Warstwy teorii psychologicznych
Problem stosunku między psychiką a ciałem (problem psychofizyczny).
Główne teorie :
1. Dualizm (istnieje ciało i dusza)
1.1. Interakcjonizm (Kartezjusz) [chyba wiadomo, nie ?]
1.2. Paralelizm (Leibniz)
2. Monizm
2.1. Spirytualizm (Berkeley, wszystko jest duchowe, psychiczne)
2.2. Materializm (Demokryt)
2.3. Neutralny monizm (Spinoza, jedna „materia", ani fizyczna, ani psychiczna, często wybierana przez
filozofów logicznych, analitycznych, oxfordzkich)
W psychologii stosuje się właściwie głównie 3 z powyższych :
1. Dualizm (zwłaszcza w postaci paralelizmu)
2. Materializm
3. Monizm neutralny
II.3.1.2. Twierdzenia metateoretyczne
Sprawa dotyczy terminów wyjaśniających, a ściśle znaczeń dodatkowych, które mogą być różnego rodzaju :
1. Twierdzenia wyjaśniające zawierające znaczenia dodatkowe różnego rodzaju (konstrukty hipotetyczne)
a. Konstrukty hipotetyczne z fizjologicznym znaczeniem dodatkowym
b. Konstrukty hipotetyczne z mentalistycznym znaczeniem dodatkowym
c. Konstrukty hipotetyczne z neutralnym znaczeniem dodatkowym (z modeli, np. z cybernetyki)
2. Twierdzenia wyjaśniające nie zawierające znaczeń dodatkowych (zmienne pośredniczące)
3. Terminy wyjaśniające z niejasnym znaczeniem dodatkowym (zmienne hipotetyczne)
Poruszony jest też tutaj spór Skinnera i Millera [proszę, jest Miller, jest Lepper]. Skinner uważa, że nie powinno się stosować twierdzeń wyjaśniających. Miller uważa, że to ma sens, ale gdy mamy do czynienia z 3 lub więcej zmiennymi bodźcowymi (niezależnymi), a Skinner tego nie wziął pod uwagę.
Poziomy abstrakcji
...w warstwie opisowej są rozmaite. Można je przedstawić na kontinuum, lub klasyfikować. Podany jest przykład
abstrakcyjnego terminu opisowego (!!! nie wyjaśniającego !!!) „zachowanie celowe". Termin ten (również w
warstwie opisowej) został jednak zdefiniowany za pomocą bardziej konkretnych terminów (jak spontaniczność,
plastyczność, wytrwałość).
W przypadku języka behawioralnego można zastosować taką klasyfikację zdań opisowych :
1. Konkretne zdania protokolarne (odnoszące się do zmiennych S i R)
2. Empiryczne twierdzenia wyjaśniające (twierdzenia S-R, stanowiące prawa).
Warstwa hipotetyczna
Rozdział jest dość skomplikowany. Oprócz tego, że precyzuje znaczenia pewnych terminów, prezentuje
wielowymiarową klasyfikację zarówno terminów wyjaśniających, jak i twierdzeń wyjaśniających, tj. hipotez.
Ważne jest więc zrozumienie, że termin wyjaśniający ¹ twierdzenie wyjaśniające.
Termin – słowo, oznaczające pojęcie
Pojęcie – struktura poznawcza, funkcjonująca w umyśle autora i czytelnika
Zmienna – określa stan lub czynnik w organizmie, do którego się odnosi.