Instytucje cywilno-prawne

Stosunek prawny jest fragmentem stosunków społecznych, które opierają się na pewnej płaszczyźnie normatywnej a mianowicie na obowiązującym porządku prawnym i który zachodzi między podmiotami prawa. Zdolność prawna - zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków (posiadania praw i obowiązków). Prawo Polskie stanowi, że zdolność prawną posiada każdy człowiek od chwili urodzenia aż do chwili śmierci. Mamy do czynienia z dwoma wyjątkami:· rozszerzający - dotyczy instytucji nasciturusa (dziecka poczętego), które może posiadać pewne prawa i obowiązki od momentu poczęcia pod warunkiem, że urodzi się żywe np. może być spadkobiercą albo mieć pewne uprawnienia i zobowiązania natury cywilno-prawnej.· zawężający - dotyczy instytucji uznania za zmarłego. Osobę zaginioną można uznać za zmarłą jeżeli upłynął okres 10 lat od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących wiadomości ta osoba jeszcze żyła. Wyjątki:w przypadku osób starszych okres 10 letni ulega skróceniu od lat 5 gdyby w momencie uznania za zmarłego zaginiony ukończył 70 lat. W sytuacji gdy uznanie za zmarłego miałoby dotyczyć dziecka okres zostaje wydłużony. Uznanie za zmarłego nie może nastąpić wcześniej niż przed zakończenie roku kalendarzowego w którym zaginiony ukończyłby 23 lata. Zdolność do czynności prawnych - zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań (poprzez własne działania). Trzy grupy osób fizycznych· pełna zdolność - osoby, które ukończyły 18 lat· ograniczona - osoby między 13 - 18 rokiem życia - nie mogą zawierać skutecznych czynności prawnych z wyjątkiem spraw życia codziennego i w przypadku młodocianych w rozumieniu przepisów prawa pracy mogą oni rozporządzać swoim zarobkiem.· brak zdolności do czynności prawnych - osoby między 0 a 13 rokiem osoby mogą ze skutkami prawnie wiążącymi dokonywać czynności jedynie związanych ze sprawami życia bieżącego chyba, że nastąpiły z rażącym naruszeniem praw takiej osoby.