnych do adaptacji sztuk nikt nie chciał wystawiać. Teatrem interesował się od młodzieńczych lat, kiedy to jako gimnazjalista charakteryzował się, by go wpuszczono na spektakle teatru zawodowego, zabronione dla młodzieży szkolnej. Przez całe życie pisał felietony teatralne oraz opowiadania z życia rosyjskiej sceny. Jego pierwsza sztuka jednoaktówka Płatonow , została wystawiona w Moskwie, w 1881 r. i spotkała się z całkowitym niezrozumieniem widowni i krytyków. W drugiej połowie lat 80. Można zauważyć w twórczości pierwiastki liryczno-refleksyjne ( Nieciekawa historia - protest przeciw biernej rzeczywistości, Sala nr 6 ).
1889-1890 - zesłanie na wyspie Sachalin. Tam powstaje dzieło Sachalin o charakterze publicystyczno-naukowym.
Postawę sceptyczną prezentuje Czechow w dziełach: Dom z facjatką , Chłopi , W parowie .
Bez ojcowizny ( Płatonow ) - debiut teatralny Czechowa, również krytyka teatralnego.
Wartość jego sztuk odkrył dopiero Konstanty Stanisławski, słynny twórca MChAT-u, który premierą Mewy (1898) przyczynił się do rozgłosu Czechowa. Trzy kolejne sztuki pisane na zamówienie MChaT-u ( Wujaszek Wania , Trzy Siostry , Wiśniowy Sad ) cieszyły się podobną popularnością, co Mewy i są one do dzisiaj najbardziej znanymi utworami Czechowa. Duet Stanisławski-Czechow na przełomie XIX i XX w. praktycznie zdominowała działalność MChAT-u. Obaj się świetnie rozumieli i wspólnie stworzyli podwaliny naturalizmu w teatrze, znacznie wyprzedzając swoją epokę. Istotą tego teatru było zerwanie ze sztucznymi konwencjami gry aktorskiej i zachowywanie się na scenie w możliwie jak najbardziej naturalny sposób. W 1892 roku pisarz nabył majątek Mielichowo. Tam pracował. Przyjmował chłopów, leczył i prowadził dział społeczny jako kurator szkoły wiejskiej, jako lekarz sanitarny walczył z cholerą, pracował jako radny ziemski.
(…)
… - lekarz wojskowy;
ALEKSY FIEDOTIK, WŁODZIMIERZ RODE - podporucznicy
FIERAPONT - stary stróż z zarządu ziemstwa;
ANFISIA - niania, 80 lat.
AKT I:
Akcja dramatu toczy się w mieście gubernialnym. Mieszkające wspólnie z Andrzejem Prozorem siostry Olga i Irina, a także zamężna Masza, żona Fiodora Kułygina, nauczyciela gimnazjalnego - marzą o wyrwaniu się z prowincji. Celem jest Moskwa, a także kariera naukowa…
… - jego żona, 27 lat;
SONIA - córka profesora z pierwszego małżeństwa;
MARIA WOJNICKA - teściowa profesora, matka jego pierwszej żony;
IWAN WOJNICKI - Wujaszek Wania, syn Marii Wojnickiej, brat 1. żony profesora;
MACHAŁ ASTROW - lekarz;
ILIA TIELEGIN (Andrut) - zubożały ziemianin;
MARYNA - stara niania;
PAROBEK.
AKT I:
Profesor odkąd przeszedł na emeryturę ciągle pisze, pracuje. Sonia chyba podkochuje…
…, po prostu sprzedać. Wujaszek Wania w nerwach chwyta za rewolwer. Dwa razy strzela w kierunku profesora, lecz nie trafia.
AKT IV:
Wujaszek Wania mówi o sobie, że jest wariatem, o profesorze: nie są wariatami ci, którzy pod maska profesora, uczonego kryją swoje beztalencie, swoja tępotę i brak serca. Nie są wariatami ci, którzy wychodzą za mąż za starców, a potem w oczach wszystkich oszukują ich.(o Helenie…
…). Tuzenbach kocha Irinę. Andrzej wyznaje miłość Nataszy, kocha ją, całują się - na to do salonu wchodzi dwóch oficerów i przystają zdumieni
AKT II:
Andrzej ożenił się z Nataszą. Maja synka. Andrzej ma chandrę, czuje się niespełniony - zawsze chciał zostać profesorem Uniwersytetu Moskiewskiego, a jest tylko sekretarzem zarządu ziemstwa, gdzie czuje się obco i samotnie. Masza i Wierszynin nie są szczęśliwi…
…, w którym "nic" się nie dzieje; więcej rozmów niż akcji; Oszczędność akcji zewnętrznej, skupienie się na wewnętrznych przeżyciach bohaterów;
Zawarł w tym dramacie Czechow dość materiału na kilka sztuk, wielowątkowość - trzy równolegle rozwijane wątki miłosne, dwa trójkąty, historia prowincjonalnego lekarza, postaci pobocznej, jednak komentującej ważkie momenty, historia straconych złudzeń młodości sióstr i ich brata, biografia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)